Za darmo

ebook Polska literatura socrealistyczna Adam Mazurkiewicz

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2020

W publikacji autor nie tylko poddaje pogłębionej interpretacji wybrane, nierozpoznane dotąd badawczo, a zarazem porządkujące epokę, motywy charakterystyczne dla socrealizmu, lecz także, w części pierwszej, prowadzi rozważania, które uznać można za rodzaj syntezy epoki i prądu literackiego otwierający drogę do spojrzenia analitycznego, zaproponowanego w części drugiej. Rozważania autora dotyczą m.in. pozornej monolityczności socrealizmu i próby jego periodyzacji, związków socrealizmu i konstruktywizmu, meandrów relacji między kulturą socrealistyczną i stalinowską a kulturą narodową, a także kwestii kluczowej: względów pozaartystycznych, decydujących o kształcie realizacji artystycznych.
*
Epoka ta, jak bodaj żadna inna w powojennej historii kultury polskiej, podporządkowała literaturę wymogom pozaartystycznym. Na kształt dzieła wpływ miało przy tym nie tyle zapotrzebowanie społeczne, co wymogi propagandy. Walka z enigmatycznymi „formalizmami” (będąca w istocie pochodną propagandowej krytyki kultury Zachodu oraz międzywojnia) przyczyniła się – wespół z promocją czytelnictwa, postrzeganego jako świadectwo awansu społecznego – do uproszczenia języka artystycznego. W socrealizmie wyrażał on bowiem nie tyle koncepcję, przyświecającą artyście, ile zideologizowaną wykładnię oficjalnych poglądów.
Ze Wstępu

Spis treści ebooka Polska literatura socrealistyczna

WSTĘP 11
1. Tematyka 11
2. Budowa pracy 24
3. O bibliografii 27
3a. Dobór bibliografii podmiotowej 28
3b. Dobór bibliografii przedmiotowej 49
4. Propozycja metodologiczna 50
5. Uwagi podsumowujące 60

WĘZŁOWE PROBLEMY LITERATURY SOCREALISTYCZNEJ 65
Wprowadzenie 67
Kultura „stalinowska” czy „socrealistyczna”? Spór (nie tylko) o nazwę 71
O istocie zjawiska kultury socrealistycznej 81
Charakter dzieła sztuki i konsekwencje pozaartystycznych uwikłań literatury socrealistycznej 99
Czas trwania epoki i problemy związane z periodyzacją, próba wstępnego podziału epoki 117
17 września 1939 – 1944 128
1944 – styczeń 1949 133
1949–1955 148
1949–1951 153
1951/1952 – początki 1953 173
1953 184
1954–1955 196
1956 232
Podsumowanie 281

PRZYBLIŻENIA 289
Reportaż w służbie propagandy. O Wyprawie na odzyskane ziemie Wandy Melcer 291
Krytyka rzeczywistości społecznej Zachodu w polskiej literaturze socrealistycznej 325
Obraz USA w polskiej literaturze socrealistycznej 351
Obraz wojny koreańskiej w literaturze polskiego socrealizmu 393
Socrealistyczna pieśń masowa. Rekonesans 419
Kultura socrealistyczna wobec literatury popularnej 447
O socrealistycznym epizodzie polskiej fantastyki naukowej 491

ZAMIAST ZAKOŃCZENIA: SOCREALIZM PO SOCREALIZMIE 531

BIBLIOGRAFIA 571
Bibliografia podmiotowa 571
powieści 571
polskie 571
obcojęzyczne 573
krótkie formy prozatorskie 573
poezja 576
utwory dramatyczne 579
przedstawienia teatralne, filmografia (filmy dokumentalne i fabularne, seriale telewizyjne) 580
reportaże PKF 581
publicystyka literacka i kulturowa 582
recenzje 587
wspomnienia, reportaże, dzienniki 588
piosenki, pieśni masowe 590
notki prasowe, polemiki, proklamacje, poradniki, podręczniki, felietony, posłowia 592
inne 595
Bibliografia przedmiotowa 599
prace dotyczące bezpośrednio problematyki okresu realizmu socjalistycznego 599
inne 608

SOCIALIST REALISM LITERATURE IN POLAND 629

INDEKS OSOBOWY 635

NOTA BIBLIOGRAFICZNA 665