ebook Kształtowanie wyniku finansowego przez podmioty sprawozdawcze w Polsce Andrzej Piosik

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Rok wydania: 2016

Zasadniczym celem niniejszej monografii jest identyfikacja podstawowych procesów kształtowania wyniku finansowego netto przez podmioty sprawozdawcze w Polsce. Szczególną uwagę poświęcono przy tym procesom znacznej redukcji wyniku finansowego (ang. big bath), praktyce wygładzania wyniku finansowego netto (ang. income smoothing), raportowania małego zysku, małego przyrostu wyniku finansowego netto oraz zwiększania wyniku finansowego. Podjęto próbę pomiaru zjawisk kształtowania wyniku finansowego, analizowano podstawowe determinanty ważniejszych celów kształtowania oraz instrumenty stosowane w procesach kształtowania wyniku. W badaniu uwzględniano wybrane instrumenty polityki bilansowej o charakterze materialnym, a także wybrane transakcje, prowadzone zwykle poza podstawową działalnością podmiotu. Rozpatrywano zatem dwie główne grupy instrumentów kształtowania wyniku finansowego, tj. kształtowania wyniku poprzez metody i szacunki w rachunkowości (ang. accounting earnings management) oraz poprzez transakcje (ang. real earnings management). Analizowano w szczególności trzy grupy determinant procesów kształtowania wyniku finansowego: czynniki zarządcze i związane ze strukturą własności, czynniki o charakterze sprawozdawczym i czynniki ekonomiczne. Brane były również pod uwagę czynniki o charakterze rekurencyjnym, które w praktyce sprawozdawczości finansowej i stosowaniu wielu instrumentów są zwykle istotne.

Spis treści ebooka Kształtowanie wyniku finansowego przez podmioty sprawozdawcze w Polsce

Wstęp 9
Rozdział I. KSZTAŁTOWANIE WYNIKU FINANSOWEGO. METODY JEGO IDENTYFIKACJI I MOTYWATORY
1. Kształtowanie wyniku finansowego jako obszar badawczy 17
2. Wygładzanie wyniku finansowego 27
3. Znaczna redukcja wyniku / zwiększenie straty (ang. big bath) 38
4. Badanie procesów kształtowania wyniku finansowego 47
4.1. Analiza zmian niepieniężnych aktywów obrotowych netto, w szczególności zmian uznaniowych 48
4.2. Analiza raportowanego wyniku finansowego 51
4.3. Analiza wybranych wskaźników pomiaru dokonań mogących świadczyć o procesach kształtowania wyniku 55
4.4. Analiza jakości wyniku finansowego 58
4.5. Analiza porównawcza sprawozdań finansowych podmiotów opracowujących sprawozdania finansowe równolegle według różnych systemów sprawozdawczych 63
4.6. Analiza odstępstw od standardów/zasad prawa finansowego oraz analiza skandali lub przestępstw rachunkowych 64
4.7. Analiza skutków zmian przyjmowanych metod rachunkowości 66
4.8. Analiza kształtowania transakcji i szacunków poza podstawową działalnością operacyjną 68
5. Motywatory kształtowania wyniku finansowego 75
Rozdział II. ZNACZĄCA REDUKCJA WYNIKU FINANSOWEGO JAKO CEL KSZTAŁTOWANIA WYNIKU I INSTRUMENTY JEJ REALIZACJI
1. Hipotezy i pytania badawcze odnoszące się do znaczącej redukcji wyniku finansowego i jej determinant 103
1.1. Identyfikacja procesów znacznej redukcji wyniku / zwiększenia straty. Źródła danych, zmienne i testy 108
1.2. Związek raportowania „dużej” straty ze strukturą własności podmiotów oraz z czynnikami zarządczymi 118
1.3. Raportowanie „dużej” straty a czynniki sprawozdawcze 119
1.4. Raportowanie „dużej” straty a czynniki ekonomiczne 121
1.5. Czynniki rekurencyjne – powtarzalność raportowania „dużej” straty 122
1.6. Związki raportowania „dużej” straty z kształtowaniem wyniku finansowego netto w innych okresach 122
1.7. Raportowanie „dużej” straty a jakość wyniku finansowego 125
1.8. Rynek kapitałowy a występowanie „dużej” straty 127
2. Rezultaty badań 127
2.1. Identyfikacja procesów znacznej redukcji wyniku / zwiększenia straty 127
2.2. Związek między raportowaniem „dużej” straty a stosowaniem określonych szacunków w rachunkowości lub przeprowadzaniem wybranych transakcji 136
2.3. Związek raportowania „dużej” straty ze strukturą własności podmiotów oraz z czynnikami zarządczymi 154
2.4. „Duża” strata a czynniki sprawozdawcze 160
2.5. Raportowanie „dużej” straty a czynniki ekonomiczne 161
2.6. Związki raportowania „dużej” straty z kształtowaniem wyniku finansowego netto w innych okresach 169
2.7. Raportowanie „dużej” straty a jakość wyniku finansowego 173
2.8. Reakcja rynku kapitałowego na raportowanie wielkiej straty 177
3. Wnioski 178
Rozdział III. POZOSTAŁE CELE KSZTAŁTOWANIA WYNIKU FINANSOWEGO I ICH INSTRUMENTY
1. Pytania badawcze, hipotezy, metody badawcze i źródła danych 188
1.1. Wygładzanie wyniku finansowego 188
1.2. Małe przyrosty wyniku finansowego a zmiany wyniku 193
1.3. Determinanty wygładzania 194
1.4. Raportowanie małego zysku oraz małych przyrostów wyniku finansowego netto 199
1.5. Wybrane transakcje i szacunki a zmiany wyniku finansowego netto 201
1.6. Publiczna oferta a procesy kształtowania wyniku finansowego netto 203
1.7. Instrumenty kształtowania wyniku finansowego 205
1.8. Źródła danych i obserwacji 211
2. Rezultaty badań 212
2.1. Wygładzanie wyniku finansowego 212
2.2. Małe przyrosty wyniku finansowego a zmiany wyniku 215
2.3. Determinanty wygładzania 217
2.4. Małe zyski, małe przyrosty wyniku finansowego 233
2.5. Wybrane transakcje i szacunki a zmiany wyniku finansowego netto 238
2.6. Oferta publiczna akcji (PO). Rezultaty badań 248
2.7. Wybrane szacunki i transakcje w rachunkowości jako instrumenty kształtowania wyniku finansowego netto. Rezultaty badań 251
2.7.1. Odpisy wartości należności i zapasów 251
2.7.2. Zmiany rezerw na zobowiązania 254
2.7.3. Odpisy z tytułu utraty wartości operacyjnych aktywów trwałych 256
2.7.4. Zmiany wartości godziwej aktywów finansowych odnoszone wynikowo (FVFI_INCt) 261
2.7.5. Wyniki ze sprzedaży rzeczowych i niematerialnych aktywów trwałych (ONCA_S / At) 266
2.7.6. Wyniki ze sprzedaży aktywów finansowych (FINV_S /At) 268
2.7.7. Działalność niekontynuowana oraz zdarzenia nadzwyczajne (DISC&EXTR) 273
2.7.8. Amortyzacja rzeczowych i niematerialnych aktywów trwałych 278
2.7.9. Zestawienie zbiorcze związku szacunków i transakcji w sprawozdawczości finansowej z wybranymi czynnikami jakościowymi 281
3. Wnioski 283
Zakończenie 289
Bibliografia 297
Spis tabel 307
Spis wykresów 310