ebook Szara strefa gospodarki Paulina Malaczewska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2019

W publikacji dokonano analizy zjawiska szarej strefy, jej wielkości i zmian strukturalnych pod kątem długookresowych determinant oraz mechanizmów kształtowania. W tym celu skonstruowano autorskie modele matematyczne zatrudnienia nierejestrowanego i produkcji ukrytej z wykorzystaniem narzędzi teorii gier. Modele te zostały szczegółowo przeanalizowane pod względem teoretycznych własności matematycznych i ekonomicznych. Ponadto przeprowadzono na nich przykładowe badania empiryczne i analizy scenariuszowe na podstawie danych statystycznych dotyczących polskiej gospodarki. Dzięki zastosowanym metodom możliwe było również wskazanie rekomendacji dla polityki gospodarczej i społecznej, a także zbadanie efektywności jej instrumentów wpływających na wielkość szarej strefy.
Monografia adresowana jest głównie do specjalistów, badaczy zjawiska szarej strefy, praktyków gospodarczych, studentów kierunków ekonomicznych oraz osób zainteresowanych polityką gospodarczą.

Spis treści ebooka Szara strefa gospodarki

Wstęp 9

Rozdział 1. Charakterystyka szarej strefy gospodarki 13
1.1. Definicja szarej strefy gospodarki 13
1.2. Metody pomiaru szarej strefy 22
1.3. Przegląd badań nad determinantami szarej strefy 30
1.3.1. Obciążenia podatkowe i parapodatkowe 35
1.3.2. Biurokracja oraz regulacje prawa pracy 38
1.3.3. Korupcja 39
1.3.4. Jakość instytucji publicznych 41
1.3.5. Działanie organów kontrolnych i wysokość kary 42
1.3.6. Tax morale społeczeństwa 43
1.3.7. Stopa bezrobocia oraz transfery społeczne 45
1.3.8. Nierówności płacowe 46
1.3.9. Inne 47
1.4. Uwagi końcowe 49

Rozdział 2. Przegląd wybranych teoretycznych modeli szarej strefy gospodarki 51
2.1. Wprowadzenie 51
2.2. Gra pomiędzy urzędnikiem i przedsiębiorcą – Bilotkach (2006) 52
2.3. Szara strefa jako efekt konkurencji między rządem i mafią – Johnson i in. (1997) 55
2.4. Związek między korupcją (biurokracją) i szarą strefą – Friedman i in. (2000) 58
2.5. Pogłębiona analiza związku korupcji i szarej strefy – Choi, Thum (2005) 62
2.6. Rola rynków kapitałowych w kształtowaniu zjawiska szarej strefy – Beloded (2005) 67
2.7. Rola organów kontroli w kształtowaniu się szarej strefy – Jędrzejowicz (1995) 70
2.8. Kapitałochłonność i pracochłonność produkcji w szarej strefie – Ihrig, Moe (2004) 72
2.9. Oddziaływanie regulacji środowiskowych na wielkość produkcji ukrytej – Biswas i in. (2012) 75
2.10. Model klasy DSGE z uwzględnieniem szarej strefy gospodarki – Orsi i in. (2014) 78
2.11. Wnioski i podsumowanie 83

Rozdział 3. Modele teoretyczne kształtowania się szarej strefy gospodarki 85
3.1. Wprowadzenie 85
3.2. Model pracy nierejestrowanej 88
3.2.1. Założenia ogólne 88
3.2.2. Rząd 88
3.2.3. Typowe gospodarstwo domowe 90
3.2.4. Kształt funkcji P i S 94
3.2.5. Rozwiązanie zadania optymalizacyjnego z konkretnymi postaciami funkcyjnymi P i S 98
3.2.5.1. Rozwiązanie zadania optymalizacyjnego – krok 1 100
3.2.5.2. Rozwiązanie zadania optymalizacyjnego – krok 2 101
3.2.5.3. Rozwiązanie zadania optymalizacyjnego – krok 3 i 4 106
3.2.6. Analiza wrażliwości stanu równowagi Nasha 108
3.3. Model produkcji nierejestrowanej 114
3.3.1. Założenia ogólne 114
3.3.2. Rząd 115
3.3.3. Typowe przedsiębiorstwo 118
3.3.4. Rozwiązanie zadania optymalizacyjnego 121
3.3.4.1. Rozwiązanie zadania optymalizacyjnego – krok 1 123
3.3.4.2. Rozwiązanie zadania optymalizacyjnego – krok 2 124
3.3.4.3. Rozwiązanie zadania optymalizacyjnego – krok 3 i 4 128
3.3.5. Analiza wrażliwości stanu równowagi Nasha 131
3.4. Uwagi końcowe 138

Rozdział 4. Kalibracja parametrów modelu pracy nierejestrowanej i modelu produkcji ukrytej 139
4.1. Wprowadzenie 139
4.2. Dane dotyczące modelu pracy nierejestrowanej 140
4.2.1. Rozmiary pracy nierejestrowanej 141
4.2.2. Stopa podatkowa 142
4.2.3. Wynagrodzenie w sferze oficjalnej 143
4.2.4. Wynagrodzenie w szarej strefie 144
4.2.5. Efektywność organów kontroli 147
4.2.6. Grzywna za pracę nierejestrowaną 148
4.2.7. Stopa biurokratyczna 150
4.2.8. Tax morale społeczeństwa 151
4.2.9. Efektywność rządu 153
4.2.10. Stopień demokratyczności rządu 155
4.3. Kalibracja wartości pozostałych parametrów modelu pracy nierejestrowanej 157
4.4. Dane dotyczące modelu produkcji nierejestrowanej 160
4.4.1. Rozmiary produkcji ukrytej 161
4.4.2. Opodatkowanie zysku przedsiębiorstw 162
4.4.3. Łączny zysk przedsiębiorstw z działalności produkcyjnej 163
4.4.4. Efektywność organów kontroli 164
4.4.5. Grzywna za produkcję ukrytą 165
4.4.6. Udział uczciwych urzędników w gospodarce 166
4.4.7. Stopa biurokratyczna 168
4.4.8. Efektywność rządu 168
4.4.9. Stopień demokratyczności rządu 168
4.4.10. Wysokość łapówki w szarej strefie i strefie oficjalnej gospodarki 168
4.5. Kalibracja wartości pozostałych parametrów modelu produkcji ukrytej 170
4.6. Podsumowanie 174

Rozdział 5. Analizy scenariuszowe dla polskiej gospodarki 175
5.1. Wprowadzenie 175
5.2. Analiza wrażliwości modelu pracy nierejestrowanej 176
5.3. Analiza wrażliwości modelu produkcji nierejestrowanej 180
5.4. Analizy scenariuszowe 184
5.4.1. Scenariusz 1 – rozwiązania francuskie 185
5.4.2. Scenariusz 2 – rozwiązania duńskie 187
5.4.3. Scenariusz 3 – strategia oparta na teorii neoliberalnej 188
5.4.4. Scenariusz 4 – strategia większej kontroli 190
5.4.5. Scenariusz 5 – strategia efektywnego państwa 192
5.5. Podsumowanie i wnioski 194

Zakończenie 197
Bibliografia 203
Załączniki 211
Spis tabel i rysunków 221