Ebook Pokolenia PRL na ekranie w kontekście dokumentów prasowych z epoki Jakub Zajdel

22,30 zł

Dodaj do ulubionych

Opis treści

Autor podejmuje próbę opisania wielostronnych i złożonych relacji łączących w okresie PRL kinematografię, propagandę i widzów. W drugiej połowie XX wieku komuniści po przejęciu władzy w Polsce prowadzili intensywne działania propagandowe w celu wytworzenia wrażenia, że mają poparcie społeczne. Wśród różnych wątków rozwijanych w tekstach propagandowych był wątek pokoleniowy. Obejmował on wprowadzane stopniowo trzy mity pokoleniowe. Pierwszy z nich Autor nazywa mitem pokolenia walki, drugi – mitem pokolenia pracy, a trzeci – mitem pokolenia powinności. Informacji, które miały je uprawdopodobnić dostarczały pamiętniki i wspomnienia zbierane w trakcie konkursów organizowanych przez redakcje gazet i czasopism. Kino natomiast ze względu na swoje masowe oddziaływanie miało spopularyzować wymienione mity. Jednak filmowcy częściowo z powodów politycznych, a przede wszystkim – artystycznych dążyli na ogół do zaprezentowania własnej reakcji na któryś w mitów pokoleniowych zamiast do oczekiwanego przez decydentów kinematografii zilustrowania danego mitu. Omawiając wybrane filmy fabularne, Autor próbuje opisać, jak relacja pomiędzy mitem pokoleniowym a jego filmowym wysłowieniem rysowała się perspektywie odbiorczej. Należy dodać, że zamiarem Autora jest odtworzenie odbioru filmów w okresie po ich premierze, a nie przymierzanie współczesnej miary do dzieł sprzed lat. Niewątpliwie trudno w pełni odtworzyć te znaczenia, które kiedyś stanowiły dla widzów istotny kontekst dla zrozumienia filmów. W swojej próbie osiągnięcia tego celu Autor koncentruje uwagę na znaczeniach podsuwanych widzom za pośrednictwem prasy, przywołując trzy grupy tekstów. Do grupy pierwszej należą teksty propagandowe, w których Autor odnajduje werbalizacje mitów pokoleniowych. Do grupy drugiej należą wspomnienia pokoleniowe w ich wersjach wydrukowanych w prasie (ukazywały się też ich wersje książkowe). Wspomnienia te dawały podbudowę dla mitów pokoleniowych, dostarczając szczegółów, które znajdowały uogólnienie w treściach mitów. Trzecią grupę stanowią recenzje filmowe. Ich zadaniem było ukierunkowanie odbioru danego filmu. Punktem odniesienia dla prezentowanego w nich odczytania sensu ideologicznego opisanych filmów był rozpowszechniany ówcześnie przez propagandę obraz pokoleń. W rezultacie czytelnik otrzymuje zarys niektórych mechanizmów kształtujących pamięć kulturową w latach istnienia PRL. (Streszczenie)

Spis treści ebooka Pokolenia PRL na ekranie w kontekście dokumentów prasowych z epoki

Spis treści

Wstęp , 7

Filmy dla trzech pokoleń , 8
Recenzje filmów dla trzech pokoleń , 12
Pokolenie jako konstrukt kulturowy , 15
Pamięć kulturowa , 18
Nadawanie znaczenia wspomnieniom pokoleniowym , 20
Mit pokoleniowy w pamięci kulturowej , 21
Zinstytucjonalizowana mnemotechnika pokoleniowa , 24
Ograniczenia zinstytucjonalizowanej mnemotechniki , 29
Granice filmowej ilustracji mitów pokoleniowych , 32

I. Konkursy na wspomnienia i ich funkcje , 35
II. Dwa wymiary pokoleniowych konkursów prasowych , 53
III. Dominacja polityki partyjnej nad tradycją ideową w powojennych prasowych konkursach pokoleniowych , 69
IV. Mity pokoleniowe w propagandzie PRL , 79
V. Nakłanianie twórców do realizacji filmów o pokoleniach , 95

VI. Mit pokolenia walki , 107
Wysłowienie chybione , 108
Wysłowienie zredukowane , 126
Pożegnanie z mitem pokolenia walki , 142

VII. Mit pokolenia pracy , 157
Dwie brygady – pierwsza reakcja na mit pokolenia pracy , 163
Reakcja na mit, która miała być zaproszeniem do dyskusji , 178
Człowiek pracy musi być przedstawiony realistycznie , 195
Anachroniczność mitu pokolenia pracy , 202
Przodownik pracy w wielkiej skali , 204
Nieszczęśliwy przodownik pracy niszczy wysłowienie mitu , 207
W wysłowieniu mitu pokoleniowego niezmiennie najważniejszy jest realizm , 210
Pokolenie pracy nie wspomina propagandowych wysłowień swojego mitu , 215

VIII. Mit pokolenia powinności , 229
Album polski – wysłowienie mitu przez skojarzenie , 235
Krytycy szukają wysłowienia mitu w Albumie polskim , 236
Wysłowienie mitu było – w zasadzie – jasne , 239
Uciec jak najbliżej – młodzi wahają się w sprawie powinności , 246
Adresat mitu pokolenia powinności dochodzi do głosu , 248
Młody reżyser ma warsztat, żeby wysłowić mit… , 250
…ale młody reżyser nie wysłowił mitu , 254
Jak nie można było zareagować na mit? , 259

Zakończenie , 267
Bibliografia , 273
Filmografia , 307

Indeks osobowy , 309
Summary , 319
Zusammenfassung , 321