ebook Barwy i psychika Stanisław Popek

Wydawca: UMCS

Rok wydania: 2012

O czym jest ta książka? Najprościej mówiąc, o związkach kolorów z psychiką człowieka, o wędrówce poprzez prawdy jawne i utajone (ukryte), leżące na pograniczu nauki i sztuki, fizyki, fizjologii, medycyny niekonwencjonalnej, a nade wszystko psychologii, i to w wymiarze procesów percepcji, ekspresji i projekcji. Autor podjął trud intelektualnej wędrówki, trwającej ponad dziesięć lat, poprzez bezdroża mitów, faktów empirycznych i teorii wyjaśniających ów związek barw z psychiką człowieka. Książka jest próbą intelektualnej syntezy i próbą stawiania pytań z pozycji psychologicznej, mimo że jest to problem znacznie wykraczający poza możliwości psychologii.

Spis treści ebooka Barwy i psychika

WPROWADZENIE 9

ROZDZIAŁ I. TEORIE PERCEPCJI BARW 11

Powstanie problemu 11
Kształtowanie się podstaw teoretycznych percepcji barw w świetle fizyki i fizjologii XVII–XIX wieku 13
Badania fizyczne nad barwami jako właściwościami światła 13
Badania fizjologiczne nad mechanizmami postrzegania barw 19
Fizjologiczne podstawy widzenia barw 21
Budowa i funkcjonowanie oka a widzenie barwne 21
Obrazy następcze i kontrast barw 26
Zjawisko adaptacji na barwy 28
Stałość spostrzegania barwy 29
Ślepota na barwy – daltonizm 30
Modele wyjaśniające powstawanie barw i widzenie barwne 33
Wprowadzenie 33
Model układu barw J. W. Goethego 34
Schemat kuli barw Rungego 35
Diagramy kołowe barw 37
Ewolucja palety barw w malarstwie 40

ROZDZIAŁ II. EKSPRESYJNO-SYMBOLICZNA WARTOŚĆ KOLORU W DZIEJACH SZTUKI 47

Wprowadzenie 47
Kolorystyka dzieł sztuki i jej interpretacja psychologiczna. Szkic historyczny 51

ROZDZIAŁ III. BARWA JAKO SYMBOL I WARTOŚĆ W TRADYCJI HUMANISTYCZNEJ 69

Istota symbolu i symbolizacji 69
Barwa jako symbol 72

ROZDZIAŁ IV. ZWIĄZEK BARW Z PSYCHIKĄ. PODSTAWY TEORETYCZNE 80

Wprowadzenie 80
Ujęcie związku barw z psychiką człowieka w świetle teorii asocjacji 81
Związek barwy z pobudliwością afektywną człowieka 84
Energetyczno-dynamiczne oddziaływanie barw na strukturę psychofizjologiczną organizmu człowieka 87
Światło i barwa jako podstawowa energia życia 92
Próba syntezy 100

ROZDZIAŁ V. BARWY W DIAGNOSTYCE PSYCHOLOGICZNEJ 109

Zjawisko projekcji a barwy 109
Wprowadzenie 109
Zjawisko projekcji w psychologii 111
Projekcja twórcza 113
Ekspresja plastyczna a projekcja 117
Struktura wytworu plastycznego jako podstawa informacji projekcyjnej 121
Kolor jako znak i wartość w projekcji 123
Prezentacja wybranych narzędzi badawczych 131
Test Kolorów Maxa Lüschera 131
Test Barwnych Piramid (M. Pfister, R. Heiss, K. W. Schaie) 139
Test Kolorowych Kwadratów (TKK) A. Weyssenhoff. Wersja eksperymentalna 146

ROZDZIAŁ VI. BARWY W TERAPII 154

Na pograniczu parapsychologii i chromo terapii 154
Światło i barwy jako energie regulujące funkcjonowanie organizmów żywych 158
Energie życia 158
Aura i energie barwne czakramów 162
Terapia barwna 169
Mandala jako kreatywna terapia 174
Tworzenie mandali i jej psychologiczna interpretacja 176

ROZDZIAŁ VII. Z BADAŃ NAD PERCEPCJĄ BARW PRZEZ DZIECI I MŁODZIEŻ 182

Wprowadzenie do problemu 182
Badania nad percepcją i preferencjami kolorów przez dzieci przedszkolne i w młodszym wieku szkolnym 186
Opis metody 186
Preferencje kolorystyczne dzieci przedszkolnych 193
Preferencje kolorystyczne dzieci 7–9-letnich 196
Preferencje kolorystyczne dzieci i młodzieży w wieku 10–18 lat 197
Cele i problemy badawcze 197
Metodyka prowadzonych badań 199
Zasady obliczania wyników 201
Charakterystyka terenu badań i osób badanych 201
Analiza statystyczna uzyskanych wyników w badaniach I (test) i II (retest) 202

ROZDZIAŁ VIII. ZWIĄZEK KOLORÓW Z EMOCJAMI W ŚWIETLE BADAŃ EMPIRYCZNYCH MŁODZIEŻY 216

Wprowadzenie do problemu 216
Opis metody i organizacji badań 219
Inwentarz Emocji (IE) 219
Charakterystyka terenu badań i osób badanych 220
Synteza wyników badań 221
Dyskusja wyników w świetle wiedzy teoretycznej 234

ROZDZIAŁ IX. KOLOR W EKSPRESJI PLASTYCZNEJ DZIECI I MŁODZIEŻY 243

Wprowadzenie do problemu 243
Z badań nad rozwojem kolorystyki w twórczości plastycznej dzieci i młodzieży w świetle literatury przedmiotu 244
Dynamika ekspresji kolorystycznej a fazy i etapy rozwoju twórczości plastycznej dzieci i młodzieży 251
Kolor w ekspresji plastycznej dzieci i młodzieży w świetle badań własnych 258
Problematyka badań 258
Metodyka prowadzonych badań 259
Teren i osoby badane 261
Rozwój ekspresji kolorystycznej u dzieci w wieku przedszkolnym 262
Rozwój ekspresji kolorystycznej u dzieci w młodszym wieku szkolnym 268
Rozwój i regresja w kolorystyce wytworów plastycznych młodzieży starszych klas szkoły podstawowej 274

ZAKOŃCZENIE 283
BIBLIOGRAFIA 288
ILUSTRACJE 295