ebook Sceniczne metamorfozy mitu Małgorzata Budzowska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2018

W publikacji zaprezentowano analizy kulturoznawcze wybranych spektakli adaptujących mity antyczne z kręgu kultury śródziemnomorskiej w obrębie estetyki postmodernizmu. Autorka podjęła pierwszą na rodzimym gruncie transdyscyplinarną analizę recepcji mitów we współczesnym teatrze polskim. Wybrała przykłady z twórczości czwórki polskich reżyserów teatralnych (Maja Kleczewska, Michał Zadara, Jan Klata, Antonina Grzegorzewska), w spektaklach których szczególnie wyraźnie i często można dostrzec inscenizację mitu. Porządkując obszar ich dokonań, autorka posłużyła się własną typologią i wyróżniła strategie ujmowania mitu przez poszczególnych twórców.

„Autorka pisze o trudnych kwestiach i złożonych problemach w sposób zwięzły i prosty (co nie znaczy upraszczający) [...] Jej praca nie tylko rzuca nowe światło na twórczość czwórki wybitnych reżyserów, dowodząc ich silnego zakorzenienia w najdawniejszej tradycji teatru i dramatu światowego, lecz także stanowi ważny przyczynek do badań nad relacjami sztuki/sztuki teatru i mitu. Analizy spektakli są szczegółowe, precyzyjne i nierzadko odkrywcze. Prowadzą do bardzo ciekawych wniosków i pobudzają do myślenia. Starannie dobrany materiał ilustracyjny dodatkowo je wzbogaca, dając odbiorcom pogląd na estetykę omawianych spektakli oraz na indywidualny styl twórców inscenizujących opowieści mityczne. Oryginalna typologia poszerza konteksty ich dokonań, powiązując je z szerszym zapleczem kulturowym”.
Z recenzji prof. dr hab. Anny Burzyńskiej (UJ)

Spis treści ebooka Sceniczne metamorfozy mitu

Wprowadzenie 9
Koncepcja badań 9
Badanie teatru – autoanaliza widza/badacza 16
Podziękowania 22

Rozdział I. Mit na scenie 25
Praca mitu/praca nad mitem 27
Artystyczna praca nad mitem 37

Rozdział II. Maja Kleczewska. Mityczne podglądanie ekstremum 59
Fedra. Mit ucieleśniony 60
Intertekstualna ewolucja mitu. Baza spektaklu 63
Eurypides, Hipolit uwieńczony 63
Seneka, Fedra 72
Per Olov Enquist, Dla Fedry 76
István Tasnádi, Fedra fitness 84
Transtekstualność mitu 89
Transtekstualność mitu na scenie 93
Fedra 95
Arycja 99
Tezeusz 101
Hipolit 103
Minotaur/Minitaur 105
Teramenes, Enona, Panope 107
Sceniczny indeks mitu 110
Oresteja. Mit rozbity 120
Mitopojetyczna transtekstualność w sztuce postmodernizmu 123
Transtekstualność na scenie 126
Penetrowanie kanonu. Oresteja Ajschylosa i Ifigenia w Aulidzie Eurypidesa 126
Skandynawski krajobraz destrukcji. Sceny z życia małżeńskiego Ingmara Bergmana 130
Intertekstualne przypadki nieszczęścia. Godziny Davida Hare 132
Intensyfikacja kobiecej Inności. Kasandra Christy Wolf 132
Ethos i aisthesis – inspiracje etyczne i estetyczne. Makbet i Opis obrazu Heinera Müllera 134

Rozdział III. Michał Zadara. Postpolityczny flâneur 143
Oresteja. Mit pamięci uszkodzonej 148
Między wstydem a winą. Mit początków państwowości 150
Muzyczna lokalizacja matrycy mitycznej 153
Dramatyczna lokalizacja matrycy mitycznej. Wielka narracja komunizmu 157
Agamemnon 1945. Porządkowanie chaosu 157
Ofiarnice 1956. Chaos zamrożony 166
Łaskawe 1971. (De)stabilizacja chaosu 169
Przepisać tekst, zabić mit. Sceniczny intertekst w inscenizacjach Rasynowskich 173
Dyskurs przemocowy 173
Etyczna „polityczność” kultury 178
Ifigenia. Nowa tragedia. Huragan „hochsztaplerskich idiotyzmów” 183
Fedra. U-topijna polityczność uczuć 193
Hipolit – pogardliwy buntownik 196
Arycja – upokorzony wojownik 198
Fedra – podstarzała gwiazda estrady 199
Tezeusz – chełpliwy poszukiwacz przygód 200
Rama audiowizualna 201
Anty-Edyp. „Każdy ma swoje małe maszyny” 206

Rozdział IV. Jan Klata. Muzyczność rewolucji 233
Oresteja. „Zapis szaleństwa świata” 234
Król Edyp. Eksperymentalny recycling 262
Muzyczny second-hand Strawińskiego 262
Muzyczno-mityczny bricolage Klaty 269

Rozdział V. Antonina Grzegorzewska. Przepisywanie mitu 289
Ifigenia. „Wojna to permanentny orgazm trupów” 299
Tauryda. Apartado 679. „Okrutna korrida obojętności” 326

Bibliografia 351
Materiały multimedialne 369
Nagrania spektakli 371
Spis ilustracji 373