Za darmo

ebook Apokryficzność i ekfrastyczność jako komplementarne poetyki intertekstualne Julia Dynkowska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2021

We wszystkich przywołanych w książce tekstach da się zaobserwował podstawową łączącą je kwestię (można ją dostrzec także w innych utworach mierzących się z kanonem): każdy z nich dotyczy szeroko pojmowanej utraty „niewinnego spojrzenia” na wizualne pre-teksty, sposoby myślenia, których są wytworami, kanoniczne interpretacje, a także na idealizowanie i fetyszyzowanie samych obrazów, ich twórców oraz bohaterów. Apokryficzne prze-pisywanie dzieł sztuki – co jedynie pozornie oczywiste – ułatwia postrzeganie ich jako przedmiotów nie tylko estetycznych, ale także (a może nawet przede wszystkim) jako przedmiotów nacechowanych etycznie.
Z Zakończenia

Spis treści ebooka Apokryficzność i ekfrastyczność jako komplementarne poetyki intertekstualne

Wstęp 11

Wprowadzenie 15
Apokryficzność 17
1. Od „hermeneutycznego wymiaru” do „dywersyjnego potencjału apokryfu” 24
2. Refokalizacja jako strategia apokryficznego prze-pisywania 26
3. Apokryficzność — rekapitulacja 35
Ekfrastyczność 37
1. Dywersyjny potencjał ekfrazy 45
2. Ekfrastyczność i apokryficzność: rozwijanie „zalążka narracyjnego impulsu” 50
3. „Prawdziwa wersja wydarzeń” — prozopopeja i refokalizacja w tekstach ekfrastycznych 60
4. „Uwspółcześniona mentalność” w apokryficznych tekstach ekfrastycznych 68
Apokryficzność i ekfrastyczność: komplementarności 73
1. Ekfrastyczne apokryfy 74
2. Apokryficzne ekfrazy 75
Intertekstualność 78

Rozdział I: Refokalizacja w apokryficznych ekfrazach i ekfrastycznych apokryfach, czyli od narcystycznej identyfikacji do zdystansowanej uważności 83
Lekcja anatomii według Jacka Dehnela 90
Lekcja anatomii według Jacka Kaczmarskiego 95
Lekcja anatomii według Niny Siegal 101
Lekcja anatomii według W.G. Sebalda 111

Rozdział II: W świecie obrazu 121
Jak się opowiada o „obrazie nie-do-powiedzenia” — Kobieta w oknie Joyce Carol Oates 125
Przypowieść o ślepcach, czyli punkt widzenia niewidzących — o Upadku ślepców Gerta Hofmanna 141
1. „Odzyskana” perspektywa ślepców 142
2. Malarz w perspektywie ślepców i ślepcy w perspektywie Malarza 155
Różne formy ekfrastyczności w apokryficznej powieści biograficznej o malarzu (na przykładzie Saturna. Czarnych obrazów z życia mężczyzn z rodziny Goya) 162
1. Saturn… jako ekfrastyczny apokryf — suplement do biografii Francisca Goi 163
2. Apokryficzne ekfrazy w ramach ekfrastycznego apokryfu — ekfrazy inkrustacyjne i apokryficzne dopełnienia ekfraz 169
3. Pinturas negras — apokryficzność czternastu autonomicznych ekfraz 177

Rozdział III: Między światami 197
Betty de Rothschild opowiada o historii o Portrecie Pierre’a Assouline’a 201
Arystoteles zastanawia się nad dziejami o Namaluj to Josepha Hellera 211

Rozdział IV: Spoza świata obrazu 231
Jacek Dehnel, czyli „zawodowy apokryfista” 233
Nieekfrastyczne apokryfy z wizualnym pre-tekstem, czyli bezpieczna nieświadomość 237
Ekfrazy z apokryficznym dopełnieniem (Romantycy, Nieznany miniaturzysta francuski, ok. 1360 r., Na szyję świętej Katarzyny księżniczki egipskiej malowanej przez malarza van Eycka oraz Pierwszy plan) 247
Apokryficzne ekfrazy (Fotoplastikon) 262

Zakończenie 281

Aneksy 293
Spis reprodukcji obrazów 295
Indeks osób 300
Bibliografia 311
Nota bibliograficzna 338
Podziękowania 339
Summary 340