ebook Prawo spadkowe Paweł Księżak

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2017

Podręcznik prezentuje kompletny wykład współczesnego polskiego prawa spadkowego. Punktem wyjścia dla jego konstrukcji jest dostrzeżenie potrzeby holistycznego opisu majątkowych konsekwencji śmierci osoby fizycznej. Z tego powodu, choć trzon książki stanowi omówienie przepisów księgi IV kodeksu cywilnego, wiele miejsca zajmuje także problematyka pozaspadkowych przypadków sukcesji singularnej i rozrządzeń pozatestamentowych mortis causa (takich jak umowa darowizny na wypadek śmierci, klauzul prawnospadkowych w umowach spółek czy umowach majątkowych małżeńskich). Przydatność praktyczna określonych instytucji prawnospadkowych rzutuje przy tym bezpośrednio na zakres poświęconego im miejsca i dogłębność analizy.

W książce w szerokim zakresie wykorzystane zostało orzecznictwo Sądu Najwyższego. Pozwala to zobaczyć prawo spadkowe nie tylko jako statyczny zbiór norm zakodowanych w przepisach, lecz przede wszystkim jako law in action. Podręcznik nie ogranicza się jednak wyłącznie do zagadnień podstawowych: również kwestie bardziej złożone czy budzące kontrowersje w nauce prawa i orzecznictwie zostały opisane i wyjaśnione.

Adresaci:
Publikacja jest przeznaczona dla studentów prawa oraz aplikantów aplikacji ogólnej, adwokackiej, radcowskiej i notarialnej, a także praktyków poszukujących pogłębionej analizy problematyki spadkowej. Partie przeznaczone dla czytelnika bardziej zaawansowanego, zawierające omówienie problemów szczegółowych, zostały oznaczone mniejszą czcionką.

Spis treści ebooka Prawo spadkowe

Wykaz skrótów , str. 13

Od Autora , str. 17

Rozdział 1
Zagadnienia ogólne , str. 19
1.1. Pojęcia, funkcje i źródła prawa spadkowego , str. 19
1.2. Prawo spadkowe międzynarodowe , str. 25
1.3. Konstytucyjne podstawy prawa spadkowego , str. 28
1.4. Prawo spadkowe międzyczasowe , str. 30
1.5. Ewolucja polskiego prawa spadkowego , str. 34
1.6. Podatek spadkowy , str. 38
1.7. Postępowanie spadkowe , str. 41

Rozdział 2
Ogólna charakterystyka spadku i dziedziczenia , str. 47
2.1. Pojęcie spadku , str. 47
2.2. Pozaspadkowe przypadki sukcesji singularnej , str. 52
2.2.1. Zasady ogólne , str. 52
2.2.2. Zapis windykacyjny , str. 54
2.2.3. Najem lokalu mieszkalnego (art. 691 k.c.). , str. 54
2.2.4. Służebność mieszkania , str. 55
2.2.5. Dyspozycja wkładem bankowym na wypadek śmierci (art. 56 pr. bank.). , str. 56
2.2.6. Wskazanie osoby uposażonej do wypłaty gwarantowanej z FUS , str. 58
2.2.7. Dyspozycje środkami zgromadzonymi na rachunkach OFE, pracowniczych programów emerytalnych, IKE i IKZE , str. 59
2.2.8. Środki zgromadzone w funduszach inwestycyjnych , str. 60
2.2.9. Prawa ze stosunku pracy i świadczenia z tytułu bezrobocia , str. 60
2.2.10. Udziały w spółdzielni i banku spółdzielczym , str. 62
2.2.11. Roszczenia osoby represjonowanej i ofiary tortur , str. 63
2.2.12. Roszczenia obwinionego o popełnienie wykroczenia , str. 64
2.2.13. Nieruchomość dziedziczona testamentowo przez cudzoziemca, który nie uzyskał zezwolenia na jej nabycie , str. 64
2.2.14. Umowa ubezpieczenia , str. 65
2.3. Współuprawnienia z zastrzeżeniem przejścia prawa na pozostającego przy życiu współuprawnionego (quasi-joint tenancy) , str. 65
2.4. Skład spadku , str. 66
2.4.1. Uwagi ogóle , str. 66
2.4.2. Poszczególne prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku , str. 69
2.4.2.1. Prawa i obowiązki wynikające z norm księgi I kodeksu cywilnego , str. 69
2.4.2.2. Prawa i obowiązki prawnorzeczowe , str. 70
2.4.2.3. Prawa i obowiązki obligacyjne , str. 71
2.4.2.4. Prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa spadkowego , str. 74
2.4.2.5. Prawa i obowiązki wynikające ze stosunków rodzinnych , str. 75
2.4.2.6. Prawa i obowiązki spółkowe i spółdzielcze , str. 76
2.4.2.7. Prawa na dobrach niematerialnych , str. 79
2.4.3. Inne długi spadkowe , str. 79
2.4.4. Wyodrębnione części spadku , str. 83
2.5. Prawo do spadku , str. 87
2.6. Dziedziczenie jako sukcesja uniwersalna , str. 88
2.7. Uprawnienie bliskich spadkodawcy do mieszkania, urządzenia domowego oraz utrzymania , str. 90
2.8. Otwarcie spadku , str. 92
2.9. Tytuł powołania do spadku , str. 94
2.10. Zdolność dziedziczenia , str. 99
2.11. Niegodność dziedziczenia , str. 103
2.11.1. Pojęcie niegodności , str. 103
2.11.2. Podstawy niegodności , str. 104
2.11.3. Tryb i skutki stwierdzenia niegodności , str. 109
2.11.4. Przebaczenie , str. 112
2.12. Zarząd spadku nieobjętego i zabezpieczanie spadku , str. 113
2.12.1. Zarząd spadku nieobjętego , str. 113
2.12.2. Zabezpieczenie spadku , str. 115

Rozdział 3
Dziedziczenie ustawowe , str. 117
3.1. Uwagi ogólne , str. 117
3.2. Dziedziczenie w pierwszej klasie , str. 120
3.3. Dziedziczenie w drugiej klasie , str. 122
3.4. Dziedziczenie w trzeciej klasie , str. 124
3.5. Dziedziczenie w czwartej klasie (dziadków i ich zstępnych) , str. 125
3.6. Dziedziczenie w piątej klasie (pasierbów) , str. 128
3.7. Dziedziczenie w szóstej klasie (gminy albo Skarbu Państwa) , str. 129
3.8. Dziedziczenie w wypadku przysposobienia , str. 130
3.9. Pozycja małżonka spadkodawcy , str. 133
3.9.1. Uwagi ogólne , str. 133
3.9.2. Dziedziczenie małżonka a ustroje majątkowe małżeńskie , str. 134
3.9.3. Uprawnie małżonka spadkodawcy do przedmiotów urządzenia domowego , str. 136
3.9.4. Wyłączenie małżonka od dziedziczenia ustawowego , str. 140
3.9.5. Sukcesja singularna i quasi-joint tenancy , str. 142
3.10. Uprawnienia dziadków spadkodawcy , str. 144

Rozdział 4
Testament , str. 145
4.1. Swoboda testowania , str. 145
4.2. Pojęcie testamentu , str. 146
4.3. Animus testandi , str. 147
4.4. Testament jako dokument , str. 148
4.5. Rozrządzenia testamentowe , str. 150
4.6. Nieważność i bezskuteczność testamentu i poszczególnych rozrządzeń , str. 154
4.7. Rejestr testamentów , str. 157
4.8. Zakaz testamentów wspólnych , str. 158
4.9. Zdolność testowania , str. 161
4.10. Osobisty charakter testamentu , str. 162
4.11. Odwołanie testamentu , str. 164
4.11.1. Uwagi ogólne , str. 164
4.11.2. Sposoby odwołania testamentu , str. 167
4.11.3. Sporządzenie kilku testamentów , str. 171
4.12. Wady oświadczenia woli przy sporządzaniu testamentu , str. 174
4.12.1. Uwagi ogólne , str. 174
4.12.2. Brak świadomości lub swobody , str. 175
4.12.3. Błąd , str. 177
4.12.4. Groźba , str. 179
4.12.5. Skutki wady testamentu , str. 179
4.13. Wykładnia testamentu , str. 181
4.14. Otwarcie i ogłoszenie testamentu , str. 186

Rozdział 5
Forma testamentu , str. 189
5.1. Uwagi ogólne , str. 189
5.2. Testamenty zwykłe , str. 191
5.2.1. Testament własnoręczny , str. 191
5.2.2. Testament notarialny , str. 198
5.2.3. Testament allograficzny , str. 202
5.3. Testamenty szczególne , str. 208
5.3.1. Testament ustny , str. 208
5.3.2. Testament podróżny , str. 216
5.3.3. Testamenty wojskowe , str. 218
5.3.4. Utrata mocy przez testament szczególny , str. 219
5.4. Świadkowie testamentu , str. 221
5.4.1. Pojęcie świadka testamentu , str. 221
5.4.2. Niezdolność bezwzględna , str. 222
5.4.3. Niezdolność względna , str. 225
5.5. Skutki naruszenia przepisów o formie , str. 230

Rozdział 6
Powołanie spadkobiercy , str. 233
6.1. Osoba, która może być ustanowiona spadkobiercą , str. 233
6.2. Sposób powołania spadkobiercy , str. 234
6.3. Powołanie kilku spadkobierców , str. 235
6.4. Powołanie do całości lub części spadku , str. 237
6.5. Testament negatywny , str. 238
6.6. Powołanie małżonków na spadkobierców , str. 239
6.7. Przeznaczenie oznaczonej osobie poszczególnych przedmiotów , str. 240
6.8. Powołanie warunkowe i terminowe , str. 246
6.9. Podstawienie zwykłe , str. 248
6.10. Podstawienie powiernicze , str. 250
6.11. Przyrost , str. 252
6.12. Bezskuteczność powołania a zapisy zwykłe i polecenia obciążające spadkobiercę , str. 254

Rozdział 7
Zapis windykacyjny , str. 256
7.1. Wprowadzenie , str. 256
7.2. Ustanowienie zapisu windykacyjnego , str. 260
7.3. Przedmiot zapisu windykacyjnego , str. 264
7.4. Nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego , str. 267

Rozdział 8
Zapis zwykły , str. 268
8.1. Pojęcie , str. 268
8.2. Ustanowienie zapisu zwykłego , str. 269
8.3. Przedmiot zapisu zwykłego , str. 273
8.4. Zobowiązanie z tytułu zapisu zwykłego , str. 275
8.5. Zapis w wypadku, gdy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne , str. 277

Rozdział 9
Polecenie , str. 279
9.1. Wprowadzenie , str. 279
9.2. Pojęcie i przedmiot polecenia , str. 280
9.3. Odpowiedzialność z tytułu polecenia , str. 282

Rozdział 10
Wykonawca testamentu , str. 285
10.1. Pojęcie i funkcja wykonawcy testamentu , str. 285
10.2. Powołanie wykonawcy testamentu , str. 287
10.3. Objęcie i wygaśnięcie funkcji wykonawcy testamentu , str. 288
10.4. Prawa i obowiązki wykonawcy testamentu , str. 292

Rozdział 11
Pozatestamentowe rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci , str. 297
11.1. Uwagi ogólne , str. 297
11.2. Jednostronne dyspozycje mortis causa , str. 298
11.3. Umowy dotyczące spadku , str. 300
11.3.1. Uwagi ogólne , str. 300
11.3.2. Prawnospadkowe klauzule w umowach spółki cywilnej, osobowej i z ograniczoną odpowiedzialnością , str. 305
11.3.3. Prawnospadkowe klauzule w umowach majątkowych małżeńskich (art. 501 k.r.o.) , str. 307
11.3.4. Darowizna mortis causa , str. 308
11.4. Pełnomocnictwo niewygasające w chwili śmierci i na wypadek śmierci , str. 310

Rozdział 12
Zachowek , str. 315
12.1. Wprowadzenie , str. 315
12.2. Prawo do zachowku a roszczenie o zachowek , str. 317
12.3. Osoby uprawnione do zachowku , str. 319
12.4. Wielkość zachowku , str. 320
12.4.1. Sposób obliczania zachowku , str. 320
12.4.2. Udział spadkowy, stanowiący podstawę obliczenia zachowku , str. 321
12.4.3. Substrat zachowku - obliczanie wartości spadku , str. 322
12.4.4. Doliczanie darowizn i zapisów windykacyjnych , str. 325
12.5. Roszczenie o zachowek , str. 334
12.5.1. Ustalenie wysokości roszczenia o zachowek , str. 334
12.5.2. Charakterystyka roszczenia o zachowek , str. 336
12.5.3. Wymagalność i przedawnienie roszczenia o zachowek , str. 338
12.5.4. Roszczenie o zachowek ze spadku obejmującego gospodarstwo rolne , str. 340
12.6. Odpowiedzialność za zachowek , str. 341
12.6.1. Odpowiedzialność spadkobierców , str. 341
12.6.2. Odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych , str. 348
12.6.3. Odpowiedzialność obdarowanych , str. 352
12.7. Wydziedziczenie , str. 356
12.7.1. Pojęcie wydziedziczenia , str. 356
12.7.2. Podstawy wydziedziczenia , str. 357
12.7.3. Sposób wydziedziczenia , str. 360
12.7.4. Skutki wydziedziczenia , str. 362
12.7.5. Przebaczenie , str. 363

Rozdział 13
Przyjęcie i odrzucenie spadku , str. 366
13.1. Tymczasowy charakter nabycia spadku , str. 366
13.2. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku , str. 367
13.3. Zasada niepodzielności oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku , str. 370
13.4. Sposób złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku , str. 372
13.5. Termin do złożenia oświadczenia , str. 373
13.6. Skutki niezłożenia oświadczenia w terminie , str. 376
13.7. Transmisja , str. 376
13.8. Skutki złożenia oświadczenia , str. 379
13.9. Wady oświadczenia woli o przyjęciu albo odrzuceniu spadku , str. 381
13.10. Odrzucenie spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli , str. 384
13.11. Przyjęcie i odrzucenie zapisu windykacyjnego , str. 387

Rozdział 14
Dokumentowanie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego , str. 390
14.1. Uwagi ogólne , str. 390
14.2. Stwierdzenie nabycia spadku , str. 394
14.3. Notarialne poświadczenie dziedziczenia , str. 399
14.4. Europejskie poświadczenie spadkowe , str. 404
14.5. Zmiana lub uchylenie stwierdzenia nabycia spadku, aktu poświadczenia dziedziczenia lub europejskiego poświadczenia spadkowego , str. 407
14.6. Domniemania wynikające ze stwierdzenia nabycia spadku, aktu poświadczenia dziedziczenia i europejskiego poświadczenia spadkowego , str. 410
14.7. Wyłączność dowodowa stwierdzenia nabycia spadku, aktu poświadczenia dziedziczenia i europejskiego poświadczenia spadkowego , str. 411
14.8. Ochrona osób trzecich , str. 413
14.9. Udokumentowanie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego i jego skutki , str. 416
14.10. Rejestr spadkowy , str. 418

Rozdział 15
Ochrona dziedziczenia , str. 421

Rozdział 16
Odpowiedzialność za długi spadkowe , str. 428
16.1. Wprowadzenie , str. 428
16.2. Odpowiedzialność spadkobierców , str. 428
16.3. Odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych , str. 432
16.4. Odpowiedzialność za zachowek, zapisy zwykłe i polecenia , str. 433
16.5. Odpowiedzialność za długi związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego i przedsiębiorstwa , str. 434
16.6. Dobrodziejstwo inwentarza , str. 436
16.7. Kolejność zaspokajania długów spadkowych , str. 440
16.8. Odpowiedzialność za długi publicznoprawne , str. 445

Rozdział 17
Wspólność majątku spadkowego i dział spadku , str. 446
17.1. Wspólność majątku spadkowego , str. 446
17.2. Dział spadku , str. 450
17.2.1. Pojęcie działu spadku , str. 450
17.2.2. Tryby działu spadku , str. 452
17.2.2.1. Umowny dział spadku , str. 452
17.2.2.2. Sądowy dział spadku , str. 454
17.2.3. Doliczanie darowizn i zapisów windykacyjnych , str. 456
17.2.4. Rękojmia , str. 462

Rozdział 18
Zrzeczenie się dziedziczenia , str. 464

Rozdział 19
Zbycie spadku , str. 473

Wykaz najważniejszej literatury , str. 483

Indeks rzeczowy , str. 487