ebook Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo 12(15) 2022 Antologie i antologizowanie

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2022

Numer poświęcony został pisarstwu antologizującemu od starożytnych początków po współczesne realizacje. Artykuły pokazują antologizowanie jako podstawową praktykę filologiczną, która pozostaje w ścisłej relacji ze strategiami historycznoliterackimi oraz zagadnieniami metodologicznymi dynamicznie przeobrażającego się literaturoznawstwa. Autorkom i autorom tekstów towarzyszyły pytania o związek antologii z procesami re-orientacji i stereotypizacji kanonu, a także o zmiany zachodzące w przedmiocie antologii, ich odbiorcach i funkcjach kulturotwórczych. W numerze nie zabrakło też głosów praktyków, którzy poddali metarefleksji tworzenie antologii w oparciu o własne doświadczenia badawcze.

Całość tomu dopełnia dział „Pożytki filologicznie”, w którym znalazły się studia podejmujące tematykę z zakresu norwidologii, konkursów literackich, modernistycznej translatoryki, nature writing i psychoanalizy.

Publikacja na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL) (pełna treść wzorca dostępna pod adresem: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode).

*********

The issue is devoted to anthologising writing from its ancient origins to contemporary realisations. The articles show anthologising as a fundamental philological practice, which remains in close relation to historical-literary strategies and methodological issues of dynamically transforming literary studies. The authors’ texts are accompanied by questions about the relationship of anthologies to processes of reorientation and stereotyping of the canon, as well as about changes taking place in the content of anthologies, their audiences and their culture-forming functions. The issue also includes the voices of practitioners who have metareflected on the creation of anthologies based on their own research experiences.

The volume is complemented by a section entitled “Philological Benefits”, which includes studies about Norwid, literary competitions, modernist translation studies, nature writing and psychoanalysis.

*********

Dr hab. Ewa Hoffmann-Piotrowska (ORCID 0000-0002-0214-0862) – językoznawca, doktor habilitowana nauk humanistycznych, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, adiunkt w Zakładzie Literatury Romantyzmu w Instytucie Literatury Polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół dojrzałej twórczości polskich romantyków, historii romantycznych idei, religijności w literaturze i kulturze romantycznej. Redaktor naczelna czasopisma „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”. Członek Komisji Kadrowej Wydziału Polonistyki.
Autorka książek: \"Mickiewicz-towiańczyk. Studium myśli\" (2004), \"W ustach jest otwór duszy… Szkice o romantykach i mistykach\" (2012), \"„Święte awantury”. Orto- i heterodoksje Adama Mickiewicza\" (2014) oraz współredaktorka monografii poświęconych Mickiewiczowi i Słowackiemu (wraz z Andrzejem Fabianowskim): \"Mickiewicz – wieszcz i przewodnik\" (2019), \"Liryka Mickiewicza. Uczucia. Świadectwa. Ekspresje\" (2019), \"Pan Tadeusz. Poemat – Postacie – Recepcja\" (2017), \"Słowacki mistyczny. Rewizje po latach\" (2012). Opublikowała także korespondencję księdza Jana Twardowskiego Otulona dobrocią – 99 listów księdza do „wnuczki” Maryli i jej zapiski w \"Sztuka Edycji\" 1/2019: \"Informacje o Autorach z dziennika\" (2007). Autorka artykułów poświęconych twórczości Adama Mickiewicza i kulturze romantyzmu.

Spis treści ebooka Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo 12(15) 2022

Antologie i antologizowanie. Od Redakcji 9

I. Początki
KRYSTYNA BARTOL, Od zbioru do antologii. Greckie początki 13
JAN KWAPISZ, Między antologią a fragmentem. O hellenistycznych zbiorach epigramów 25
MAGDALENA PISKAŁA, O długim trwaniu antologii na przykładzie Speculum exemplorum 45
MICHAŁ KURAN, Staropolskie antologie jednoautorskie od Jana Kochanowskiego do Samuela Twardowskiego 61

II. Antologia − Definicje − Kanon
MIROSŁAWA BUCHHOLTZ, The Invisible Genre: Towards a Definition of Literary Anthology in the Anglophone Context 85
MAŁGORZATA GRZEGORZEWSKA, Gathering Flowers in Bloom. The Author of The Western Canon as an Anthologist 99
RENATA STACHURA-LUPA, O antologizowaniu w drugiej połowie XIX wieku (na marginesie antologii Władysława Bełzy) 113

III. Antologizowanie − Przypadki − Funkcje
TOMASZ JĘDRZEJEWSKI, U źródeł założycielskiego mitu polskiego romantyzmu, czyli jak jest zrobiona antologia Walka romantyków z klasykami Stefana Kawyna 133
PRZEMYSŁAW KALISZUK, (Nie)możliwe antologie i definicyjne meandry nowoczesnej literatury „górskiej” 147
ANDRZEJ LEWICKI, Antologizowanie jako forma polityki miejsca. Przypadek Bieszczadów − Wiersze z Rzeszowskiego 163
DAVID G. ROSKIES, The Jewish Anthological Imagination in the Holocaust, 1940−1945 179
KAROL SAMSEL, Antologizowanie wojny. Funkcja antologizowania w polskich i brytyjskich antologiach poezji wojennej 1939−1944 197
ANNA SOBIECKA, Od antologii do antologizowania. Przypadek nowego dramatu polskiego 213
MAGDALENA BOGUSŁAWSKA, Dzˇevada Karahasana pisanie ogrodów 227

IV. Doświadczenia antologistów
ANNA JANICKA, Antologizowanie nadmiaru. Pozytywizm polski w ujęciach antologicznych. Przypadek „Przeglądu Tygodniowego” 245
JAN TOMKOWSKI, Dylematy autora antologii 261
JOLANTA ŁUGOWSKA, Od „księgi źródeł” do książki z obrazkami. O dwu antologiach poezji dziecięcej 275

POŻYTKI FILOLOGICZNE
ANITA CAŁEK, Wołanie anioła i milczenie poety: Modlitwa Cypriana Norwida w kontekście psychologii procesu twórczego 293
LESZEK ZWIERZYŃSKI, Podwójny splot. Norwida poetyka myślenia otwartego 317
IWONA PRZYBYSZ, Konkurs literacki w Obrączce Emmy z Jeleńskich Dmochowskiej. Przyczynek do badań nad literackimi przedstawieniami życia kulturalnego na przełomie XIX i XX wieku 337
DOMINIKA PĘKALSKA, Rokoko Juliusa Zeyera w przekładzie Maryli Wolskiej. Strategie autokreacji artystycznej pisarki w świetle wyboru tekstu do tłumaczenia 353
DARIUSZ PIECHOTA, Puszcza jodłowa Stefana Żeromskiego w świetle tradycji przyrodopisarskiej 373
JAN POTKAŃSKI, Niedokończona psychoza Witolda Gombrowicza 387

Indeks osób 403

*********

Anthologies and Anthologising. Introduction 9

I. The Origins
KRYSTYNA BARTOL, From Collection to Anthology: The Greek Origins 13
JAN KWAPISZ, Between Anthology and Fragment: On Hellenistic Epigram Books 25
MAGDALENA PISKAŁA, On the Longevity of Anthologies: The Case of Speculum exemplorum 45
MICHAŁ KURAN, Old Polish Single Author Anthologies: From Jan Kochanowski to Samuel Twardowski 61

II. Anthology − Definitions − Canon
MIROSŁAWA BUCHHOLTZ, The Invisible Genre: Towards a Definition of Literary Anthology in the Anglophone Context 85
MAŁGORZATA GRZEGORZEWSKA, Gathering Flowers in Bloom. The Author of The Western Canon as an Anthologist 99
RENATA STACHURA-LUPA, On Anthologizing in the Second Half of the Nineteenth Century: In the Margin of Władysław Bełza’s Anthologies 113

III. Anthologising − Cases − Functions
TOMASZ JĘDRZEJEWSKI, At the Root of the Founding Myth of Polish Romanticism, or How Stefan Kawyn’s Anthology Walka romantyków z klasykami Is Constructed 133
PRZEMYSŁAW KALISZUK, (Im)Possible Anthologies and Definition Abstrusities of Modern “Mountain” Literature 147
ANDRZEJ LEWICKI, Anthologizing as a Form of Politics of Place: The Case of the Bieszczady Mountains in Wiersze z Rzeszowskiego 163
DAVID G. ROSKIES, The Jewish Anthological Imagination in the Holocaust, 1940−1945 179
KAROL SAMSEL, Anthologising War. The Function of Anthologising in Polish and British Anthologies of 1939−1944 War Poetry 197
ANNA SOBIECKA, From Anthology to Anthologizing. The Case of New Polish Drama 213
MAGDALENA BOGUSŁAWSKA, Dzˇevad Karahasan − Garden Writing 227

IV. Anthologists and their Experiences
ANNA JANICKA, Anthologising the Excess. Positivism in Poland in Anthological Terms: the Case of Przegląd Tygodniowy 245
JAN TOMKOWSKI, Dilemmas of the Author of Anthology 261
JOLANTA ŁUGOWSKA, From ‘the Book of Sources’ to the Illustrated Book: A Discussion on Two Anthologies of Children’s Poetry 275

PHILOLOGY IN USE
ANITA CAŁEK, The Call of an Angel and the Poet’s Silence: Cyprian Norwid’s Modlitwa in the Context of the Psychology of the Creative Process 293
LESZEK ZWIERZYŃSKI, Double Weave. Norwid’s Poetics of Open Thinking 317
IWONA PRZYBYSZ, The Literary Competition in Obrączka by Emma Dmochowska (Jeleńska): A Contribution to the Research on Literary Representations of Cultural Life at the Turn of the Century 337
DOMINIKA PĘKALSKA, Julius Zeyer’s Rokoko in Maryla Wolska’s Translation: The Strategies of Writer’s Artistic Self-creation in the Light of a Text Selected for Translation 353
DARIUSZ PIECHOTA, Puszcza jodłowa by Stefan Żeromski in the Light of Nature Writing 373
JAN POTKAŃSKI, Witold Gombrowicz’s Truncated Psychosis 387

Index 403