ebook Terapia uzależnień

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2013

Kompendium nowoczesnych metod terapii uzależnień, których skuteczność potwierdzono w rygorystycznych badaniach naukowych. Publikacja adresowana do osób prowadzących leczenie osób uzależnionych oraz przygotowujących się do zdobycia odpowiednich certyfikatów (specjalistów psychoterapii uzależnień i instruktorów terapii uzależnień, psychologów klinicznych, psychiatrów, lekarzy rodzinnych i klinicystów, których pacjentami mogą być osoby z uzależnieniami), naukowców badających mechanizmy i efektywność terapii uzależnień, a także samych chorych i ich bliskich.
Ważną grupą odbiorców tej książki są również twórcy polityki zdrowotnej i pracownicy instytucji finansujących leczenie osób uzależnionych. Zawarte w niej informacje ułatwiają bowiem podejmowanie decyzji w tej dziedzinie na podstawie wiedzy empirycznej. Doskonale skonstruowana, zawierająca obszerny spis literatury, jest dziełem zespołu wybitnych naukowców i klinicystów. Istotnym jej uzupełnieniem są dodatki dotyczące terapii uzależnień od alkoholu i narkotyków w Polsce.

Lecznictwo uzależnień weszło w okres wnikliwej kontroli i dynamicznych zmian. W szybkim tempie maleje akceptacja dla niesprawdzonych praktyk, odwołujących się do osobistego doświadczenia i intuicji terapeuty zamiast do danych naukowych potwierdzających skuteczność określonej terapii.
Książka ta powstała, aby dostarczyć zarówno studentom, jak i praktykującym terapeutom podstawowej wiedzy na temat współczesnych, najlepiej naukowo udokumentowanych metod diagnozy i terapii uzależnień. Celem bezpośrednim jest edukacja studentów i terapeutów, natomiast celem ostatecznym jest podniesienie jakości opieki świadczonej osobom uzależnionym i poprawa jakości ich życia.
Peter M. Miller

NAGRODA DLA TŁUMACZA
Za przetłumaczenie książki Terapia uzależnień Elżbieta Józefowicz otrzymała wyróżnienie w konkursie im. Jerzego i Hanny Kuryłowiczów na najlepsze tłumaczenie książki matematyczno-przyrodniczo-technicznej.

A review of modern methods of treating addictions, the effectiveness of which had been confirmed in rigorous scientific studies. The publication is aimed at people providing treatment for addicted individuals and also for those preparing to obtain appropriate certifications (specialists in addiction psychotherapy and addiction therapy instructors, clinical psychologists, psychiatrists, family doctors and clinicians whose patients can be people with addictions), scientists studying the mechanisms and efficiency of addiction therapy, as well as addicted individuals and their loved ones.

Spis treści ebooka Terapia uzależnień

Przedmowa 13
Autorzy 17

Część 1 Wprowadzenie do terapii uzależnień opartej
na dowodach naukowych 21
Rozdział 1 Co to jest terapia oparta na dowodach naukowych? 23
James L. Sorensen, Jennifer E. Hettema i Sandra Larios
Streszczenie 23
Co to znaczy „oparty na dowodach naukowych”? 25
Ocena dostępnych wyników badań 26
Przykłady najważniejszych badań i ich ustalenia 31
Przykłady terapii opartych na dowodach naukowych 34
Wnioski i dalsze wskazówki 38
Bibliografia 38
Rozdział 2 Badanie procesu terapii uzależnień: rola niespecyficznych czynników terapii 41
T. Cameron Wild i Jody Wolfe
Streszczenie 41
Wprowadzenie 41
Poziom zgłaszalności 44
Zaangażowanie w proces terapii a jej rezultaty 49
Podsumowanie 55
Bibliografia 56

Część 2 Diagnoza i monitorowanie leczenia 63
Rozdział 3 Historia używania i aktualne używanie substancji psychoaktywnych 65
Stephen A. Maisto i Marketa Krenek
Streszczenie 65
Metody kwestionariuszowe/wywiady do diagnozy używania alkoholu i narkotyków 68
Biomarkery używania alkoholu i narkotyków 83
6 Terapia uzależnień – metody oparte na dowodach naukowych
Podsumowanie i wnioski 89
Bibliografia 89
Rozdział 4 Uzależnienie i diagnoza 92
Scott H. Stewart
Streszczenie 92
Wprowadzenie 92
Definicje zaburzeń związanych z nadużywaniem substancji
psychoaktywnych 93
Metody badań przesiewowych 97
Postępowanie diagnostyczne 99
Podsumowanie 101
Bibliografia 101
Rozdział 5 Diagnozowanie innych zaburzeń psychicznych
współwystępujących z uzależnieniami 103
David J. Kavanagh i Jennifer M. Connolly
Streszczenie 103
Definicje 104
Cechy współwystępujących zaburzeń istotne diagnostycznie 104
Badania przesiewowe pod kątem współchorobowości 114
Bibliografia 125
Rozdział 6 Zindywidualizowana ocena problemu
I. Ocena czynników poznawczych i behawioralnych 131
Laura J. Holt, Linda S. Kranitz i Ned L. Cooney
Streszczenie 131
Bodźce poprzedzające pragnienie użycia substancji psychoaktywnych i/lub nawrót 133
Poczucie własnej skuteczności 135
Oczekiwania 138
Motywacja 140
Diagnoza odczuwania głodu 142
Podsumowanie 144
Bibliografia 145
Rozdział 7 Zindywidualizowana ocena problemu
II. Ocena klienta w szerszej perspektywie 149
Linda S. Kranitz, Laura J. Holt i Ned L. Cooney
Streszczenie 149
Umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach 150
Konsekwencje 152
Wsparcie społeczne 155
Potrzeby i preferencje związane z terapią 156
Zaangażowanie w program Anonimowych Alkoholików 157
Duchowość i religijność 158
Narzędzia wielowymiarowe 160
Podsumowanie 161
Bibliografia 161

Część 3 Metody terapeutyczne 165
Rozdział 8 Poznawczo-behawioralne terapie uzależnień 167
Danielle Barry i Nancy M. Petry
Streszczenie 167
Wprowadzenie 168
Podstawy terapii behawioralnej i poznawczej 168
Poznawczo-behawioralna terapia uzależnień 170
Ogólna formuła CBT dla uzależnień 171
Badania dotyczące skuteczności CBT uzależnień 178
Podsumowanie 179
Bibliografia 179
Rozdział 9 Dialog motywujący jako terapia uzależnień 181
Lisa H. Glynn i Theresa B. Moyers
Streszczenie 181
Wprowadzenie: dylemat terapeuty 181
Co to jest dialog motywujący? 182
Cztery zasady dialogu motywującego: „elementy wspólne” 182
Język klienta: szczególny składnik DM 183
Duch dialogu motywującego 184
Powrót do konsultacji z początku rozdziału 184
Transteoretyczny model zmiany 185
Powszechne błędne przekonania dotyczące DM 186
Czy dialog motywujący jest skuteczny? 187
Szkolenia w zakresie prowadzenia dialogu motywującego i ich ocena 187
Wnioski 188
Internetowe źródła informacji na temat dialogu motywującego 192
Lektury uzupełniające 193
Bibliografia 193
Rozdział 10 Krótka interwencja 195
Eileen Kaner, Dorothy Newbury-Birch i Nick Heather
Streszczenie 195
Wprowadzenie 196
Tło 196
Początki i podstawy teoretyczne 197
Dane eksperymentalne 199
Badania przesiewowe i krótkie interwencje w placówkach
podstawowej opieki zdrowotnej 203
Zagadnienia związane z implementacją 210
Wnioski 214
Bibliografia 215
Rozdział 11 Zapobieganie nawrotom picia: dane empiryczne i kierunki rozwoju 219
G. Alan Marlatt, Sarah W. Bowen i Katie Witkiewitz
Streszczenie 219
Historia zapobiegania nawrotom 219
Teoretyczne podstawy zapobiegania nawrotom 222
Badania potwierdzające skuteczność zapobiegania nawrotom 224
Terapeutyczne komponenty interwencji zorientowanych
na zapobieganie nawrotom 225
8 Terapia uzależnień – metody oparte na dowodach naukowych
Specyficzne strategie interwencyjne 226
Ogólnorozwojowe strategie interwencyjne 229
Podsumowanie i wnioski 233
Bibliografia 234
Rozdział 12 Zastosowanie behawioralnej terapii par w lecznictwie odwykowym 236
Adrian B. Kelly
Streszczenie 236
Wprowadzenie do behawioralnej terapii par z problemem
alkoholowym 237
Jak skuteczna jest behawioralna terapia par w leczeniu uzależnień? 243
Uwagi krytyczne wobec behawioralnej terapii par z problemem alkoholowym 244
Rozszerzenie behawioralnej terapii par o rozwiązania pochodzące z terapii skoncentrowanej na emocjach 247
Wnioski 248
Podziękowanie 249
Bibliografia 249
Rozdział 13 Systemy zachęt i wsparcie społeczne 251
Stephen T. Higgins i Randall E. Rogers
Streszczenie 251
Wprowadzenie 252
Tworzenie modelu terapii 252
Wsparcie społeczne 253
Systemy zachęt 255
Dane empiryczne 255
Pierwsze badanie 256
Rozszerzenie stosowania metody wsparcia społecznego o leczenie pacjentów uzależnionych od kokainy i opiatów 257
Dalsze poszerzanie obszarów stosowania metody wsparcia społecznego 258
Wnioski 263
Podziękowanie 265
Bibliografia 265
Rozdział 14 Czy terapia jest koniecznością? Samowyleczenia a system lecznictwa 268
Harald Klingemann i Justyna Klingemann
Streszczenie 268
Profesjonalne i laickie systemy wsparcia, czyli o kryzysie lecznictwa uzależnień 269
Remisja samoistna, samowyleczenie zachowań nałogowych 271
Stworzenie klimatu społecznego sprzyjającego samowyleczeniom: sugestie dla osób zaangażowanych w tworzenie polityki społecznej w dziedzinie uzależnień 281
Bibliografia 283
Rozdział 15 Farmakoterapia wspomagająca w leczeniu uzależnienia od alkoholu i narkotyków 287
Robert Swift i Lorenzo Leggio
Wprowadzenie 287
Neurobiologia uzależnień 289
Farmakoterapia uzależnień 291
Farmakoterapia jako terapia wspomagająca 302
Wnioski 304
Bibliografia 304

Część 4 Specyficzne populacje 311
Rozdział 16 Nierówności w dostępie do lecznictwa uzależnień. Mniejszości etniczne i seksualne 313
Arthur W. Blume, Michelle R. Resor i Anthony V. Kantin
Streszczenie 313
Nierówności w korzystaniu z lecznictwa uzależnień 315
Przyczyny nierówności 316
Kwestie związane z diagnozą 316
Kwestie związane z leczeniem 317
Zróżnicowanie wartości kulturowych może wpływać na wyniki terapii 318
Uprzedzenia, rasizm i homofobia 318
Terapie oparte na dowodach naukowych a klienci z grup mniejszościowych 319
Podsumowanie 320
Bibliografia 321
Rozdział 17 Leczenie pacjentów z współwystępującymi zaburzeniami psychicznymi 325
Morten Hesse i Mats Fridell
Streszczenie 325
Potwierdzone empirycznie metody terapii i współchorobowość 325
Czy współwystępowanie zaburzeń psychicznych jest wskaźnikiem niepomyślnej prognozy? 326
Jak zmieniają się w czasie objawy współwystępujących zaburzeń 327
Leczenie współwystępujących zaburzeń 328
Bibliografia 337
Rozdział 18 Naukowo udokumentowane interwencje kierowane do młodzieży nadużywającej substancji psychoaktywnych 341
Josephine M. Hawke i Yifrah Kaminer
Streszczenie 341
Wprowadzenie 342
Systematyczne przeglądy publikacji i metaanalizy 342
Interwencje 344
Kierunki rozwoju 351
Bibliografia 353
Rozdział 19 Działania profilaktyczne kierowane do studentów 357
Clayton Neighbors, Eric R. Pedersen i Mary E. Larimer
Streszczenie 357
Profilaktyka/krótka interwencja a terapia 359
Metody przekazywania interwencji 360
Wnioski 370
Bibliografia 370
Rozdział 20 Terapie internetowe oparte na dowodach naukowych 375
John A. Cunningham
Streszczenie 375
10 Terapia uzależnień – metody oparte na dowodach naukowych
Jak wyglądają interwencje internetowe? 377
Czynniki do uwzględniania w badaniach na temat skuteczności interwencji internetowych 385
Perspektywy rozwoju 389
Bibliografia 389

Część 5 Terapia oparta na dowodach naukowych w praktyce 393
Rozdział 21 Planowanie terapii uzależnień opartej na dowodach naukowych 395
Nora E. Noel
Streszczenie 395
Podstawowe zasady formułowania planu terapii 399
Etapy tworzenia indywidualnego planu terapii 401
Postępy w kierunku planowania terapii opartej na dowodach naukowych 408
Bibliografia 410
Rozdział 22 Adaptacja i wdrażanie terapii opartej na dowodach naukowych 412
Patrick M. Flynn i D. Dwayne Simpson
Streszczenie 412
Tło i wprowadzenie 413
Adaptacja i implementacja 414
Metody zarządzania 415
Implementacja wyników badań: model zmiany programu 416
Praktyczne zastosowania: ocena funkcjonowania organizacji 421
Instrukcja przeprowadzenia sondażu 423
Interpretacja 423
Strategie wprowadzania reform 424
Wnioski i implikacje 425
Kierunki rozwoju 426
Podziękowanie 428
Bibliografia 428
Część 6 Rzut oka w przyszłość 431
Rozdział 23 Wyzwania stojące przed terapiami opartymi na dowodach naukowych 433
Peter M. Miller
Streszczenie 433
Sprawy bieżące i wyzwania 435
Wnioski 439
Bibliografia 440

DODATEK 1
Leczenie osób uzależnionych od alkoholu w Polsce 441
Jadwiga Fudała
Streszczenie 441
Wzory picia alkoholu i skala zaburzeń wynikających ze spożywania alkoholu 442
Historia leczenia uzależnienia od alkoholu w Polsce 443
Podstawy prawne systemu leczenia osób uzależnionych 445
Organizacja i dostępność leczenia uzależnienia od alkoholu 447
Finansowanie leczenia zaburzeń wynikających z używania alkoholu 448
Pacjenci placówek leczenia uzależnienia od alkoholu 450
Kadra placówek leczenia uzależnienia od alkoholu 450
Sądowe zobowiązanie do podjęcia leczenia odwykowego 451
Metody leczenia uzależnienia 452
Inne obszary lecznictwa 456
Podsumowanie 459
Bibliografia 460

DODATEK 2
Leczenie osób uzależnionych od narkotyków w Polsce 462
Bogusława Bukowska
Streszczenie 462
Epidemiologia 463
Zgłaszalność do leczenia z powodu problemu narkotykowego 463
Struktura systemu leczenia i terapii 465
Leczenie stacjonarne w ośrodkach rehabilitacji 467
Społeczność terapeutyczna a badania nad skutecznością leczenia 472
Od modelu abstynencyjnego do modelu ograniczania szkód zdrowotnych: leczenie substytucyjne 473
Oferta w placówkach leczenia ambulatoryjnego 475
Ewolucja postaw terapeutów 477
Refleksje na temat systemu opieki i leczenia osób uzależnionych od narkotyków w Polsce 478
Warunki skutecznego wdrażania wyników badań naukowych
do codziennej praktyki klinicznej 479
Podsumowanie 481
Bibliografia 482
Indeks rzeczowy 485
Indeks osób 496