ebook Urzędnicy i urzędy w społeczeństwie XIX wieku

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2017

Publikacja ukazująca relacje między urzędami i urzędnikami a strukturami społecznymi w XIX wieku obejmuje takie zagadnienia jak: tożsamość instytucji i środowisk, drogi kariery zawodowej, postawy społeczne wobec urzędów, społeczne role urzędów.

Relacje władza – społeczeństwo stanowią istotny element narracji historycznej dotyczącej wieku XIX i XX. Różne nurty historiografii (historia prawa i administracji, historia społeczna) podejmują problematykę badawczą związaną z tym obszarem, rozważając rolę zbiorowości i jednostki w dziejach oraz czynniki kształtujące relacje wewnątrz społeczeństwa. Tematyka tworzenia się i rozwoju nowoczesnej biurokracji mieści się też w nurcie badań nad modernizacją państwa i społeczeństwa polskiego w XIX w. Autorzy niniejszej publikacji podjęli próbę powiązania historii biurokracji z zagadnieniami rozwarstwienia społecznego, tworzenia się idei, norm i wartości społecznych. Większość tekstów powstała na podstawie oryginalnych badań archiwalnych.

Autorzy opisują sytuację urzędów i urzędników na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego w różnych okresach między schyłkiem XVIII a końcem XIX wieku, a także sądów, stowarzyszeń społecznych oraz samorządów – choć nie były one typowymi urzędami, to w realiach zaboru rosyjskiego podlegały silnej kontroli administracyjnej.

Spis treści ebooka Urzędnicy i urzędy w społeczeństwie XIX wieku

Słowo wstępne . 7
Problemy tożsamości instytucji i środowisk 11

Artur Markowski
Czy w Królestwie Polskim (1815–1915) istniał samorząd żydowski? 13
Mikołaj Getka-Kenig
Architektura i prestiż nowoczesnego urzędu: przypadek budynków ministerialnych w Warszawie, stolicy konstytucyjnego Królestwa Polskiego (1815–1830) 39
Alicja Kulecka
„Gorzki jest chleb prawego urzędnika”. Problemy etyki zawodowej urzędników Królestwa Polskiego okresu konstytucyjnego 53
Joanna Schiller-Walicka
Urzędnicy nauki czy uczeni? Rektorzy Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego 96
Drogi kariery zawodowej 111
Paweł Gut
Urzędnicy niżsi w administracji pruskiej przełomu XVIII i XIX w. na przykładzie kancelarii kamer wojenno-skarbowych 113
Małgorzata Osiecka
„Z Armii na urzędy”. Zdymisjonowani wojskowi w urzędach skarbowych Królestwa Polskiego 128
Alicja Nowak
Pomiędzy Księstwem Warszawskim a Królestwem Polskim. Instytucjonalna i personalna kontynuacja działalności Dyrekcji Loterii 143
Postawy społeczne wobec urzędów 155
Emil Hoff
„Kraj podobny do starego domu…”. Urzędnicy XIX-wiecznego Egiptu oczami Polaków 157
Społeczne role urzędów 201
Dorota Lewandowska
Organizacja opieki i pomocy społecznej oraz dobroczynność w Królestwie Polskim. Rada Główna Opiekuńcza Szpitali. Towarzystwa dobroczynne
(1817–1870) 203
Mikołaj Nowacki
Sądownictwo hipoteczne w Królestwie Polskim. Organizacja, obsada personalna i zadania urzędu na przykładzie hipoteki płockiej 225
Alicja Kulecka
W kręgu niepokojów rosyjskich elit władzy: Alieksiej Sidorov – cenzor w roli publicysty i historyka 247

Spis ilustracji 289
Indeks 291