ebook O pochodzeniu Opracowanie zbiorowe

Autorzy artykułów zawartych w zbiorze O pochodzeniu. Ujęcie historyczne skupiają się na najważniejszych poglądach i wydarzeniach w historii debat o pochodzeniu. Michael A. Flannery przedstawia postać Alfreda Russela Wallace’a, współtwórcy teorii ewolucji drogą doboru naturalnego, który ostatecznie dostrzegł ograniczenia doboru naturalnego i zwrócił się w kierunku koncepcji inteligentnej ewolucji. Robert J. Richards rzuca nowe światło na miejsce Darwina w historii nauki. Michael B. Roberts przedstawia korespondencję Karola Darwina z Asą Grayem na temat projektu w przyrodzie. Michael Ruse analizuje relację między nauką a religią w latach 1830–1870. David N. Stamos analizuje darwinowską koncepcję gatunku. J. Vernon Jensen wraca do słynnego sporu między Thomasem H. Huxleyem a Samuelem Wilberforce’em i przedstawia analizę historyczną tego wydarzenia. Tekst Jonathana Witta został poświęcony historii teorii inteligentnego projektu, a Conway Zirkle skupia się na przeddarwinowskich koncepcjach gatunku.

Jest to bardzo ciekawy, przez co godny polecenia, wybór artykułów dotyczących problematyki pochodzenia. Są to teksty napisane zarówno przez profesjonalnych historyków i filozofów, jak i teksty, których autorami są popularyzatorzy wiedzy naukowej i filozoficzno-teologicznej. Ośmiu intelektualistów mierzy się w tej publikacji z wieloma interesującymi kwestiami. Książka analizuje zagadnienia ewolucji kierowanej i jej związki z teologią naturalną oraz ewolucję stanowiska Karola Darwina. Wybór ten omawia również wątpliwości, które osłabiły wiarę Darwina w istnienie projektu w przyrodzie, oraz tezę, że ukazanie się opus magnum Darwina nie było przełomem w dziejach relacji pomiędzy nauką i religią. Publikacja zawiera także analizę niespójności poglądów Darwina na temat kategorii gatunku i odniesienie do słynnej debaty pomiędzy biskupem Oxfordu Samuelem Wilberforce’em i Thomasem Huxleyem. W wyborze tym nie zabrakło również tekstu przedstawiającego historię teorii inteligentnego projektu, którego autor zwraca uwagę na najczęstsze nieporozumienia związane z tym ujęciem. Każdy czytelnik znajdzie w tej publikacji coś, co go zainteresuje.

Dr hab. Krzysztof Kilian, prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego

Książka rzuca nowe światło na dzieje poznawania genezy i rozwoju życia na Ziemi, a także na współczesne spory filozoficzne i badania naukowe wokół tych zagadnień. Ośmiu znakomitych autorów stara się przełamać niektóre z zakorzenionych przekonań o naturze świata żywego i miejscu, jakie zajmuje w nim gatunek Homo sapiens. Wyjaśniają oni wiele nieporozumień dotyczących używanych terminów, interpretacji faktów, metod badań, a nawet implikacji teologicznych. Książka akcentuje i przywraca, sięgające starożytnego filozofa Anaksagorasa, istotne znaczenie przyczyny celowej w wyjaśnianiu pochodzenia czegokolwiek oraz stanowi wyzwanie dla naturalizmu ewolucjonistycznego. Jest to wspaniała pozycja dla osób dociekających źródeł współczesnych kontrowersji powstałych na pograniczu filozofii, nauki i teologii.

Prof. dr hab. Marian Wnuk

Dr Grzegorz Malec jest absolwentem studiów filozoficznych na Uniwersytecie Zielonogórskim. Napisał rozprawę doktorską na temat Spory o plagiat darwinowskiej teorii ewolucji. Wygłosił referaty na kilkudziesięciu konferencjach naukowych, napisał kilkanaście artykułów i kilka recenzji. Zajmuje się także tłumaczeniami tekstów filozoficznych, historycznych i naukowych. Obszar jego głównych zainteresowań to filozofia i historia nauki (zwłaszcza historia ewolucjonizmu i postać Karola Darwina). Interesuje się także teorią inteligentnego projektu, którą uważa za wartościową próbę wyjaśnień pochodzenia i rozwoju życia na Ziemi.

Prof. dr hab. Zenon Roskal jest pracownikiem Katedry Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. W swojej pracy badawczej podejmuje problematykę z zakresu historii filozofii przyrody i historii nauki (astronomia XIX i XX wieku). Jest autorem artykułów oraz monografii poświęconych tym zagadnieniom. Napisał między innymi książki Kosmos chtoniczny, Historyczny rozwój monistycznej interpretacji kosmosu (Wydawnictwo KUL, Lublin 2012) oraz Planetoidy w świetle współczesnych koncepcji filozoficznych. Studia z epistemologii historycznej (Universitas, Kraków 2020). Aktualnie pracuje nad zagadnieniem interakcji między XIX-wieczną astronomią i anglikańską teologią naturalną.

Seria O pochodzeniu
Historia myśli ludzkiej obfituje w rozmaite próby zrozumienia otaczającego nas świata przyrody. Zagadnienia, które wzbudzają w tym obszarze zapewne najwięcej kontrowersji, dotyczą pochodzenia Wszechświata, życia i człowieka. O pochodzeniu to trzy tomy zebranych artykułów pod redakcją Grzegorza Malca, omawiające zagadkę pochodzenia w ujęciu filozoficznym (tom 1), historycznym (tom 2) i naukowym (tom 3).
Cechą charakterystyczną całej serii jest podejście polemiczne, które pozwala czytelnikowi poznać różnorodne opinie i argumenty wybitnych uczonych prezentujących odmienne stanowiska w sprawach m.in. naturalizmu, teorii inteligentnego projektu i teorii ewolucji, a także tło historyczne toczących się debat. Na wszystkie trzy tomy składa się staranny wybór artykułów przybliżających polskiemu czytelnikowi kontrowersje dotyczące problematyki pochodzenia, która nieustannie wzbudza ogromne zainteresowanie.