ebook Sztuka mediów. O świadomości gatunkowej dziennikarzy prasowych Magdalena Ślawska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2019

Książka jest próbą opisu świadomości gatunkowej współczesnych dziennikarzy prasowych. Jest także próbą odpowiedzi na pytania dotyczące dziennikarskiego warsztatu: procesu powstawania tekstów, wyboru gatunku czy postrzegania czytelnika. Autorka definiuje świadomość gatunkową nie tylko jako wiedzę o gatunkach, ale przede wszystkim jako umiejętność przełożenia gatunkowego wzorca na tekst. Zakłada, że przejawia się ona w wyborze tematu, struktury czy językowego stylu. Ale jest przede wszystkim pewną indywidualną strategią, interpretacją rzeczywistości, w której podstawowym mechanizmem jest osobowość autora. Przyjęta w opisie zagadnienia perspektywa sztuki jako umiejętności, która jednocześnie pełniła funkcję doprecyzowania omawianych gatunków: wywiadu, felieton i reportażu, pokazała dziennikarstwo jako sztukę mediów. Zaprezentowane badania pewnego wycinka dziennikarskiej społeczności są świadectwem, że mimo kryzysu dziennikarstwa, jaki obserwujemy w mediach, jest wciąż miejsce na dziennikarstwo wysokie i profesjonalne. Ujęcie komunikacji w perspektywie scenograficznej: sceny, widowni i kulis, pokazało, że dziennikarskie opowieści dowodzą płynności tych kategorii oraz tworzą pewien obraz współczesnej kultury.

Książka adresowana jest do szerokiego grona badaczy współczesnych mediów, to znaczy językoznawców, medioznawców, komunikologów oraz studentów kierunków humanistycznych, których interesuje perspektywa dziennikarskiego warsztatu.

Spis treści ebooka Sztuka mediów. O świadomości gatunkowej dziennikarzy prasowych

Wstęp / 7

Rozdział I
Wspólnota – interakcja – przekaz. Komunikacja w kontekście koncepcji Goffmana i Maingueneau / 15
Komunikowanie jako tworzenie wspólnoty / 18
Komunikowanie jako interakcja / 20
Komunikowanie jako przekaz / 23
Komunikacja a kompetencje / 24

Rozdział II
Strategia – interpretacja – interakcja. Konceptualizacja pojęcia świadomości gatunkowej / 29
Świadomość czy/i kompetencja / 31
Świadomość gatunkowa czy kompetencja generyczna / 33
Gatunek a norma / 36
Gatunek a komunikacja / 40
Gatunek a sytuacja nadawczo‑odbiorcza / 42
Gatunek a tekst / 45
Gatunek a dyskurs / 46
Świadomość gatunkowa – model interakcyjny / 48
Świadomość gatunkowa jako strategia / 49
Świadomość gatunkowa jako interpretacja51
Świadomość gatunkowa i osobowość nadawcy / 52
Świadomość gatunkowa – tworzenie i odbiór / 53

Rozdział III
Dziennikarz – autor. Wokół tożsamości i kompetencji / 55
Tożsamość dziennikarza – między Ja a My / 58
Między definicją a autodefinicją dziennikarza / 60
Dziennikarstwo – konglomerat zawodów / 67
Dziennikarstwo – etyka i profesjonalizm73
Dziennikarz – autor / 77
Pakt faktograficzny – pakt o uczestnictwie / 80
Ślady obecności dziennikarza w tekście / 82

Rozdział IV
Wywiad – świadomość gatunkowa – sztuka interakcji / 85
Bohater i czytelnik – aspekt pragmatyczny gatunkowej świadomości / 90
Cel wywiadu / 94
Goffmanowski spektakl a wywiad / 97
Sztuka pytania / 100

Rozdział V
Felieton – świadomość gatunkowa – sztuka formy / 113
Świadomość gry z czytelnikiem – aspekt pragmatyczny / 120
Osobowość twórcy / 123
Sztuka formy / 127

Rozdział VI
Reportaż – świadomość gatunkowa – sztuka faktu / 133
Aspekt pragmatyczny reporterskiej świadomości / 139
Rola reportera / 149
Sztuka faktu / 153
Wokół reportażowej formy / 160

Rozdział VII
Wokół metatekstu i metagatunku – świadomość gatunkowa / 167
Metateksty wewnątrz dziennikarskiego tekstu / 171
Metateksty – opowieści o dziennikarskim tekście / 176
Metatekst a autonarracja / 187
Metagatunkowość – gatunkowy obraz świata / 190

Zakończenie / 197

Bibliografia / 201

Źródła / 221
Dziennikarz / 221
Wywiad / 222
Felieton / 223
Reportaż / 223

Indeks nazwisk / 227

Summary / 233

Résumé / 235