ebook Techniki socjoterapeutyczne w pracy z dzieckiem agresywnym Agnieszka Jaros, Renata Szczepanik

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2016

W pierwszej części opracowania zamieszczono opis najważniejszych sposobów postępowania diagnostycznego, uwzględniającego indywidualne konteksty życia dziecka i jego problemy. Natomiast w części drugiej znajdują się scenariusze zajęć socjoterapeutycznych do pracy z dziećmi agresywnymi, przeznaczone dla dwóch grup wiekowych uczniów (6–9-letnich oraz 10–12-latków). Przedstawione scenariusze stanowią jedynie przykład możliwego przebiegu zajęć i mają być inspiracją dla prowadzącego. Po uprzednio dokonanej diagnozie – uczestników zajęć i całej grupy (jej specyficznej osobowości, właściwości socjodynamicznych) – sam powinien ocenić „podatność” dzieci na niektóre zajęcia. Ponadto, planując zajęcia, należy uwzględniać możliwości organizacyjne (miejsce, czas, rytm pracy), dobór i frekwencję uczestników zajęć, posiadane umiejętności oraz specyficzne cele (sformułowane w oparciu o diagnozę). W proponowanych blokach zajęć wykorzystano wieloletnie doświadczenia dydaktyczne i terapeutyczne w pracy z dziećmi i młodzieżą. Publikacja powstała z myślą o potrzebach tych pedagogów (nauczycieli, wychowawców, opiekunów), którzy borykają się z rozmaitymi trudnościami w relacjach z podopiecznymi i w socjoterapii szukają inspiracji do swojej pracy wychowawczej. Książka zawiera propozycje pracy z dzieckiem, jednak należy pamiętać, że podstawowym warunkiem projektowania zajęć socjoterapeutycznych jest diagnoza dziecka oraz wnikliwa analiza warunków jego życia (tj. kontekstu zaburzonych zachowań).

Spis treści ebooka Techniki socjoterapeutyczne w pracy z dzieckiem agresywnym

Wprowadzenie 9

Część I. O metodzie socjoterapii 15

1. Czym jest, a czym nie jest socjoterapia? 17
2. Etapy postępowania diagnostycznego, czyli od czego zacząć 22
3. Na co zwrócić uwagę, budując grupę socjoterapeutyczną? 38
4. Jakie zasady decydują o efektywności zajęć? 44
5. Co się dzieje w grupie małych dzieci? 49
6. Kim jest socjoterapeuta? 59
7. Techniki socjoterapeutyczne 63
Arteterapia 64
Metodyczne wskazówki do pracy z bajką w celach terapeutycznych 66
Drama i socjodrama w socjoterapii 76
Techniki ludyczne 78
Relaksacja w socjoterapii 81
Trening interpersonalny 82
Zalety i wady „burzy mózgów” 84

Część II. Socjoterapia dla dzieci z problemem agresji 91

Uwagi do pracy z dziećmi agresywnymi 93
Blok 1. Integracja i współpraca 98
1. Integracja 98
Ćwiczenie 1. Spisanie kontraktu 98
Ćwiczenie 2. „To ja” 99
Ćwiczenie 3. „Podaj dalej” 100
Ćwiczenie 4. Zamiana miejsc 100
Ćwiczenie 5. Telefon 101
2. Współpraca 102
Ćwiczenie 6. Kijek 102
Ćwiczenie 7. Wycieczka z przewodnikiem 103
Ćwiczenie 8. Masażyki 103
3. Informacja zwrotna 104
Ćwiczenie 9. Jak cię odbieram? 104

Blok 2. Agresja reaktywna i proaktywna 106
1. Emocje 106
Ćwiczenie 1. Emocje – czym są? 106
Ćwiczenie 2. Figury woskowe 108
Ćwiczenie 3. Spotkanie z rekinem 109
Ćwiczenie 4. Album emocji 110
Ćwiczenie 5. Emocje – po co nam to? (zmysły) 111
Ćwiczenie 6. Emocje – po co nam to? (potrzeby) 112
Ćwiczenie 7. Emocje – po co nam to? (wspomnienia) 113
Ćwiczenie 8. Emocje – po co nam to? (redukcja napięcia) 113
2. Gniew 114
Ćwiczenie 9. Cukierek 114
Ćwiczenie 10. Szczególny gość – gniew 115
Ćwiczenie 11. Odmierzanie gniewu 116
Ćwiczenie 12. Barometr gniewu 116
3. Zachowanie 118
Ćwiczenie 13. Jak to działa? 119
Ćwiczenie 14. Butelki z listem 119
Ćwiczenie 15. Masażyki 120
Ćwiczenie 16. Konstruktywne sposoby wyrażania gniewu (praca z ciałem) 121
Ćwiczenie 17. Konstruktywne sposoby wyrażania gniewu (techniki) 122
Ćwiczenie 18. Konstruktywne sposoby wyrażania gniewu (ekspresja) 122
Ćwiczenie 19. Konstruktywne sposoby wyrażania gniewu (obniżanie napięcia) 123
4. Samokontrola 123
Ćwiczenie 20. Cień 124
Ćwiczenie 21. Samokontrola 124
Ćwiczenie 22. Opanowanie źródła gniewu 124
Ćwiczenie 23. Wyzwalacze agresji – jak je okiełznać? 125
Ćwiczenie 24. Kontrola (praca z oddechem) 125
Ćwiczenie 25. Kontrola (relaksacja) 127
Ćwiczenie 26. Wyciszanie (wizualizacja) 129
Ćwiczenie 27. Wyciszanie (afirmacja) 131
Ćwiczenie 28. Wyciszanie i samokontrola 132
Ćwiczenie 29. Wyciszanie poprzez pozytywne emocje 133
Ćwiczenie 30. Sesja podsumowująca. Dyrygent 134
Ćwiczenie 31. Sesja podsumowująca. Utrwalanie zdobytych umiejętności 135

Blok 3. Empatia 136
1. Co czują inni? 136
Ćwiczenie 1. Lustro 136
Ćwiczenie 2. Jakie uczucia? 137
2. Konflikty 138
Ćwiczenie 3. Wchodzenie w role 139
Ćwiczenie 4. Ścieranie się 139
Ćwiczenie 5. Uczciwa kłótnia 140
3. Negocjacje 141
Ćwiczenie 6. Wyłapywacz jajek 141
Ćwiczenie 7. Reguły negocjacji 142
Ćwiczenie 8. Efekty negocjacji 143
Ćwiczenie 9. Zasłużony odpoczynek 143
Ćwiczenie 10. Po nitce do końca 144

Blok 4. Reagowanie 145
1. Osłabianie sytuacji agresywnych 145
Ćwiczenie 1. O plotce i kłamstwie 146
Ćwiczenie 2. O wyśmiewaniu się z innych 148
2. Tworzenie koalicji 149
Ćwiczenie 3. Sylwetka dziecka szykanowanego 150
Ćwiczenie 4. Panika w windzie 152
Ćwiczenie 5. Nie jestem sam 153
Ćwiczenie 6. Sesja podsumowująca 160

Bibliografia 161
Załączniki 165