ebook Medycyna stylu życia Daniel Śliż, Artur Mamcarz

Wydawca: PZWL

Rok wydania: 2018

Pierwsza w Polsce publikacja na temat medycyny stylu życia napisana na podstawie najnowszych badań EBM. Zawiera rzetelne informacje na temat zdrowego stylu życia i skutecznego zalecania go pacjentom. Pokazuje jego wpływ na terapię i prewencję chorób cywilizacyjnych, co w wielu przypadkach jest skuteczniejsze niż leczenie farmakologiczne. Książka podzielona została na części, które obejmują wszystkie filary zdrowia. Skierowana jest zarówno do lekarzy, specjalistów zdrowia publicznego, dietetyków, fizjoterapeutów, jak i fanów zdrowego stylu życia.

W naszym kraju stopniowo rozpowszechnia się przekonanie, że styl życia jest główną determinantą stanu zdrowia. Dlatego z wielką ciekawością przeczytałem monografię zatytułowaną „Medycyna stylu życia”, która poświęcona jest różnym aspektom wpływu stylu życia na zdrowie człowieka. Oddawana do rąk czytelników książka to efekt udanej inicjatywy łączenia wiedzy i doświadczeń specjalistów różnych dziedzin, którzy szczegółowo, ale przystępnie i w sposób wyważony omówili niekiedy trudne zagadnienia. Największą wartością podręcznika jest interdyscyplinarne spojrzenie na związek stylu życia ze zdrowiem człowieka. Cieszy, że tekst poszczególnych rozdziałów oparty jest o fakty naukowe, a nie jedynie o przekonania, bądź niezweryfikowane poglądy. Jednocześnie to praktyczny i wiarygodny przewodnik po zdrowym stylu życia. Książka napisana jest pięknym językiem, czyta się ją z przyjemnością. I jeszcze jedna zaleta prezentowanej monografii: zwraca uwagę przejrzysty układ książki, który ułatwia czytelnikowi przyswojenie zawartej w niej wiedzy. Jestem przekonany, że czytelnikami będą nie tylko osoby zawodowo związane z medycyną. Można wyrazić przekonanie, że monografia przybliży Czytelnikowi - nie zawsze w pełni dostrzegane - znaczenie prozdrowotnego stylu życia. Z przyjemnością polecam lekturę książki, tym bardziej, że to pierwsza taka publikacja w naszym kraju.
prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski, Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie
Dzisiaj medycyna zbyt często przegrywa walkę z chorobami cywilizacyjnymi. Cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, choroby nowotworowe i depresja, to jednostki chorobowe, które dominują w gabinetach polskich lekarzy. Jednocześnie choroby sercowo-naczyniowe i nowotworowe stanowią ponad ¾ przyczyn zgonów w krajach pierwszego świata. Pomimo dynamicznego rozwoju farmakoterapii i inwazyjnych metod leczenia wciąż nie udaje się opanować rosnącej liczby nowych zachorowań. Z pewnością wpływ na to mają zmiany demograficzne i szybkie starzenie się naszych społeczeństw. Ale główna przyczyna leży w stylu życia „nowoczesnego” człowieka. Brak aktywności, złe, niepełnowartościowe pożywienie, stres, palenie tytoniu to czynniki ryzyka, które stanowią wspólny mianownik dla chorób cywilizacyjnych. Tymczasem media zalewają odbiorców szerokim strumieniem „sposobów na zdrowie”. Należy jednak podkreślić, że wiele z tych informacji nie znajduje potwierdzenia w badaniach naukowych, a część ma działanie wręcz szkodliwe. Dlatego bardzo potrzebna jest w naszym kraju promocja wiedzy na temat profilaktyki i niefarmakologicznego leczenia chorób niezakaźnych oparta na rzetelnych faktach. Monografia Medycyna Stylu Życia pod redakcją dra Daniela Śliża oraz profesora Artura Mamcarza stanowi bardzo cenną rekapitulację wiedzy opartej o solidne fundamenty naukowe. Warto bowiem pamiętać, iż medycyna behawioralna stanowi fundament leczenia wielu chorób cywilizacyjnych, a interwencje z zakresu medycyny stylu życia mają bardzo wysoką skuteczność zarówno w leczeniu, jak i prewencji chorób niezakaźnych. Skuteczność tych interwencji w wielu przypadkach, nie tylko nie ustępuje, lecz także przewyższa leczenie farmakologiczne. Książka zawiera aktualne informacje na temat metod żywienia, projektowania prawidłowej diety, a także skutecznych metod jej zalecania. W oparciu o rzetelną analizę obowiązujących wytycznych, a także aktualne doniesienia naukowe autorzy rozprawiają się z popularnymi mitami i dają wskazówki jak prawidłowo projektować model żywienia. [fragment]
dr hab. med. Tomasz Zdrojewski, prof. nadzw. , Komitet Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk

Spis treści ebooka Medycyna stylu życia

Rozdział 1. Epidemiologia – największe wyzwania Wojciech Stefan Zgliczyński, Jarosław Pinkas 1
Czynniki ryzyka zdrowotnego związane ze stylem życia 1
Palenie tytoniu 2
Spożycie alkoholu 5
Nadwaga i otyłość 8
Aktywność fizyczna 11
Spożycie warzyw i owoców 13
Piśmiennictwo 15
Rozdział 2. Aktywność fizyczna 17
Korzyści wynikające z aktywności fizycznej, czyli wpływ aktywności fizycznej na organizm oraz aktualne zalecenia Tomasz Chomiuk, Paulina Bernatek 17
Korzystne efekty związane z aktywnością fizyczną dla układu sercowo-naczyniowego 18
Korzystne efekty związane z aktywnością fizyczną dla układu oddechowego 18
Korzystne efekty związane z aktywnością fizyczną dla układu ruchu 19
Korzystne efekty związane z aktywnością fizyczną dla układu nerwowego 19
Korzyści psychiczne wynikające ze stosowania aktywności fizycznej 20
Zalecenia dotyczące poziomu aktywności fizycznej 24
Zindywidualizowanie aktywności fizycznej Piotr Pietras, Marta Pietras 27
Rodzaje aktywności polecane dla osób starszych 28
Metody oceny wydolności fizycznej 32
Jak skutecznie zalecać aktywność fizyczną Paulina Bernatek 34
Czy sport to zdrowie? Andrzej Folga 39
Aktywność a sytuacje szczególne (ciąża, choroby endokrynologiczne, urazy) Sylwia Skorupska 44
Aktywność fizyczna w ciąży 45
Cukrzyca 47
Choroby tarczycy 48
Menopauza 49
Urazy 50
Piśmiennictwo 51
Rozdział 3. Odżywianie 55
Historia żywności Agnieszka Olech 55
Paleolit – starsza epoka kamienia (ok. 2,8 mln lat temu – ok. 10 tys. lat temu) 56
Neolit – młodsza epoka kamienia (ok. 10 tys. lat temu – ok. 4 tys. lat temu) 56
Starożytność (ok. IV tys. p.n.e. – V w. n.e.) 57
Średniowiecze (koniec V w. n.e. – poł. XV w. n.e.) 57
Nowożytność (poł. XV w. – poł. XIX w.) 59
Współczesność (poł. XIX w. – XXI w.) 59
Zakończenie . 60
Energia i makroskładniki Damian Parol 60
Energia 60
Białka 65
Węglowodany 70
Błonnik 73
Tłuszcze 75
Witaminy Paweł Szewczyk, Damian Parol 79
Witaminy z grupy B 80
Witamina B1 – tiamina 81
Witamina B2 – ryboflawina 81
Witamina B3 /PP – niacyna 82
Witamina B5 – kwas pantotenowy 82
Witamina B6 – pirydoksyna 83
Witamina B12 – kobalamina 83
Foliany – kwas foliowy, witamina B9 85
Witamina C – kwas askorbinowy 85
Witamina A – retinol, β-karoten 86
Witamina D – cholekalcyferol, ergokalcyferol 87
Witamina E 88
Witamina K – fitochinon, menachinon 89
Składniki mineralne Urszula Somow, Damian Parol 90
Wapń 90
Fosfor 91
Magnez 92
Żelazo 93
Cynk 95
Miedź 96
Jod 96
Selen 97
Fluor 98
Sód 99
Potas 101
Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Mirosław Jarosz, Ewa Rychlik 103
Nowelizacja Piramidy i zasad zdrowego żywienia 105
Warzywa i owoce 107
Produkty zbożowe 108
Produkty mleczne 109
Mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych 110
Tłuszcze 112
Orzechy i nasiona 113
Sól, zioła i przyprawy 113
Cukier i słodycze 114
Napoje 115
Alkohol 116
Podsumowanie 117
Kontrowersje w żywieniu 117
Diety roślinne Urszula Somow, Damian Parol 117
Gluten Damian Parol 122
Wpływ mleka i przetworów mlecznych na zdrowie Damian Parol 125
Dieta paleo Paweł Szewczyk, Damian Parol 133
Superfoods Urszula Somow 137
Medycyna kulinarna Alicja Baska 140
Co to jest medycyna kulinarna? – definicja, cele i założenia 140
Edukacja żywieniowa na uczelniach medycznych 141
Medycyna kulinarna w praktyce – studium przypadków 142
Miejsce medycyny kulinarnej w systemie ochrony zdrowia 145
Żywienie osób aktywnych fizycznie i sportowców Damian Parol, Urszula Somow, Paweł Szewczyk . 146
Zapotrzebowanie na energię u sportowców 146
Zapotrzebowanie na białko u osób aktywnych 149
Węglowodany w diecie osób aktywnych 151
Nawodnienie 153
Żywienie okołowysiłkowe 154
Suplementy stosowane w sporcie 155
Zmiana komponentów ciała – odchudzanie a odtłuszczanie Damian Parol, Paulina Bernatek 157
Ocena postępów przy zmianach komponentów masy ciała 160
Trening podczas zmiany komponentów ciała 161
Dieta podczas zmiany komponentów ciała 164
Podsumowanie 166
Piśmiennictwo 166
Rozdział 4. Uzależnienia 175
Uzależnienia biochemiczne 175
Alkohol i styl życia Magdalena Wilk, Bartosz Łoza 175
Substancje psychoaktywne Bartosz Łoza 180
Nikotynizm Krzysztof Królikowski 184
Uzależnienia behawioralne /nawyki cywilizacyjne 193
Wstęp Bartosz Łoza 193
Kompulsyjne zaangażowanie. Od przepracowania do wypalenia Bartosz Łoza 194
Internet Maja Herman 198
Uzależnienie od gier i hazardu Piotr Matyja 202
Hedonizm Katarzyna Bobrowska-Jabłońska 205
Uzależnienie od sprawności Olga Łoza 208
Kompulsyjne zachowania związane z prokreacją Maja Herman 214
Inne nawyki. Przynależność pokoleniowa Bartosz Łoza, Piotr Smolaga 218
Zaburzenia odżywiania 221
Pierwotne zaburzenia odżywiania Maja Herman 221
Wtórne zaburzenia odżywiania Małgorzata Reszczyńska 225
Wpływ cywilizacyjny na zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci Ewa Racicka-Pawlukiewicz 231
Teoria przywiązania 231
Rozwód rodziców 232
Zatrudnienie rodziców 233
Podsumowanie 235
Piśmiennictwo 235
Rozdział 5. Czynniki środowiskowe Barbara Piekarska, Bolesław K. Samoliński 243
Zanieczyszczenia powietrza 244
Źródła zanieczyszczeń i ich klasyfikacja 244
Toksyczne pyły i smog 246
Jakość powietrza w Polsce 247
Zanieczyszczenia wody 249
Źródła zanieczyszczeń i ich wpływ na człowieka 250
Zanieczyszczenia gleb 252
Substancje chemiczne w glebie 253
Metale ciężkie 255
Zagrożenia dla zdrowia 255
„Metale śmierci” 256
Piśmiennictwo 258
Rozdział 6. Dobrostan psychiczny 261
Równowaga psychiczna – czy wiesz, jak o nią zadbać? Aleksandra Urbaszek 261
Przekonania jako źródło 262
Ucisz swojego wewnętrznego krytyka 264
Perfekcjonizm to niekoniecznie zaleta 264
Odkryj, kiedy, tak naprawdę, czułeś się szczęśliwy 266
Obudź w sobie wdzięczność 267
Uważność 267
Twórz dobre cele 268
Lista priorytetów 269
Podsumowanie 270
Jak radzić sobie ze stresem? Aleksandra Urbaszek 271
Jak sami podtrzymujemy negatywne skutki stresu i jak bardziej konstruktywnie możemy sobie z nim radzić? 271
Zmień swoje myślenie o stresie 272
Jak działać w stresie, by działać efektywnie? 273
Przede wszystkim oceń sytuację 273
Działaj, gdy coś zależy od ciebie, akceptuj to, czego nie możesz zmienić 274
Bądź tu i teraz 275
Szukaj wsparcia i pomagaj innym 275
Jak pomóc tym, którzy się stresują? 276
Cywilizacyjne zaburzenia emocji 278
Zaburzenia depresyjne Bartosz Łoza 278
Zaburzenia okołodepresyjne Bartosz Łoza 285
Motywacja i kontakt z pacjentem Paulina Bernatek, Zbigniew Kowalski 290
Skąd się bierze motywacja do działania? Jak może wyglądać motywacja do leczenia w relacji z pacjentem? 290
Motywacja a nagrody 295
Tajemnice relacji z pacjentem 296
Wyznaczanie celów metodą SMART 299
Piśmiennictwo 302
Rozdział 7. Zdrowie seksualne Zbigniew Lew-Starowicz 307
Zdrowie seksualne i reprodukcyjne 307
Wybrane aspekty promocji zdrowia seksualnego 309
Zakończenie 311
Zaburzenia erekcji 311
Zapobieganie zaburzeniom erekcji 312
Przyczyny zaburzeń erekcji 313
Badania diagnostyczne 314
Typologia zaburzeń erekcji 314
Leczenie zaburzeń erekcji 315
Rola seksu dla zdrowia psychicznego 315
Zmiany postaw wobec roli seksu dla zdrowia psychicznego 317
Seks a zdrowie psychiczne: typowe warianty 317
Seksualne przyczyny zaburzeń zdrowia psychicznego 318
Czy można być zdrowym psychicznie bez seksu? 319
Piśmiennictwo 320
Rozdział 8. Starzenie się 321
Niedobory żywieniowe Maria Łukasiewicz, Emilian Snarski 321
Niedożywienie w wieku podeszłym – problem większy, niż się wydaje 321
Niedożywienie – definicja 322
Niedożywienie – metody oceny stanu odżywienia 323
Niedożywienie w wieku podeszłym – główne przyczyny 324
Niedożywienie w wieku podeszłym – możliwości terapeutyczne 325
Profity z prewencji oraz leczenia niedożywienia 326
Aspekty etyczne 327
Słońce i skóra Dominika Dąbrowska 327
Budowa skóry 327
Starzenie się skóry 329
Promieniowanie UV 330
Fotostarzenie 331
Skóra jako narząd immunologiczny 332
Nowotwory skóry 332
Zapobieganie 333
Choroby przewlekłe Dariusz Garecki, Dominika Dąbrowska 334
Statystyka 334
Choroby przewlekłe – cele 336
Problem wielu schorzeń u jednego pacjenta 337
Piśmiennictwo 340
Rozdział 9. Zdrowa ONA 343
Pozycja społeczna kobiet Anna Adamska-Wełnicka, Marcin Wełnicki 343
Feminizm w teorii 344
Polski feminizm w praktyce 344
Kobieta w modelu rodziny 345
Podsumowanie 346
Badania skriningowe Anna Adamska-Wełnicka 347
Nowotwory u kobiet 347
Badania skriningowe u kobiet w ciąży 352
Prewencja sercowo-naczyniowa 353
Osteoporoza 353
Podsumowanie 354
Szczepienia 354
Strategia kokonowa szczepień ochronnych Aneta Nitsch-Osuch 354
Szczepionka przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego Ewa Zwolińska, Aneta Nitsch-Osuch 362
Żywienie kobiet w okresie ciąży i laktacji Małgorzata Jackowska, Damian Parol 363
Ciąża 363
Laktacja 367
Piśmiennictwo 371
Rozdział 10. Zdrowy ON 375
Pozycja społeczna mężczyzny Marcin Wełnicki 375
Teoretycznie o społeczeństwie 376
Mężczyzna w tradycyjnym i partnerskim modelu rodziny 377
Praktyczne implikacje oczekiwań społecznych 378
Podsumowanie 379
Badania skriningowe Marcin Wełnicki 380
Męska onkologia 381
Skrining kardiologiczno-metaboliczny 383
Skrining w kierunku POChP 385
Podsumowanie 386
Zdrowy mężczyzna i szczepienia ochronne Ewa Zwolińska, Aneta Nitsch-Osuch 387
Styl życia podróżnika – jak bezpiecznie połączyć pasję i zdrowie 387
Jak przygotować się do podróży? 387
Szczepienia przed podróżą 388
Piśmiennictwo 397
Rozdział 11. Zdrowe dziecko 401
Poczęcie i kalendarz kontrolny Anna Adamska-Wełnicka 401
Opieka przedkoncepcyjna 402
Kalendarz badań w ciąży 403
Podsumowanie 406
Szczepienia ochronne Ewa Talarek, Maria Pokorska-Śpiewak, Magdalena Marczyńska 406
Szczepienia obowiązkowe 409
Szczepienia zalecane 411
Niepożądane odczyny poszczepienne i ruchy antyszczepionkowe 413
Żywienie niemowląt, dzieci i młodzieży Katarzyna Wolnicka, Anna Taraszewska 415
Żywienie niemowląt i małych dzieci 415
Wybrane produkty w żywieniu dzieci 419
Prawidłowe żywienie dzieci starszych i młodzieży (4-18 lat) 421
Zasady zdrowego żywienia związane z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Dzieci i Młodzieży wraz z komentarzem 426
Suplementacja diety dzieci zdrowych 429
Problem nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży a zdrowie publiczne 431
Aktywność fizyczna dziecka Ewa Wujek-Krajewska 434
Piśmiennictwo 437
Rozdział 12. Medycyna stylu życia w prewencji i leczeniu 441
Choroby układu krążenia Daniel Śliż 441
Epidemiologia 441
Czynniki ryzyka 442
Otyłość Agnieszka Sosnowska 447
Definicja 447
Metody oceny 448
Epidemiologia 449
Etiologia 449
Otyłość trzewna 450
Choroby związane z otyłością 450
Prewencja otyłości 454
Podsumowanie 455
Medycyna stylu życia w prewencji i leczeniu chorób gastroenterologicznych Mirosław Jarosz 455
Częstość występowania i główne przyczyny rozwoju chorób przewodu pokarmowego 455
Żywienie i styl życia a choroby czynnościowe przewodu pokarmowego 457
Żywienie i styl życia a choroby organiczne przewodu pokarmowego 459
Medycyna stylu życia w prewencji chorób nowotworowych Daniel Śliż 462
Definicja 462
Epidemiologia 462
Czynniki ryzyka 464
Modyfikacje stylu życia 464
Składniki protekcyjne 466
Aktywność fizyczna 466
Podsumowanie 466
Insulinooporność, cukrzyca Wiesława B. Duda-Król 467
Insulinooporność 468
Podsumowanie 474
Prewencja zaburzeń psychicznych Bartosz Łoza 474
Choroby płuc Krzysztof Królikowski 476
Medycyna stylu życia w prewencji i leczeniu chorób jamy ustnej Rafał Dąbrowski 477
Budowa zęba 477
Budowa przyzębia 477
Choroby zębów 478
Choroby dziąseł i przyzębia 480
Profilaktyka 481
Piśmiennictwo 484
Skorowidz 489