ebook Aspiracje i system wartości uczniów w okresie adolescencji Zdzisław Piwoński

Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Rok wydania: 2014

Autor, jako nauczyciel praktyk, miał możliwość obserwować młodzież podejmującą naukę w liceach profilowanych i w trakcie tych obserwacji zauważył, że samoistnie powstało środowisko do tej pory nieznane i szczególne. Owa inność objawiała się między innymi pojawianiem się wśród uczniów zachowań wychowawczo trudnych i skrajnie nieakceptowanych, dużej liczby niepowodzeń szkolnych, ogólnego zniechęcenia do nauki, braku wytrwałości i konsekwencji w działaniach, rezygnacji z kontynuowania nauki czy przystąpienia do egzaminu maturalnego – zupełnie innym patrzeniem na świat i własne możliwości oraz pragnienia. Nie ulega jednak wątpliwości, że znaczny wpływ na sposób postrzegania świata ma, ukształtowany na podstawie doświadczeń wyniesionych z różnych środowisk, system wartości, który z kolei stwarza podwaliny aspiracji. Analiza badań wyrażanych przez młodzież aspiracji wykazała głównie ich dążenia do zaspokajania potrzeb własnych, z ukierunkowaniem na materializm i konformizm. Konsekwencją tego zjawiska stała się możliwość zdefiniowania pojęcia aspiracji nie tylko pod kątem nauk psychologicznych i socjologicznych, ale także z punktu widzenia pedagogicznego.
Intencją autora było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, które przybrało następnie formę głównego problemu: czy i jaka jest zależność między czynnikami środowiskowymi i zamierzeniami edukacyjnymi badanej młodzieży a jej aspiracjami życiowymi oraz postrzeganymi wartościami? Oddzielnym zagadnieniem stała się próba rozpoznania wewnętrznej dynamiki wartości w kontekście wartości uznawanych i odczuwanych. Ustalenia w tej dziedzinie mogą okazać się przydatne w edukacji i naukach o niej, zwłaszcza w opracowywaniu programów dydaktyczno-wychowawczych oraz w administracji państwowej niezmiennie eksperymentującej na płaszczyźnie kształcenia ogólnego i zawodowego młodzieży na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej.
Praca, będąca wynikiem określonych w tytule badań, ma charakter diagnostyczny i składa się z sześciu rozdziałów oraz podsumowujących je wniosków (Ze Wstępu).

Spis treści ebooka Aspiracje i system wartości uczniów w okresie adolescencji

Wstęp 5

Rozdział I
Aspiracje życiowe młodzieży w literaturze przedmiotu 8
1. Pojęcie aspiracji 8
Propozycje terminologiczne 9
2. Rodzaje aspiracji 16
3. Uwarunkowania aspiracji 23
Uwarunkowania osobowościowe 23
Uwarunkowania środowiskowe 25
Uwarunkowania pedagogiczne 29
4. Struktura aspiracji 31

Rozdział II
Rola wartości w edukacji 35
1. Pojęcie wartości 35
2. Rodzaje wartości 42
3. Systemy wartości 46
4. Klaryfikacja wartości 54

Rozdział III
Aspiracje i wartości preferowane przez młodzież 61
1. Cele, dążenia życiowe oraz poziom aspiracji młodzieży 61
2. Hierarchia celów życiowych młodzieży 68
3. Młodzież o własnych i cudzych celach życiowych 74
4. Wpływ zmian systemowych po 1989 roku na aspiracje młodzieży 81

Rozdział IV
Metodologiczne podstawy badań 87
1. Przedmiot i cele badań 87
2. Problemy badawcze 92
3. Zmienne i ich wskaźniki 97
4. Metody, techniki i narzędzia badawcze 103
5. Organizacja i przebieg badań 108
Procedura doboru próby 110

Rozdział V
Aspiracje życiowe młodzieży w świetle wyników badań własnych 111
1. Poziom aspiracji życiowych badanej młodzieży 111
2. Miejsce zamieszkania a poziom aspiracji życiowych młodzieży 120
3. Liczba rodzeństwa a aspiracje życiowe młodzieży 132
4. Wykształcenie rodziców a aspiracje życiowe młodzieży 150
5. Środowisko społeczne a aspiracje życiowe młodzieży 168
6. Aspiracje młodzieży w dziedzinie zamierzeń edukacyjnych 187

Rozdział VI
System wartości i ich hierarchia w świetle wyników badań własnych 203
1. Uznawany przez badanych system wartości i ich hierarchia 203
2. Wpływ miejsca zamieszkania na system i hierarchię wartości młodzieży 208
3. Wpływ dzietności rodziny na system i hierarchię wartości młodzieży 212
4. Wpływ poziomu wykształcenia rodziców na system i hierarchię wartości młodzieży 216
5. Wpływ środowiska społecznego na system i hierarchię wartości uznawanych przez młodzież 219
6. Wpływ aspiracji edukacyjnych na system i hierarchię wartości młodzieży 221
7. Charakterystyka wartości odczuwanych przez badaną młodzież 228

Wnioski 240
Zakończenie 261
Bibliografia 263
Aneks 269