ebook Linguistic Landscape in Scuol als Ausdruck der kultursprachlichen Vielfalt der lokalen Gemeinschaft Lesław Tobiasz

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2018

Książka zapoznaje ze zjawiskiem występowania różnorodnych języków w przestrzeni publicznej miejscowości Scuol, słynnego kurortu oraz znaczącego centrum turystycznego w kantonie Gryzonia we wschodniej Szwajcarii. Oficjalnym językiem miasta jest język retoromański, jednak prawie wszyscy mieszkańcy posługują się płynnie także językiem niemieckim. Autor koncentruje się na analizie pejzażu językowego w różnych obiektach centrum komercyjnego. Analizuje także występowanie poszczególnych języków w obrębie starego centrum oraz na dworcu kolejowym i dolnej stacji kolejki gondolowej Motta Naluns. Na gruncie przeprowadzonych badań autor wysnuwa wnioski dotyczące współczesnej pozycji języka retoromańskiego i jej znaczenia dla przyszłości najstarszego języka Szwajcarii.
Analizę pejzażu językowego Scuol poprzedza przedstawienie złożonych procesów historycznych i kulturowo-językowych, które ukształtowały współczesną Szwajcarię i przyczyniły się do powstanie trójjęzycznego kantonu Gryzonia. Ukazane zostają także czynniki, które do chwili obecnej umożliwiają zachowanie szwajcarskiej wielokulturowości i zarazem skuteczne funkcjonowanie państwa Helwetów. Tym samym książka jest skierowana do osób zainteresowanych pejzażem językowym oraz zjawiskami wielojęzyczności i wielokulturowości, w szczególności zaś do miłośników Szwajcarii, zafascynowanych fenomenem wielokulturowości tego alpejskiego kraju.

Spis treści ebooka Linguistic Landscape in Scuol als Ausdruck der kultursprachlichen Vielfalt der lokalen Gemeinschaft

Inhaltsverzeichnis

1. Einführung / 7
2. Linguistic Landscape und Geschichte ihrer Erforschung / 11
2.1. Linguistic Landscape und ihre Bestandteile – die Definition und geschichtliche Entwicklung des Begriffs / 11
2.2. Der geschichtliche Abriss der Erforschung der Linguistic Landscape / 13
2.2.1. Die siebziger Jahre des 20. Jahrhunderts / 14
2.2.2. Die achtziger Jahre des 20. Jahrhunderts / 15
2.2.3. Die neunziger Jahre des 20. Jahrhunderts / 16
2.2.4. Die Erforschung der Linguistic Landscape im 21. Jahrhundert / 18
2.3. Weitere Forschungsperspektiven im Bereich der Linguistic Landscape / 29
3. Die Schweiz als mehrsprachige Gesellschaft / 32
3.1. Die Entwicklung der Sprachgrenzen / 32
3.2. Das Entstehen der viersprachigen Nation /36
3.3. Die Schweiz – ein vielsprachiges Land? / 47
3.4. Die Sprachenpolitik auf der Bundesebene und in den Kantonen / 66
4. Die Sprachsituation in Graubünden / 83
4.1. Der kurze Abriss der Geschichte Graubündens und der Entwicklung der Sprachgrenzen / 87
4.2. Die Sprachen des Kantons – der Weg zu ihrer gegenwärtigen territorialen Verbreitung und gesellschaftlichen Bedeutung / 99
4.2.1. Deutsch/Schweizerdeutsch / 101
4.2.2. Rätoromanisch / 104
4.2.3. Italienisch / 112
4.3. Die Sprachenpolitik des Kantons zum Erhalt der sprachlichen Vielfalt / 116
5. Scuol und seine Bedeutung im Unterengadin /127
5.1. Die Geschichte Scuols / 127
5.2. Zum gegenwärtigen Bild des Ortes / 131
5.2.1. Die politische Gemeinde / 132
5.2.2. Der regionale Handels-, Wirtschafts- und Kulturmittelpunkt des Unterengadins / 133
5.2.3. Die touristische Bedeutung Scuols / 136
5.2.4. Die Sprachsituation in Scuol / 138
6. Die Linguistic Landscape Scuols – das kommerzielle Zentrum (die Straßen Stradun, Via da la Staziun, Via da l‘Ospidal und Clozza), der alte Ortskern und andere markante Beispiele des Sprachgebrauchs im öffentlichen Raum (Bahnhof, Talstation der Bergbahnen Motta Naluns) / 144
6.1. Die Analyse der Linguistic Landscape im kommerziellen Zentrum Scuols (Stradun, Via da la Staziun, Via da l’Ospidal und Clozza) / 145
6.1.1. Geschäfte / 146
6.1.2. Cafés, Hotels, Restaurants und Ferienwohnungen / 154
6.1.3. Banken und Büros / 159
6.1.4. Arztpraxen, Einrichtungen der Schönheitspflege und das Bad Bogn Engiadina Scuol / 165
6.1.5. Öffentliche Einrichtungen / 169
6.1.6. Bushaltestellen / 171
6.1.7. Andere Beispiele des Sprachgebrauchs im öffentlichen Raum / 173
6.2. Die Analyse der Linguistic Landscape im alten Ortskern / 179
6.2.1. Geschäfte / 179
6.2.2. Ferienhäuser, Hotels, Pensionen und Freizeiteinrichtungen / 180
6.2.3. Das Museum / 182
6.2.4. Private Häuser / 183
6.2.5. Das Gemeindehaus / 183
6.2.6. Die Schule und andere öffentliche Einrichtungen / 185
6.2.7. Andere Beispiele des Sprachgebrauchs im alten Ortskern / 187
6.3. Andere markante Beispiele des Sprachgebrauchs im öffentlichen Raum Scuols / 189
6.3.1. Die Talstation der Bergbahnen Motta Naluns / 190
6.3.2. Der Bahnhof / 191
7. Schlussfolgerungen / 196

8. Literatur / 206
9. Anhang / 223
9.1. Tabellen / 223
9.2. Diagramme / 225
9.3. Fotos / 231
Streszczenie / 239
Summary / 241
Sommario / 243