Za darmo

ebook Wybrane problemy historii gospodarczej powszechnej i Polski Barbara Danowska-Prokop, Urszula Zagóra-Jonszta

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Rok wydania: 2023

Celem monografii jest prezentacja Czytelnikom dokonujących się przeobrażeń procesów gospodarczych, a przez to zwrócenie uwagi na ich silne powiązanie z zachodzącymi przemianami politycznymi. W rozważaniach skupiono się na najważniejszych problemach dotyczących historii powszechnej i Polski. Książka składa się z dwóch tematycznych części ujętych w czterech rozdziałach: pierwsza dotyczy wybranych zagadnień mieszczących się w ramach historii powszechnej, druga skupia uwagę na gospodarce II Rzeczypospolitej i latach transformacji systemowej w kraju. Pierwszy rozdział prezentuje uwarunkowania demograficzne, geograficzne, religijno-etyczne, gospodarczo-polityczne oraz społeczne rewolucji industrialnej w połowie XVIII wieku. Drugi – uwarunkowania ekonomiczne, społeczne i techniczne pierwszej i drugiej fali rewolucji przemysłowej w Wielkiej Brytanii oraz w pozostałych państwach europejskich, w tym na ziemiach polskich. Rozdział trzeci dotyczy gospodarki Polski okresu międzywojennego oraz przybliża najważniejsze problemy po odzyskaniu niepodległości, specyfikę oddziaływania i skutki inflacji markowej zakończonej reformą walutową Władysława Grabskiego, jak też przebieg i konsekwencje wielkiego kryzysu gospodarczego.
Ostatni rozdział opracowania traktuje o polityce transformacji systemowej kraju i jej skutkach, a zamyka go porównanie reformy Władysława Grabskiego z reformą Leszka Balcerowicza. Monografia przeznaczona jest dla studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Stanowi kwintesencję problematyki wykładanej w ramach przedmiotu historia gospodarcza na Wydziale Ekonomii. Uzupełnieniem wykładanych tematów z historii gospodarczej jest wcześniej wydane opracowanie autorek Wybrane problemy ekonomiczno-społeczne i polityczne na Górnym Śląsku w latach 1922-1939 (źródła regionalizmu) (B. Danowska-Prokop, U. Zagóra-Jonszta, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2017).

Spis treści ebooka Wybrane problemy historii gospodarczej powszechnej i Polski

Wstęp 6

Rozdział I. Europa i Polska w okresie preindustrialnym – uwarunkowania ekonomiczne i społeczno-polityczne 8
1. Epoka nowożytna versus uwarunkowania zmian w stosunkach produkcji 8
1.1. Zmiany demograficzne na kontynencie europejskim 10
1.2. Reformacja i jej ekonomiczne konsekwencje 12
1.3. Odkrycia geograficzne i ich konsekwencje 15
1.4. Inflacja – rewolucja cen 17
2. Dualizm gospodarczy – nowa faza rozwoju gospodarczego 19
2.1. Postęp techniczny w rzemiośle (nakładczy system pracy) 21
3. Powstanie scentralizowanych państw narodowych 25
4. Państwo szlacheckie i jego wpływ na sytuację gospodarczą XVI-wiecznej Rzeczypospolitej 26
5. Sytuacja gospodarcza ziem polskich w XVI i XVII wieku 30

Rozdział II. Rewolucja przemysłowa – rozwój kapitalizmu 35
1. Uwarunkowania kapitalizmu w Europie Zachodniej 35
1.1. Uwarunkowania filozoficzne narodzin kapitalizmu 36
1.2. Zmiany demograficzne w XVIII-wiecznej Europie 37
1.3. Rozwój miast w XVIII-wiecznej Europie 39
1.4. Francuska droga do kapitalizmu 41
2. Rewolucja przemysłowa w Anglii w latach 1760-1830 43
3. Przewrót przemysłowy i budowa kapitalizmu na ziemiach polskich 54

Rozdział III. Gospodarka II Rzeczypospolitej 60
1. Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości 60
1.1. Ustalanie granic państwa 60
1.2. Ludność II Rzeczypospolitej 61
1.3. Nierównomierny rozwój gospodarczy kraju 62
1.4. Najważniejsze problemy po odzyskaniu niepodległości 63
1.5. Rozmieszczenie przemysłu w międzywojennej Polsce 63
1.6. Rolnictwo w Polsce międzywojennej 65
1.7. Banki w Polsce po I wojnie światowej 66
2. Kłopoty z inflacją i reforma walutowa Władysława Grabskiego 67
2.1. Narastanie inflacji 67
2.2. Reforma walutowa Grabskiego 68
2.3. Dalsze losy reformy 70
2.4. Przewrót majowy 72
3. Wielki kryzys gospodarczy w Polsce w latach 1930-1935 73
3.1. Przyczyny kryzysu światowego 73
3.2. Przebieg kryzysu w Polsce 75
3.3. Skutki wielkiego kryzysu w Polsce 77
4. Pożyczki, kapitały zagraniczne, kartelizacja i rola państwa w II Rzeczypospolitej 78
4.1. Pożyczki wewnętrzne 78
4.2. Pożyczki zagraniczne 79
4.3. Kapitały zagraniczne 80
4.4. Procesy kartelizacji przemysłu 82
4.5. Rola państwa w gospodarce 83
5. Największe inwestycje II Rzeczypospolitej – port w Gdyni i Centralny Okręg Przemysłowy 85
5.1. Port w Gdyni 85
5.2. Centralny Okręg Przemysłowy 86
6. Ocena dokonań II Rzeczypospolitej 87

Rozdział IV. Polska transformacja systemowa i jej ekonomiczne skutki 90
1. Sytuacja gospodarcza ostatnich lat Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 90
2. Program Leszka Balcerowicza 92
3. Ocena skutków transformacji 95
4. Porównanie reform Grabskiego i Balcerowicza 97

Bibliografia 100
Spis rysunków 107
Spis tabel 107
Informacje o Autorkach 109