ebook Wybrane aspekty prawne powrotu uchodźców syryjskich Maciej Grześkowiak

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2022

Książka koncentruje się na problemie powrotu uchodźców z Syryjskiej Republiki Arabskiej, którzy opuścili ten kraj na skutek prowadzonego na jego terytorium od 2011 r. konfliktu zbrojnego. Przedmiotem zainteresowania jest obecna sytuację Syryjczyków, znajdujących się w państwach przyjmujących, w świetle norm przynależnych do uniwersalnego systemu ochrony uchodźców, a także czynników prawnych i faktycznych, warunkujących ich potencjalny powrót.

Autor szeroko wykorzystał swoje doświadczenie w pracy na rzecz uchodźców syryjskich na Bliskim Wschodzie, w tym prowadzone na miejscu badania oraz znajomość realiów pomocy humanitarnej i kontekstu regionalnego. Jest to pierwsza książka na polskim rynku w całości poświęcona zagadnieniu powrotu uchodźców z Syrii. Jej niezmiernie aktualna tematyka sprawia, że wpisuje się ona w prowadzoną na arenie międzynarodowej dyskusję o możliwych trwałych rozwiązaniach syryjskiego kryzysu uchodźczego. Rozważania o standardach traktowania uchodźców przez państwa przyjmujące są też relewantne w kontekście obecnej wzmożonej debaty dotyczącej sytuacji migracyjnej na granicach Europy.

*********

Selected Legal Aspects of the Syrian Refugees’ Return

The book focuses on the problem of the return of the refugees from the Syrian Arab Republic, who left the country as a result of the military conflict occurring on its territory since 2011. It explores the present situation of the Syrians in the recipient countries in the light of the norms applicable to the universal refugee protection system, as well as the legal and existing standards which condition their potential return.

Spis treści ebooka Wybrane aspekty prawne powrotu uchodźców syryjskich

Wykaz skrótów 7
Wprowadzenie 9

Rozdział 1. Rys historyczny i uwagi wstępne 18
1.1. Rys historyczny konfl iktu zbrojnego w Syrii 18
1.2. Exodus mieszkańców Syrii do państw Bliskiego
Wschodu i do Europy 25
1.3. Trwałe rozwiązania sytuacji uchodźczych 36

Rozdział 2. Uciekinierzy z Syrii a pojęcie uchodźcy
i zasada non-refoulement 48
2.1. Uchodźstwo de iure a de facto.
Prawnomiędzynarodowy status osób, które opuściły
Syrię po 2011 roku 48
2.2. Zasada non-refoulement i jej implementacja w
odniesieniu do uchodźców z Syrii 56
2.3. Relacja między zasadą non-refoulement a statusem
uchodźcy oraz jej konsekwencje dla uchodźców
syryjskich na przykładzie Libanu 86

Rozdział 3. Prawo do powrotu oraz jego realizacja jako trwałe rozwiązanie kryzysu uchodźczego 95
3.1. Treść i zakres prawa do powrotu w prawie
traktatowym 95
3.2. Uchodźstwo palestyńskie i jego skutki dla
współczesnego dyskursu o prawie do powrotu 101
3.3. Prawo do powrotu uchodźców z Syrii 111
3.4. Dobrowolna repatriacja jako najbardziej pożądane
z trwałych rozwiązań sytuacji uchodźczych 115

Rozdział 4. Niepewna przyszłość. Okoliczności
warunkujące masowe powroty a realia 2021 roku 122
4.1. Uchodźcy syryjscy wobec perspektyw realizacji
prawa do powrotu 122
4.2. Obecny stan powrotów do Syrii a planowanie akcji
repatriacyjnej 140
4.3. Syria w jedenastym roku wojny domowej a
repatriacja uchodźców 146
4.4. Sytuacja uchodźców z Syrii w świetle
okoliczności warunkujących przedłużanie się sytuacji
uchodźczych 161

Podsumowanie 166
Podziękowania 172
Bibliografia 173