ebook Stwierdzenie naruszenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i jego skutki w polskim procesie cywilnym Olga M. Piaskowska

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2021

W publikacji omówiono problematykę skutków, jakie dla polskiego procesu cywilnego wywołują lub powinny wywołać wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka stwierdzające naruszenie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w tym dotyczących potencjalnego wzruszenia prawomocnego orzeczenia sądu cywilnego (po uwzględnieniu skargi indywidualnej) oraz stosowania Konwencji przez sądy cywilne.
Poruszono także tematykę związaną z obowiązkiem wykonania orzeczenia ETPC i doboru właściwego środka służącego jego wykonaniu. W odniesieniu do tej kwestii odrębnie omówione zostały skutki, jakie dla procesu cywilnego wywołuje stwierdzenie naruszenia przepisu Konwencji mającego wymiar materialnoprawny i procesowy. Czytelnicy będą również mogli zapoznać się z kryteriami, jakim powinno odpowiadać wykonanie wyroku ETPC stwierdzającego naruszenie w krajowym postępowaniu cywilnym art. 6 lub 13 EKPC, z uwzględnieniem przypadków, w których środkiem właściwym do wykonania orzeczenia powinno być wznowienie postępowania.
Autorka odwołuje się do polskiej i zagranicznej literatury przedmiotu, zarówno z zakresu postępowania cywilnego, jak i praw człowieka oraz prawa konstytucyjnego, a także orzecznictwa – przede wszystkim Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego.
Książka jest przeznaczona dla pełnomocników procesowych, sędziów, aplikantów zawodów prawniczych oraz pracowników naukowych zajmujących się omawianą tematyką.

Spis treści ebooka Stwierdzenie naruszenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i jego skutki w polskim procesie cywilnym

Wykaz skrótów , , str. 11
Wstęp , , str. 15
Rozdział I
System ochrony praw człowieka Rady Europy , , str. 25
1. Uwagi wprowadzające , , str. 25
2. Prawa i wolności chronione Europejską Konwencją Praw Człowieka , , str. 36
3. Wymiar proceduralny i materialny praw chronionych EKPC. Gwarancje proceduralne chronione Konwencją , , str. 75
4. Konwencyjny mechanizm ochrony praw człowieka , , str. 82
4.1. Uwagi wstępne , , str. 82
4.2. Zasada subsydiarności , , str. 83
4.3. Skarga indywidualna , , str. 90
5. Konkluzje , , str. 98
Rozdział II
Konstytucyjny system ochrony praw człowieka a Europejska Konwencja Praw Człowieka , , str. 100
1. Uwagi wprowadzające , , str. 100
2. Prawa i wolności chronione na mocy Konstytucji RP. Gwarancje procesowe w Konstytucji RP , , str. 102
3. Konstytucyjne środki ochrony praw i wolności oraz ich efektywność w rozumieniu art. 13 EKPC , , str. 121
4. Miejsce Konwencji w systemie polskiego prawa krajowego i obowiązek przestrzegania prawa międzynarodowego w świetle Konstytucji RP , , str. 133
5. Teoretyczne modele stosowania Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w krajowym porządku prawnym , , str. 143
6. Konstytucyjny a konwencyjny zakres ochrony praw oraz doktryna marginesu oceny , , str. 145
7. Konkluzje , , str. 153
Rozdział III
Oddziaływanie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na polski porządek prawny , , str. 156
1. Uwagi wprowadzające , , str. 156
2. Wykładnia stosowana przez Europejski Trybunał Praw Człowieka , , str. 158
2.1. Uwagi wstępne , , str. 158
2.2. Konwencja jako żywy instrument (wykładnia ewolucyjna) , , str. 161
2.3. Autonomiczność niektórych pojęć użytych w EKPC , , str. 167
3. Orzeczenia ETPC &ndash, rodzaje, moc wiążąca oraz charakter prawny , , str. 171
3.1. Uwagi wstępne , , str. 171
3.2. Rodzaje merytorycznych orzeczeń wydawanych przez ETPC , , str. 171
3.3. Moc wiążąca orzeczeń ETPC oraz ich skutki , , str. 176
3.4. Charakter prawny wyroków ETPC , , str. 183
4. Obowiązek wykonania orzeczenia &ndash, wybór właściwego środka , , str. 190
5. Skutki generalne wyroków ETPC &ndash, wpływ wyroków ETPC na polski porządek prawny , , str. 197
5.1. Uwagi wstępne , , str. 197
5.2. Wpływ na proces stosowania prawa &ndash, Konwencja jako wzorzec i dialog między sądami , , str. 198
5.3. Wpływ na zmiany ustawodawcze , , str. 207
6. Skutki indywidualne wyroków ETPC dla porządku krajowego. Rodzaj stwierdzonego naruszenia a środek właściwy do wykonania orzeczenia , , str. 214
6.1. Uwagi wstępne , , str. 214
6.2. Środki indywidualne służące wykonaniu wyroku ETPC , , str. 214
6.3. Wymiar naruszenia przepisów EKPC i jego znaczenie dla wykonania orzeczenia w porządku krajowym , , str. 219
7. Konkluzje , , str. 224
Rozdział IV
Wznowienie postępowania w świetle zalecenia Rec(2000)2 a polski proces cywilny , , str. 227
1. Uwagi wprowadzające. Ponowne zbadanie sprawy a wznowienie postępowania w świetle zalecenia Rec(2000)2 , , str. 227
2. Prawo do ponownego zbadania sprawy lub wznowienie postępowania jako środek indywidualny służący wykonaniu wyroku ETPC według zaleceń Komitetu Ministrów Rady Europy , , str. 232
3. Warunki wznowienia postępowania w rozumieniu zalecenia Rec(2000)2 i w orzecznictwie ETPC , , str. 235
3.1. Uwagi wstępne , , str. 235
3.2. Wznowienie postępowania w sprawie cywilnej jako środek właściwy do wykonania wyroku według ETPC , , str. 237
3.3. Zalecenie Rec(2000)2 &ndash, kryteria oceny zasadności wznowienia postępowania na gruncie prawa krajowego , , str. 244
3.4. Wykonanie zalecenia Rec(2000)2 przez państwa‑strony Konwencji w aspekcie ponownego zbadania lub wznowienia postępowania cywilnego , , str. 249
4. Wznowienie postępowania cywilnego jako środek indywidualny wykonania wyroku ETPC w polskiej procedurze cywilnej de lege lata , , str. 257
4.1. Uwagi wstępne , , str. 257
4.2. Dopuszczalność skargi o wznowienie postępowania oraz podstawy normatywne wznowienia , , str. 258
4.3. Wyrok ETPC jako podstawa wznowienia postępowania w orzecznictwie krajowym , , str. 273
4.3.1. Uwagi wstępne , , str. 273
4.3.2. Orzecznictwo Sądu Najwyższego , , str. 273
4.3.3. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego , , str. 281
4.3.4. Podsumowanie , , str. 284
4.4. Wyrok ETPC jako podstawa do wznowienia postępowania w doktrynie procesu cywilnego , , str. 286
5. Zasada stabilności orzeczeń oraz prawa osób trzecich a potrzeba wznowienia postępowania cywilnego po wyroku ETPC stwierdzającym naruszenie Konwencji w wymiarze procesowym , , str. 298
6. Wznowienie postępowania karnego na skutek wyroku ETPC stwierdzającego naruszenie Konwencji , , str. 305
7. Konkluzje , , str. 310
Rozdział V
Ponowne zbadanie sprawy i prejudycjalność wyroków ETPC a polski proces cywilny. Uwagi de lege lata i de lege ferenda , , str. 312
1. Uwagi wstępne , , str. 312
2. Potencjalna dopuszczalność wzruszenia prawomocnego orzeczenia po wyroku ETPC stwierdzającym naruszenie Konwencji , , str. 315
2.1. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia , , str. 315
2.2. Skarga nadzwyczajna , , str. 330
2.3. Skarga konstytucyjna , , str. 338
2.4. Powództwo opozycyjne , , str. 342
3. Związanie prejudycjalne sądu cywilnego orzeczeniem ETPC , , str. 346
3.1. Uwagi wstępne , , str. 346
3.2. Problematyka związania sądu cywilnego wyrokiem ETPC w sprawie odszkodowawczej , , str. 348
3.3. Zakres związania wyrokiem ETPC w postępowaniu cywilnym , , str. 361
4. Skutki orzeczenia ETPC stwierdzającego naruszenie gwarancji procesowych dla procesu cywilnego. Uwagi de lege ferenda , , str. 364
5. Konkluzje , , str. 367

Wnioski końcowe , , str. 371
Bibliografia , , str. 377
Wykaz orzeczeń , , str. 417