-23%

ebook Izydora Dąmbska (1904-1983)

Wydawca: Marek Derewiecki

Rok wydania: 2024

Izydora dorastała we Lwowie i w rodzinnym majątku ziemskim w Rudnej Wielkiej pod Rzeszowem. Egzaminy gimnazjalne zdawała jako prywatystka, czyli uczennica domowa, we Lwowie i małopolskiej Białej koło Bielska. We Lwowie ponadto studiowała i zdobywała szlify uniwersyteckie. Dała się poznać jako wyśmienita nauczycielka gimnazjalna. Była wychowawczynią kilku pokoleń studentów. Łączyła pracę dydaktyczną ze studiowaniem filologii polskiej, filologii klasycznej i filozofii. Uczestniczyła w seminariach i zajęciach następujących profesorów: Ryszarda Ganszyńca, Tadeusza Lehra-Spławińskiego, Juliusza Kleinera, Kazimierza Twardowskiego, Mścisława Wartenberga, Kazimierza Ajdukiewicza i Romana Witolda Ingardena. Utrzymywała ścisły kontakt naukowy z Tadeuszem Kotarbińskim, Tadeuszem Czeżowskim, Władysławem Tatarkiewiczem i Władysławem Witwickim. Legitymowała się znajomością historii filozofii, filozofii starożytnej, logiki, metodologii nauk oraz greki i łaciny. Zawsze spokojna, opanowana i rozważna, przyglądała się prowadzonym we Lwowie zajęciom, wynosząc stamtąd wiele istotnych doświadczeń. Zdobyta wiedza pozwoliła jej uwierzyć w wartości hołdujące wolności słowa, poszukiwaniu prawdy oraz nieskazitelnym obyczajom. Dała się poznać na niwie organizacyjnej, gdzie razem z Danielą Gromską i Heleną Słoniewską pomagała wydawać „Ruch Filozoficzny” oraz „Studia Philosophica”.

Spis treści ebooka Izydora Dąmbska (1904-1983)

Wprowadzenie 5

I. Dąmbscy z Lubrańca, herbu Godziemba, w Rudnej Wielkiej 9
Metryka chrztu Izydory Dąmbskiej 9
W Rudnej Wielkiej 12
Dzieci Józefa Dąmbskiego z Józefą Skrzyńską 14
Stanisław Tomasz Dąmbski, dziedzic w Rudnej Wielkiej koło Rzeszowa 21
Stanisław Dąmbski żeni się! 26
Marcelina Maria Dąmbska – pierwsza córka Stanisława Dąmbskiego 29
Galeria Dąmbskich 32
Zofia i Stefan Dąmbscy 33
Aleksandra Dąmbska-Rudecka 36

II. Izydora Helena Maria Dąmbska 43
Dom rodzinny i zasady patriotycznego wychowania 43
Szkoła, pierwsze egzaminy i matura 50
Będę studiować we Lwowie 72

III. Asystentura Izydory Dąmbskiej u Kazimierza Twardowskiego i praca w gimnazjach lwowskich 100
Zostanę asystentką w Seminarium Filozoficznym 100
Privatissimum u Kazimierza Twardowskiego 109
Gotffrieda Wilhelma Leibniza Nowe rozważania dotyczące rozumu ludzkiego 115
Doktorat i egzamin nauczycielski w szkołach średnich 119

IV. Lata trzydzieste 138
Mistrz i uczennica 138
Koniec asystentury 142
Starsza asystentka Twardowskiego 148
Stypendium w Wiedniu, Berlinie i Paryżu 156
Powrót do Lwowa 163
Praca we lwowskich gimnazjach 167
Seminarium Filozoficzne Izydory Dąmbskiej w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim im. Królowej Jadwigi we Lwowie 172
Doktorat honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego dla Kazimierza Twardowskiego 179
„Studia Philosophica” 193
W Kopenhadze na Kongresie dla Jedności Nauki 200
Wspomnienie o Maurycym Schlicku 206
Seminarium Arystotelesowskie Romana Witolda Ingardena 214
Będę się starać o venia legendi 223
Wszystko kiedyś się kończy! 231

V. Tajne nauczanie w czasie II wojny światowej 243
Wybuch wojny 243
Nauka we Lwowie podczas pierwszej okupacji radzieckiej 247
Szkolnictwo we Lwowie pod okupacją niemiecką 257
Ossolineum Dąmbskiej 261
Tajne nauczanie we Lwowie 305
Inne, ważne okoliczności wojenne w życiu i działalności Izydory Dąmbskiej 313
Druga okupacja radziecka. Ucieczka ze Lwowa 320

Bibliografia 327
Summary. Izydora Dąmbska (1904–1983): The Best of the Good 376
Indeks nazwisk 378