Za darmo

ebook Pedagogiczne implikacje teorii dezintegracji pozytywnej Kazimierza Dąbrowskiego Dominik Chojnowski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2021

W książce autor analizuje teorię dezintegracji pozytywnej Kazimierza Dąbrowskiego ze szczególnym uwzględnieniem jej pedagogicznych implikacji dla współczesnych nauk społecznych. Koncepcja ta znalazła uznanie w świecie naukowym, ale pomimo tego jej recepcja podejmowana jest głównie poza granicami naszego kraju. Zajmuje się ona procesem ontogenetycznego rozwoju człowieka. Na tle innych tego typu teorii wyróżnia się tym, że w pozytywny sposób pojmuje dużą część zaburzeń psychicznych, zwłaszcza nerwice i psychonerwice. W inny sposób definiuje też zdrowie psychiczne i chorobę psychiczną. Zgodnie z nią część zaburzeń psychicznych dezintegrujących psychikę człowieka ma kluczowe znaczenie dla jego przyspieszonego rozwoju. Ten tok rozumowania teoria ta przenosi również na obszar zagadnień związanych z edukacją, zwłaszcza na problematykę uczniów zdolnych i związanych z nimi oddziaływań wychowawczych. Daje to rozległe pedagogiczne implikacje.
Głównym celem publikacji jest przedstawienie oryginalnej koncepcji wybitnego polskiego badacza w kontekście edukacyjnym. Autor poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy jej aplikacja w pedagogice i edukacji jest korzystna, czy też jest to koncepcja przestarzała, nieznajdująca już zastosowania.
Zastosowaną metodą badawczą, jest hermeneutyczna analiza rozpraw Dąbrowskiego, która polega na interpretacji i rozumieniu zobiektywizowanych źródeł kulturowych, jakimi są jego teksty. Analizowane są zatem prace autora teorii dezintegracji pozytywnej i wydobywane z nich te treści, które dają możliwość wglądu w to, w jaki sposób rozumiał on kwestie edukacyjne i społeczne oraz jak wpisują się one dzisiaj w nauki społeczne i praktykę oświatową.

Spis treści ebooka Pedagogiczne implikacje teorii dezintegracji pozytywnej Kazimierza Dąbrowskiego

Spis treści
Wstęp 9
Rozdział 1
Życie i dzieło Kazimierza Dąbrowskiego 15

Rozdział 2
Hermeneutyka pedagogiczna jako metoda badań teorii w naukach humanistycznych i społecznych 25

Rozdział 3
Główne terminy w teorii dezintegracji pozytywnej 35
3.1. Dezintegracja 35
3.2. Rozwój 37
3.3. Potencjał rozwojowy 38
3.4. Konflikt 39
3.5. Emocje 42
3.6. Przekroczenie cyklu biologicznego człowieka 45
3.7. Wielopoziomowość 46
3.8. Psychiczne środowisko wewnętrzne 47
3.9. Esencja indywidualna i społeczna 48
3.10. Zdrowie psychiczne 48
3.11. Choroba psychiczna 49

Rozdział 4
Poziomy rozwoju według teorii dezintegracji pozytywnej 51
4.1. Poziom I – integracja prymitywna/pierwotna 51
4.2. Poziom II – dezintegracja jednopoziomowa 52
4.3. Poziom III – dezintegracja wielopoziomowa spontaniczna 53
4.4. Poziom IV – dezintegracja wielopoziomowa zorganizowana/usystematyzowana 54
4.5. Poziom V – integracja wtórna/globalna (osobowość) 55

Rozdział 5
Dynamizmy – instynkty 57
5.1. Koncepcja dynamizmów 57
5.2. Wybrane dynamizmy – instynkty psychicznego środowiska wewnętrznego 64
5.2.1. Ambiwalencje 64
5.2.2. Ambitendencje 64
5.2.3. Poczucie winy 64
5.2.4. Poczucie niższości w stosunku do samego siebie 65
5.2.5. Dynamizm przeróbki wewnątrzpsychicznej 65
5.2.6. Dynamizm przedmiot–podmiot 66
5.2.7. Dynamizm samowychowania i autopsychoterapii 67
5.2.8. Nieprzystosowanie pozytywne 68
5.2.9. Ośrodek dyspozycyjno-kierowniczy 68
5.2.10. Czynnik trzeci 69
5.2.11. Czynnik trzeci a wola mocy Fryderyka Nietzschego 71
5.2.12. Instynkt rozwojowy 73
5.2.13. Instynkt śmierci cząstkowej 74

Rozdział 6
Przykłady analiz rozwoju jednostek wybitnych na podstawie teorii dezintegracji pozytywnej 77
6.1. Przykład wielkich osobowości 77
6.2. Przykład wybitnej osobowości – Miguel de Unamuno 82
6.3. Przykład dezintegracji negatywnej Ottona Weiningera 86
6.4. Porównawcza analiza przypadku Michała Anioła w świetle teorii dezintegracji pozytywnej 88

Rozdział 7
Spór o spuściznę po Dąbrowskim. Kontrowersje i dylematy 93
7.1. Poziom integracji prymitywnej (pierwotnej). Spór z Piechowskim 93
7.2. Kwestia dezintegracji jednopoziomowej. Spór z Piechowskim 115
7.3. Zarys własnej propozycji rozwoju teorii dezintegracji pozytywnej 118
7.4. Wprowadzenie kategorii libido w rozumieniu Jungowskim do teorii dezintegracji pozytywnej 123

Rozdział 8
Zastosowanie teorii dezintegracji pozytywnej w edukacji szkolnej 129
8.1. Wzmożona pobudliwość psychiczna/nadpobudliwość – nerwowość 129
8.2. Uczniowie wybitnie zdolni 131
8.3. Edukacja wczesnoszkolna w perspektywie teorii dezintegracji pozytywnej 140
8.4. Szkoła 147
8.5. Edukacja 152

Rozdział 9
Zastosowanie teorii dezintegracji pozytywnej w wychowaniu 161
9.1. Rola doradcy – psychoterapeuty – nauczyciela w procesie dezintegracji pozytywnej 161
9.2. Oddziaływania wychowawcze 172
9.2.1. Budzenie niepokoju 173
9.2.2. Metoda integracji i dezintegracji psychiki ucznia 173
9.2.3. Metoda regresji pozytywnej 175
9.2.4. Metoda pochwały i nagany 178

Rozdział 10
Zastosowanie teorii dezintegracji pozytywnej w obszarze społecznym 181
10.1. Wymiar personalistyczno-społeczny teorii dezintegracji pozytywnej 181
10.2. Stosunki społeczne w świetle teorii dezintegracji pozytywnej 195
10.3. Konflikt w wymiarze społeczno-kulturowym 216
10.4. Wartości – wymiar społeczny i indywidualny 219
Zakończenie 225
Bibliografia 229
O autorze 237