ebook Izydora Dąmbska (1904-1983) Najlepsza z dobrych. Część druga: lata 1945–1983 Radosław Kuliniak, Mariusz Pandura, Łukasz Ratajczak

Wydawca: Marek Derewiecki

Rok wydania: 2025

W części drugiej Biografii Dąmbskiej opisujemy jej ucieczkę wraz z siostrą Aleksandrą z okupowanego przez władze sowieckie Lwowa, pobyt po wojnie w Rzeszowie i Krakowie oraz późniejszą ucieczkę do Gdańska. Piszemy o trudnych czasach stalinizmu, a zwłaszcza o staraniach Dąmbskiej, mających za zadanie obronę filozofii polskiej przed ideologizacją. Podkreślić należy, że Dąmbska nie poddała się stalinowskim represjom. Był to okres walki o zachowanie pamięci po filozofii zostawionej we Lwowie. Dąmbska stała na straży dobrego imienia Twardowskiego i założonej przez niego Szkoły. Nie pozwoliła Adamowi Schaffowi i jego adiutantom na wykluczenie uczniów Twardowskiego z życia akademickiego. Nigdy nie wykładała na żadnej z polskich uczelni marksizmu. Przez lata wiodła bój z władzami o zachowanie niezależnego charakteru filozofii. Stała na straży zasad wyniesionych ze Lwowa. Nie lubiła myśleć o tym, co będzie. Przychylała się raczej do tego, co jest hic et nunc. Jej wiara była poszukiwaniem prawdy. Wspierała się na nadziei oraz miłości. Należała do „miłujących prawdę”. Okazała się „chwalebnie uzdolnioną” – jak zapisano na jej świadectwach szkolnych. Dąmbska ukształtowała się w Szkole lwowskiej Twardowskiego. Gdy po II wojnie światowej Kazimierz Ajdukiewicz upomniał się o deklarację przynależności do jego szkoły, z niezwykłym oddaniem dla Mistrza odpowiedziała: Po prawdzie właściwym moim Nauczycielem filozofii był ten, „z którego pełności wszyscyśmy wzięli” i Pan, i Witwicki, i Kotarbiński, i tylu, tylu innych: Kazimierz Twardowski! To przywiązanie do Twardowskiego i Szkoły lwowskiej było szczególnie ważne w jej życiu. Zaważyły na nim lata formacji filozoficznej, a także bycie ostatnią asystentką Profesora. Zawsze oddana i szczera w rozmowach, dała się poznać z dobrej strony. I choć karierę mogła zaledwie zacząć doktoratem, to była „Najlepszą z dobrych” – jak nazwał ją Władysław Tatarkiewicz.

Spis treści ebooka Izydora Dąmbska (1904-1983)

Wprowadzenie 5
I. Po wojnie w nowej Polsce. Ze Lwowa do Gdańska 8
II. Nowe życie w polskim Gdańsku 13
III. Habilitacja w Warszawie 35
IV. Warszawa lub Poznań. Ostatecznie jednak Gdańsk 51
V. Filozofia polska u progu przemian. Kontynuacja filozofii lwowskiej 74
VI. Pamięć o Mistrzu filozofii Kazimierzu Twardowskim ze Lwowa 90
VII. Ciężkie czasy zniewolenia filozofii polskiej 101
VIII. Filozofia lwowska pod ostrzałem filozofii stalinowskiej 111
IX. „Myśl Filozoficzna” gniazdem ataku stalinowców na Kazimierza Twardowskiego i jego uczniów 123
X. W „Bibliotece Klasyków Filozofii”. Pierwsza połowa lat pięćdziesiątych 147
XI. „Leibnizjana” 153
XII. „Cartesiana” 175
XIII. Jeszcze jeden projekt z logiki 192
XIV. Odwilż stalinowska. Profesura nadzwyczajna 202
XV. Będę nareszcie pracować na Uniwersytecie! 215
a) Propozycja poznańska 217
b) Propozycja wrocławska 227
c) Propozycje krakowskie 230
XVI. Będę pracować na Uniwersytecie Jagiellońskim! Zmiany w nauczaniu filozofii 247
XVII. Praca, praca i jeszcze raz praca! 256
XVIII. Prace w Komitecie Wydawniczym Dzieł Kazimierza Twardowskiego 265
XIX. Schyłek wolnej filozofii w Krakowie 281
XX. Doktorat honoris causa dla Władysława Tatarkiewicza. Na Uniwersytecie Jagiellońskim 286
XXI. Przenoszą mnie do Polskiej Akademii Nauk w Warszawie 293
XXII. Praca w Polskiej Akademii Nauk w Warszawie 310
XXIII. Złego dobre początki 314
XXIV. Uzwyczajnienie profesury 320
XXV. Jubileusz Tadeusza Kotarbińskiego i Władysława Tatarkiewicza 327
XXVI. Marzec 1968 roku 332
XXVII. Lata do emerytury 338
XXVIII. Emerytura. Jubileusz 346
XXIX. Co ja teraz ze sobą zrobię? 355
XXX. Atak Sandauera 361
XXXI. W Bernie 372
XXXII. Jeszcze jedna polemika z Adamem Schaffem 376
XXXIII. Kolejne prace 379
XXXIV. Słoneczne Saloniki 383
XXXV. W krainie reglamentowanej żywności 386
XXXVI. Na drodze do przemian 392
XXXVII. Czasy Dantejskie 396
XXXVIII. Opozycja 400
XXXIX. Wiara i filozofia 405
Zakończenie. Multaque pars mei vitabit Libitinam 413
Summary 415
Bibliografia 416
Indeks nazwisk 481