ebook Ekonomia racjonalnych zachowań O oswajaniu współczesnego człowieka Grzegorz Radłowski

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2024

Co wpływa na to, jak się zachowujemy? Co powoduje, że nasze zachowania potrafimy różnicować w zależności od sytuacji, kontekstu? Jak to się dzieje, że zdarza nam się jedno myśleć, a coś innego robić? Kiedy nasze zachowania są racjonalne, a kiedy emocjonalne lub ograniczone poznawczo? Jak zachowujemy się w Internecie i w social mediach? Jak praca zdalna zmieniła nasze zachowania profesjonalne? Jak marketing i sprzedaż zmieniają nasze zachowania i uczą nas nawyków, a nie zawsze tego chcemy? Jak wprowadzamy zmiany w firmach, by stymulowały jednak do pożądanych zachowań?

Grzegorz Radłowski przenikliwie opisuje, skąd płyną źródła naszych zachowań oraz jaką drogę przemierzają w toku mijanych na co dzień sytuacji i kontekstów. Jak się do nas przyklejają oraz co z tym w konsekwencji robimy. Wbrew pozorom to każdy z nas jest na swój sposób ekonomem własnego zachowania. Oswajamy siebie i innych.

Dzięki lekturze tej książki poznasz:
• współczesne zastosowanie nauk o zachowaniach zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym (od behawioryzmu Skinnera, przez ekonomię behawioralną Thalera do ekonomii zachowania),
• jak czytać wyniki badań naukowych w tym obszarze oraz jak zastosować wnioski w praktyce,
• modele pozwalające na wprowadzanie zmian behawioralnych w biznesie,
• czynniki odpowiadające za jakość naszych zachowań oraz opcje, dzięki którym można nad nimi pracować.

Książkę polecają: Lidia Czarkowska, Paweł Fortuna, Joanna Heidtman, Dariusz Jemielniak, Maciej Kawecki, Zofia Korecka-Rejczak, Mikołaj Pindelski, Przemysław Powalacz, Jacek Santorski.

Spis treści ebooka Ekonomia racjonalnych zachowań

Część Rozgrzewkowa, czyli potrzeba otwarcia 1

Konstrukcja książki 2
Świat zachowań – bogata kraina 3
Historia – wy i wasze zachowanie w wyobraźni 4
Dzień dobry, ja w sprawie zachowań – czyli zamiast preludium 6
Ekonomicznie myśląc, czyli dlaczego o ekonomii racjonalnych zachowań 13
CO ZA PROGIEM Z CZĘŚCI ROZGRZEWKOWEJ 19

Poziom I. Widzę i czuję 27

Nauka, badania i eksperymenty dotyczące zachowań 29
Historia Grega i pana w czapce 30
Rozwój nauk o zmianie zachowań, czyli psychologia w akcji i co z tego wynika dla polemiki z ekonomią behawioralną 32
Regulujecie zachowania – tak, ale na każdym etapie inaczej 39
Nienawyki, czyli nasze odmienne kreacje 41
Zmiana zachowań pod wpływem regulacji czasu 42
Regulowanie zachowań w internecie. Dzisiaj afekt to scrollowanie social mediów, a kiedyś… 46
Transfer i uczenie się nie będą takie, jakie są 48

Najwyższa pora zobaczyć, czym właściwie są nauka i badania 51
Pora na nadwyżki behawioralne 56
Pożądane indywidualne zachowania cyfrowe oraz etykieta, jeśli ktokolwiek wie, jak powinna wyglądać… 57
Etap życia, czyli jakie wyzwalacze na danym etapie życia decydują o waszym zachowaniu 60
Hiperracjonalność – właściwa droga czy tylko przystanek na drodze 63
Czego możemy się nauczyć o naszych zachowaniach, czyli jakie inteligentne zachowania przejawiają wiewiórki 66
Niezwyczajna lekkość zachowań potrzebna do współczesnej pracy 68
Dostęp do badania zachowań, zarówno własnych, jak i innych 70
Da się kształtować zachowania zdalnie… tylko do zdziczenia pracowników 74
A co z dziećmi, młodzieżą i kształtowaniem zachowań 78

Czas wielokryzysu zmienia nasze zachowania w pracy. Nawet nie wiemy, jak bardzo 83
Zachowania wirusowe i jak je wykorzystać 88
Trening behawioralny, czyli różnice w standaryzacji zachowań 89
Zachowania wellbeingowe, czyli przywracanie równowagi i jej stałe utrzymanie 91
Różnicowanie grup badawczych, czyli sztuczna inteligencja przyspiesza zmianę zachowań (na razie profesjonalistów…) 93
Czy to my w pracy? Czy to nasze zachowanie? Czy tak się teraz zachowujemy 95
Eksperyment, który wykręcił o 180 stopni podejście do uczenia się przyszłych liderów w biznesie 96
Zegar Libeta a współczesne trzy sekundy w sytuacji wyboru zachowania 99

Buty i kapelusz etnografa, czyli stańcie się niewidzialni, a za chwilę więcej zobaczycie w zachowaniach innych 102
Ramowanie, tworzenie okoliczności, a czasem błądzenie i polemizowanie z eksperymentami 110
Jednak kompetencje poznawcze robią różnicę 113
Czerp od najlepszych na dany czas, dostrzegaj odcienie 123
CO ZA PROGIEM POZIOMU I 126

Poziom II. Obserwuję z dystansu, obiektywizuję 129

Osobowość, temperament – czyli źródła, z których bierze się nasze zachowanie 131
Metro i dojazd do biura, czyli jak zmieniamy zachowania – próbujemy i nie zawsze się udaje 132

Fenomen osobowości 136
Perspektywa psychodynamiczna 140
Wiele można zmienić, jednak temperamentu, jako znaczącej części osobowości, nie za bardzo 143
Okazuje się, że zachowania są powiązane również z charakterystyką Wielkiej Piątki 147
Czym jest zachowanie homo sapiens współcześnie i co się zmieniło 150
Źródła zachowania, czyli każde zachowanie skądś płynie 152
Kontakty z innymi ludźmi są jeszcze cenniejsze, niż nam się wydaje 155

Geny, środowisko, nawyki i technologia, czyli nieświadoma relacja kształtująca zachowania 158
Niewytłumaczalne lub bezrefleksyjne zachowania o silnym negatywnym wpływie na innych 159
Skrócone skróty, czyli jak uszyć coś z niczego 161
Między Rambo, Cristiano Ronaldo i postprawdą, czyli okoliczności do modelowania zachowań 164

Social media jednak zrewolucjonizowały zachowania 167
Zachowanie ma tradycję behawiorystyczną i wciąż podlega rozwojowi 170
CO ZA PROGIEM POZIOMU II 173

Poziom III. Różnicuję i angażuję zachowanie 177

Czy aby na pewno homo oeconomicus wykazuje superzachowania 179
Czy człowiek ekonomiczny korzysta z I don’t care, ulega szturchnięciom, bierze udział w webinarze o detoksie cyfrowym i eksperymentuje 180
Najbliższe „pawie oko” ma znaczenie, a efekt Thorndike’a jest istotny 185XIII

Czym jest oswajanie człowieka na nowo – od homo sapiens do homo docens 188
Mentalność kibica, fakty a rewolucje w stylu życia 193
Zasoby – jak je rozumieć – i prezes niedostępny emocjonalnie 198

Pawie oko dostępu w pracy, matryca kompetencji oraz homo socio-oeconomicus 209
Zachowania pożądane to nie zawsze te, które mamy w głowie, czyli jak bywamy hipokrytami 214
Niedoskonałe odbiorniki, czyli afekt a uwaga w zachowaniu 217
CO ZA PROGIEM POZIOMU III 221

Poziom IV. Rozumiem i uprzedzam 223

Biologia a zachowania, czyli po nas łazi i się wyrazi 225
Refleksja nad naszą biologią 226
Jak to działa, że mamy jednak schematy w naszych zachowaniach 230
Jakoś się zachowujemy… a biologia jest cały czas z nami i w nas 232

Jak biologia może pomóc, ale nie zastąpi treningu potrzebnych zachowań 234
Biologia obcości, czyli zachowania wobec „nowych” 235
Glikokortykoidy i szympansy, czyli jak sobie poradzić ze stresem, by zachowywać się normalnie 240

Moc osobista i energia życiowa to nie talizmany, to mieszanka hormonów 243
Ryzyka behawioralne (zachowaniowe) 243
CO ZA PROGIEM POZIOMU IV 248

Poziom V. Dostrzegam i wybieram 251

Zmiana to adaptacyjna lub inicjowana forma kształtowania zachowań (nie dla samej zmiany) 253
Zmiana to nawigowanie zachowaniami własnymi oraz innych ludzi w pożądanym kierunku 254
Dylemat związany z indywidualnymi nawykami 255

Chcę być jak… czyli społecznie nie doceniamy roli tożsamości i emblematów w motywowaniu do zmiany zachowań 262
Rozbryzgane ciastka i pełnia – wszystko ma konstrukcję, jest z czegoś złożone 264
Kiedy inni patrzą, kiedy inni nie patrzą, czyli o wpływie innych na nasze zachowania 267

Od percepcji nigdy nie uciekniemy, bo mamy ją taką, jaką mamy, w dodatku zmienną w czasie… 272
CO ZA PROGIEM POZIOMU V 280

Poziom VI. Pomagam sobie i innym 283

Modelowanie zachowań czyli praktyczna ekonomia racjonalnych zachowań 285
Okoliczności bardziej tworzą nasze zachowania, niż zdajemy sobie z tego sprawę 292
Model TwZ – Tendencja w Zachowaniach (autorski) 295
Model COMB, czyli indywidualnie przez możliwości 299

Model Dźwigni Zmiany Zachowania (autorski) 302
Fazowy model zmiany zachowania (model transteoretyczny) 303
Metoda PNOWIJ w zmianie zachowania (autorski) 304
Model SCARF według Davida Rocka 305
Metoda ZEZ (autorska) 306
Pora na strategię wejścia w zmianę BOOM (autorską) 308

Nowa ekonomia racjonalnych zachowań – propozycja modelu 309
„Marciniak widzi wszystko”, czyli uwaga w praktyce 318
Ekonomia racjonalnych zachowań jako szersze zjawisko społeczne 321
Od wdrażania (onboardingu) po konwencję uczenia (eduboarding), czyli inna forma kształtowania wartości zachowań 324

Przywództwo nieobecne a firma angażująca 327
Czy w naszej firmie są zachowania spod znaku „gasnącego płomienia”? 333
Przemodelowanie znaczenia zachowań zakupowych w ekonomii racjonalnych zachowań 336
Historia Marioli, która lubiła fantastykę 338

Normy społeczne są silniejsze, niż nam się wydaje 341
CO ZA PROGIEM POZIOMU VI 343

Myśl Końcowa 345
Ciągłe oswajanie 347

Załącznik. Ćwiczenia 355

Troska o zachowania w zmianie 357
1. Inteligencja emocjonalna szefa a emocje w zmianie 357
2. Budowanie zespołu w świecie niepewności i konkurencyjności 360
3. Zarządzenie niewiedzą w zmianie – jak wspierać w czasie, kiedy nie wszystko wiadomo 361
4. Obawy, strategie wejścia w zmianę, na co zwrócić uwagę itp. 362

Bibliografia 364

Netografia 371