ebook Współpraca regionalna państw Grupy Wyszehradzkiej. Doświadczenia i perspektywy Anna Czyż

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2018

Celem książki jest ocena dorobku i osiągnięć Grupy Wyszehradzkiej po dwudziestu pięciu latach jej istnienia. Praca obejmuje zatem okres od 1991 roku, kiedy powstał początkowo Trójkąt Wyszehradzki, a następnie w użycie weszła nazwa Grupa Wyszehradzka jako ugrupowanie czterech państw Europy Środkowej: Czech, Polski, Słowacji i Węgier, aż do 2016 roku, kiedy przypadała dwudziesta piąta rocznica Grupy Wyszehradzkiej. Stało się to istotną przesłanką do podsumowania współpracy, jej znaczenia i roli, pokazania sukcesów i porażek i przedstawienia współpracy wyszehradzkiej w ujęciu wielowymiarowym, w czym autorka upatruje atutu pracy – nie skupia się bowiem wyłącznie na sferze politycznej współpracy, ale opisuje także współpracę sektorową w różnych dziedzinach oraz wymiar obywatelski, społeczny, realizowany w dużej mierze przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki. W pracy znalazły rozwinięcie zagadnienia dotyczące genezy i mechanizmów funkcjonowania Grupy Wyszehradzkiej, przedmiotu jej działania i najważniejszych tematów podejmowanej współpracy, czynników, które wpływały i wpływają na przebieg i charakter współpracy, celów, jakie przyświecały państwom wyszehradzkim w okresie przedakcesyjnym oraz po ich wejściu do Unii Europejskiej i NATO oraz perspektyw rozwoju Grupy Wyszehradzkiej w zmieniającej się dynamicznie Europie.

Praca jest adresowana do szerokiego kręgu odbiorców, w tym do studentów kierunku politologia, stosunki międzynarodowe, bezpieczeństwo międzynarodowe i narodowe, a także politologów, specjalistów od stosunków międzynarodowych.

Spis treści ebooka Współpraca regionalna państw Grupy Wyszehradzkiej. Doświadczenia i perspektywy

Spis treści

Wstęp / 9

Rozdział 1: Współpraca regionalna w stosunkach międzynarodowych / 23
1.1. Region i regionalizm w stosunkach międzynarodowych / 23
1.2. Europa Środkowa jako region / 32
1.3. Współpraca regionalna w Europie / 39
1.4. Grupa Wyszehradzka na tle innych form współpracy regionalnej w Europie Środkowo-Wschodniej / 44
1.4.1. Nowy regionalizm / 44
1.4.2. Inicjatywa Środkowoeuropejska / 49
1.4.3. Współpraca bałtycka / 53
1.4.3.1. Rada Państw Morza Bałtyckiego / 54
1.4.3.2. Rada Bałtycka / 57
1.4.4. Organizacja Czarnomorskiej Współpracy Gospodarczej / 58
1.5. Regiony przygranicznej współpracy w państwach wyszehradzkich / 61
1.5.1. Euroregiony państw wyszehradzkich / 66
1.5.2. Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej / 68
1.6. Podsumowanie / 69

Rozdział 2: Powstanie i funkcjonowanie Grupy Wyszehradzkiej / 71
2.1. Geneza współpracy w ramach Trójkąta Wyszehradzkiego / 71
2.2. Cele współpracy wyszehradzkiej / 77
2.3. Stosunek poszczególnych partnerów do idei współpracy wyszehradzkiej / 80
2.4. Miejsce Grupy Wyszehradzkiej w koncepcjach polityki zagranicznej Czech, Polski, Słowacji i Węgier / 83
2.5. Etapy współpracy wyszehradzkiej / 88
2.6. Motywy i mechanizmy współpracy wyszehradzkiej / 98
2.7. Podsumowanie / 126

Rozdział 3: Przedmiot współpracy wyszehradzkiej / 129
3.1. Współpraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej / 129
3.1.1. Współpraca polityczna i sektorowa / 129
3.1.1.1. Polityka energetyczna / 139
3.1.1.2. Bałkany Zachodnie / 145
3.1.2. Współpraca gospodarcza / 149
3.2. Współpraca w ramach Unii Europejskiej / 152
3.2.1. Integracja europejska / 152
3.2.2. Państwa Grupy Wyszehradzkiej na forum Unii Europejskiej / 161
3.2.2.1. Europejska Polityka Sąsiedztwa / 166
3.2.2.2. Partnerstwo Wschodnie / 169
3.3. Współpraca w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego / 174
3.4. Współpraca z innymi partnerami / 183
3.5. Podsumowanie / 185

Rozdział 4: Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki / 187
4.1. Powstanie i struktura Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego / 187
4.2. Działalność Funduszu i jego budżet / 189
4.3. Rodzaje grantów przyznawanych przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki / 192
4.3.1. Small Grants (Małe Granty) / 192
4.3.2. Standard Grants (Standardowe Granty) / 194
4.3.3. Strategic Grants (Strategiczne Granty) / 195
4.3.4. Visegrad Strategic Conferences (Wyszehradzkie Konferencje Strategiczne) / 196
4.3.5. Visegrad University Studies Grant (VUSG) – (Wyszehradzki Grant na Studia Uniwersyteckie) / 196
4.3.6. Visegrad+ (Wyszehrad plus) / 197
4.3.7. V4 – Japan Joint Research Program (Wyszehradzko-Japoński Wspólny Program Badawczy) / 197
4.4. Rodzaje stypendiów przyznawanych przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki / 198
4.4.1. Visegrad Scholarship Programme (Program Wyszehradzkich Stypendiów) / 198
4.4.2. Visegrad Scholarship Programme – EaP (Program Wyszehradzkich Stypendiów – Partnerstwo Wschodnie) / 200
4.4.3. Visegrad Scholarships at the Open Society Archives (Wyszehradzkie Stypendia w Archiwum Społeczeństwa Otwartego) / 200
4.4.4. Visegrad-Taiwan Scholarships (Stypendia Wyszehrad-Tajwan) / 200
4.5. Rodzaje rezydencji artystycznych przyznawanych przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki / 202
4.5.1. Visegrad Art Residency Program (VARP) – Visual & Sounds Arts (Sztuki wizualne i dźwiękowe) / 202
4.5.2. VARP – Performing Arts (Sztuki sceniczne) / 203
4.5.3. VARP in New York / 204
4.5.4. Visegrad Literary Residency Program (Wyszehradzki Program Rezydencji Literackiej) / 204
4.6. Inne formy działalności Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego / 205
4.6.1. V4 Eastern Partnership (V4EaP) – (Wyszehradzki Program Partnerstwa Wschodniego) / 205
4.6.2. International Visegrad Prize (Międzynarodowa Nagroda Wyszehradzka) / 206
4.6.3. Think Visegrad – Wyszehradzki think tank / 207
4.6.4. Czasopisma opiniotwórcze / 208
4.7. Podsumowanie / 209

Rozdział 5: Bilans i perspektywy współpracy regionalnej państw Grupy Wyszehradzkiej / 211
5.1. Sukcesy i porażki Grupy Wyszehradzkiej / 211
5.2. Czynniki wzmacniające i osłabiające współpracę w ramach Grupy Wyszehradzkiej / 216
5.3. Grupa Wyszehradzka w obliczu nowych wyzwań w Europie / 222
5.3.1. Unia Europejska w kryzysie / 222
5.3.2. Stanowisko państw Grupy Wyszehradzkiej wobec Rosji oraz konfliktu na Ukrainie / 227
5.3.3. Stanowisko państw Grupy Wyszehradzkiej wobec kryzysu migracyjnego / 238
5.3.4. Stanowisko państw Grupy Wyszehradzkiej wobec Brexitu / 246
5.4. Perspektywy współpracy państw Grupy Wyszehradzkiej / 248
5.5. Podsumowanie / 257

Zakończenie / 259
Aneks / 267
Bibliografia / 283
Wykaz skrótów / 313
Wykaz tabel / 315
Summary / 317
Zusammenfassung / 319