ebook Wprowadzenie do entomologii sądowej Elżbieta Kaczorowska, Agnieszka Draber-Mońko

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Rok wydania: 2014

Początki entomologii sądowej jako nauki sięgają XIII wieku. W Europie podwaliny pod nią położyli francuscy dziewiętnastowieczni uczeni, tacy jak Bergeret i Megnin, a rozwój jej przypadł na drugą połowę XX wieku. Jest to nauka, która opiera się przede wszystkim na znajomości ekologii i biologii rozwoju owadów (Insecta) kolonizujących zwłoki pozostające na różnych etapach rozkładu. Dzięki temu może być wykorzystywana podczas prób odtwarzania daty zgonu i okoliczności śmierci. Z pomocy entomologów sądowych coraz częściej korzystają śledczy całego świata, w tym i Polski.

Oddajemy Państwu pierwsze w Polsce opracowanie dotyczące entomologii sądowej, przeznaczone zarówno dla profesjonalnych pracowników sądownictwa, jak i studentów oraz osób zajmujących się kryminalistyką amatorsko.

Spis treści ebooka Wprowadzenie do entomologii sądowej

Podziękowania 9

I. Entomologia sądowa jako nauka (Elżbieta Kaczorowska, Agnieszka Draber-Mońko) 11

II. Rys historyczny rozwoju entomologii sądowej (Elżbieta Kaczorowska) 14

III. Stawonogi występujące na zwłokach (Agnieszka Draber-Mońko) 21

IV. Czynniki wpływające na faunę zwłok (Elżbieta Kaczorowska) 77

1. Temperatura i wilgotność 77
2. Położenie geograficzne 80
3. Typ siedliska i sposób ukrycia zwłok 81
4. Światło i cień 87
5. Przyczyna zgonu 87
6. Dzienna i sezonowa aktywność owadów przybywających na zwłoki 88
7. Dostępność pokarmu 89
8. Współzawodnictwo pokarmowe 93

V. Śmierć i zmiany pośmiertne (Elżbieta Kaczorowska) 95

1. Rodzaje śmierci 95
2. Wczesne i późne zmiany pośmiertne 96
3. Zmiany pośmiertne zwłok zanurzonych w wodzie 101
4. Określanie czasu zgonu metodami wykorzystywanymi w medycynie sądowej 101

VI. Metody entomologiczne wykorzystywane do odtwarzania czasu zgonu zwłok „świeżych” (Elżbieta Kaczorowska) 106

1. Określanie czasu rozwoju muchówek w stałych i zmiennych warunkach termicznych 106
2. Określanie wieku larw na podstawie ich rozmiarów 110
3. Wykresy izomegaleniczne i izomorfeniczne 111
4. Wartości parametrów termicznych regulujących rozwój owadów 113
5. Określanie wieku i zachowanie się larw nieżerujących 118
6. Określanie wieku poczwarek 119
7. Określanie wieku postaci dorosłych 120
8. Rozwój jaj 121

VII. Metody entomologiczne wykorzystywane do odtwarzania czasu zgonu zwłok „starych” (Elżbieta Kaczorowska) 123

1. Fauna zwłok niepogrzebanych 123
1.1. Fauna zwłok niepogrzebanych w warunkach klimatu ciepłego 123
1.2. Fauna zwłok niepogrzebanych w warunkach klimatu umiarkowanego 126
1.3. Pasożyty zewnętrzne wykorzystywane w odtwarzaniu czasu zgonu zwłok niepogrzebanych 131
2. Zwłoki zmumifikowane 131
3. Zwłoki spalone 132
3.1. Zwłoki ofiary zmarłej w wyniku oparzeń 132
3.2. Fauna zwłok spalonych 133
4. Zwłoki powieszone ponad powierzchnią gruntu 134
4.1. Zmiany patomorfologiczne zwłok powieszonych 134
4.2. Fauna zwłok powieszonych 136
5. Zwłoki pogrzebane 141
5.1. Rozkład zwłok pogrzebanych 141
5.2. Fauna zwłok pogrzebanych 142
6. Zwłoki zanurzone w wodzie 146
6.1. Śmierć w wyniku utonięcia 146
6.2. Patofizjologia utonięcia 146
6.3. Wyniki sekcji zwłok 147
6.4. Fauna zwłok zanurzonych w wodzie słodkiej 147
6.5. Fauna zwłok zanurzonych w wodzie morskiej 152
6.6. Czynniki uwzględniane podczas określania PMI i PMSI 152
6.7. Owady wodne ważne podczas prób odtwarzania PMI i PMSI 154
6.8. Pasożyty zewnętrzne na zwłokach zanurzonych w wodzie 155
6.9. Zdolność do przeżywania zanurzenia w wodzie poczwarek muchówek z rodziny Calliphoridae 155

VIII. Inne aspekty entomologii sądowej (Elżbieta Kaczorowska) 157

1. Owady notowane na konopiach siewnych 157
2. Owady jako przyczyna zgonu 159
2.1. Osowate (Vespidae) 160
2.2. Pszczołowate (Apidae) 160

IX. Entomotoksykologia (Elżbieta Kaczorowska) 163

1. Pojęcie toksykologii 163
2. Pojęcie entomotoksykologii 164
3. Badania nad gromadzeniem związków chemicznych w organizmach owadów 166
4. Wpływ związków chemicznych na tempo i czas rozwoju
stadiów preimaginalnych muchówek nekrofagicznych 168

X. Wykorzystywanie analizy DNA w entomologii sądowej (Elżbieta Kaczorowska) 172

1. Metody analizy DNA 172
2. Badanie DNA ważnych owadów nekrofagicznych 173
3. Analiza genetyczna pokarmu spożytego przez nekrofagiczne owady 175

XI. Wpływ owadów na wyniki analizy śladów krwi (Elżbieta Kaczorowska) 176

XII. Metody zbierania, konserwacji i hodowli owadów notowanych na zwłokach (Elżbieta Kaczorowska) 179

1. Zbieranie owadów i danych na temat siedliska w miejscu znalezienia zwłok oraz w prosektorium 179
2. Wyposażenie entomologa sądowego 184
3. Środki chemiczne używane do uśmiercania i konserwowania materiału entomologicznego 185
4. Preparowanie materiału 187
5. Hodowle owadów lądowych 188
6. Zbieranie i hodowanie owadów wodnych 189

Aneks I. Lista bezkręgowców notowanych na poszczególnych typach zwłok (Elżbieta Kaczorowska) 191

Aneks 2. Stawonogi notowane na niepogrzebanych zwłokach kręgowców w Polsce – wstępne wyniki badań (Elżbieta Kaczorowska) 207

Literatura 211

Ilustracje 247

Indeks łacińskich i polskich nazw zwierząt 282