ebook Osobowość a wczesny uraz relacyjny Anna Suchańska, Teresa Schiller-Gąsiorowska

Wydawca: Akademia Nauk Stosowanych w Koninie

Rok wydania: 2010

Celem monografii jest zaprezentowanie w pierwszej, wprowadzającej części podstawowej wiedzy na temat rodzajów traumy, jej możliwych następstw i form pomocy ofiarom. W drugiej części, po krótkiej refleksji nad teoretycznym i metodologicznym statusem pojęcia urazu i jego intrapsychicznych i behawioralnych następstw, znajdują się poglądy i badania empiryczne dotyczące czynników ryzyka zaburzeń po relacyjnych doświadczeniach traumatycznych wczesnego okresu życia oraz osobowościowych moderatorów tych zaburzeń. Próbujemy odpowiedzieć na niektóre z zasygnalizowanych wcześniej pytań, ilustrując koncepcje teoretyczne wybranymi badaniami empirycznymi. Znaczna część opisanych badań prowadzona była w toku seminariów magisterskich i prac doktorskich realizowanych w Instytucie Psychologii Uniwersytetu A. Mickiewicza i dotyczyła autodestruktywnych następstw doświadczeń przemocy i zaniedbania w dzieciństwie. Pragniemy w nich również wskazać na znaczenie wybranych właściwości osobowości, które zdają się pełnić rolę moderatorów wobec skutków urazu. Zebrany materiał wpisuje się więc w nurt studiów nad poszukiwaniem odpowiedzi na pytanie o wewnątrzpsychiczne czynniki oraz te pośredniczące w powstawaniu zaburzeń pourazowych i stanowi głos w dyskusji o znaczeniu niektórych wymiarów osobowościowych, takich jak relacja więzi, poczucie koherencji lub sensu i woli życia w zderzeniu z krytycznymi doświadczeniami życiowymi.

Fragm. Wprowadzenia

Spis treści ebooka Osobowość a wczesny uraz relacyjny

Wprowadzenie 7
CZĘŚĆ I. WPROWADZENIE DO PROBLEMATYKI URAZU – Teresa Schiller -Gąsiorowska 11
ROZDZIAŁ 1. Pojęcie, rodzaje i skutki traumy 13
1. Pojęcie urazu 13
2. Rodzaje zdarzeń traumatycznych 15
2.1. Wewnątrzrodzinna przemoc wobec dziecka jako źródło wczesnych urazów relacyjnych 19
3. Konsekwencje traumatycznych doświadczeń 21
3.1. Zespół stresu pourazowego jako konsekwencja urazu 21
3.2. Zespół urazu chronicznego 26
3.3. Objawy i konsekwencje w przypadku maltretowanych dzieci 29
3.4. Zaburzenia reaktywne jako konsekwencja urazu 35
4. Czynniki warunkujące wystąpienie konsekwencji po urazie 37
ROZDZIAŁ 2. Interwencja i pomoc specjalistyczna dla osób po doświadczeniach traumatycznych 41
1. Doświadczenie traumatyczne z perspektywy teorii kryzysu 41
2. Pomoc psychologiczna dla ofiar urazu 44
2.1. Rodzaje pomocy psychologicznej 44
2.2. Ogólne zasady terapii w przypadkach urazów 46
2.3. Metody i techniki stosowane w terapii urazów 48
2.4. Motywy doboru metod terapeutyczych 62
2.5. Problemy etyczne terapii ofiar urazu 71
3. Wsparcie społeczne dla ofiar urazu 72
3.1. Skuteczność wsparcia społecznego 72
3.2 Wsparcie społeczne dla ofiar katastrof i klęsk żywiołowych 75
3.3. Wsparcie grup terapeutycznych dla ofiar urazu 79
Bibliografia 81
CZĘŚĆ II. OSOBOWOŚĆ A WCZESNY URAZ RELACYJNY. KONCEPCJE I BADANIA – Anna Suchańska 85
Wstep 87
ROZDZIAŁ 1. Kontrowersje wokół pojęcia urazu 89
1. Kilka ustaleń w kwestii ujmowania i badania konsekwencji urazu 92
ROZDZIAŁ 2. Osobowościowe konsekwencje wydarzeń traumatycznych w teorii i badaniach 99
1. Wczesny uraz relacyjny a zmiana osobowości – mechanizmy i procesy 101
1.1. Psychofizjologiczne następstwa wczesnej traumy relacyjnej 102
1.2. Psychologiczne koncepcje mechanizmów oddziaływania traumy 105
2. Osobowościowe skutki wczesnej traumy relacyjnej 105
2.1. Pourazowa struktura osobowości 106
2.2. Zaburzenia więzi 108
2.3. Trudności samoregulacji i dalsze konsekwencje traumy 114
2.4. „Zranione ‘ja’” – intrapsychiczny skutek przemocy i czynnik ryzyka zaburzeń zachowania 116
2.5. Postawa wobec życia 119
2.6. Zachowania autodestruktywne – behawioralna reakcja na traumę 120
ROZDZIAŁ 3. Badania empiryczne nad właściwościami osobowości i zachowaniami autodestruktywnymi osób po doświadczeniach przemocy, zaniedbania i zaburzonej więzi 125
1. Przemoc, „ja” cielesne i tendencje dysocjacyjne oraz ich związek z autodestruktywnymi zaburzeniami zachowania 126
2. Trauma przywiązaniowa, kontakt fizyczny i bliskość z rodzicami a „ja” cielesne 141
3. Przywiązanie a zdolność do opiekowania się sobą i ochrony 144
ROZDZIAŁ 4. Osobowość w procesie zmagania się z urazem w świetle wyników badań 151
1. Osobowość jako moderator skutków traumy – czynniki ryzyka i odporności 153
2. Poczucie koherencji, sensu i woli życia, samoświadomość i refleksyjność a autodestruktywne skutki urazu w świetle własnych badań empirycznych 161
2.1. Uraz – poczucie koherencji – pośrednia autodestruktywność 162
2.2. Poczucie sensu i woli życia – autodestrukcyjne skutki przemocy 171
2.3. Samoświadomość a dysocjacyjne następstwa doświadczeń traumatycznych 175
2.4. Refleksyjność w procesie zmagania się z chronicznymi traumatycznymi doświadczeniami dzieciństwa 180
Zakończenie 182
Bibliografia 185
Wykaz tabel, rysunków i wykresów 190