ebook Ubezpieczenie jako instrument zabezpieczenia bankowych wierzytelności kredytowych Dawid Rogoziński

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2024

W publikacji omówiono konstrukcję prawną zabezpieczeń z wykorzystaniem zarówno ubezpieczeń majątkowych, jak i na życie. Wyjaśniono treść praw i obowiązków stron stosunków prawnych nawiązywanych w związku z funkcjonowaniem ubezpieczeń spłaty kredytu. Wskazano, w jaki sposób może dojść do skorzystania z zabezpieczeń tego rodzaju, jakie mogą być konsekwencje biernej postawy banku jako zabezpieczonego wierzyciela oraz jak postępować w przypadku odmowy wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego.

Autor przedstawił także problemy związane z wadliwymi sposobami powiązań ochrony ubezpieczeniowej ze stosunkiem kredytowym w treści ogólnych warunków ubezpieczeń życiowych oraz sposobami finansowania kosztów ochrony ubezpieczeniowej.

W opracowaniu uwzględniono treść nowej Rekomendacji U, do której stosowania banki zobowiązane są od lipca 2024 r. Odwołano się też obszernie do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Sądu Najwyższego i sądów powszechnych.

Publikacja zainteresuje adwokatów, radców prawnych i sędziów w następujących sprawach:

spory dotyczące sankcji kredytu darmowego lub abuzywności postanowień umów kredytów i pożyczek bankowych w zakresie dotyczącym finansowania ochrony ubezpieczeniowej
spory sądowe dotyczące rozliczenia umów kredytowych w przypadku aktualizacji ubezpieczeniowych metod zabezpieczeń spłaty kredytu,
spory dotyczące roszczeń o zapłatę odszkodowania lub sumy ubezpieczenia z tytułu ubezpieczenia spłaty kredytu (przeciwko zakładom ubezpieczeń),

Jako pomoc dla prawników praktyków zatrudnionych w bankach książka będzie mieć wartość nieocenioną, zwłaszcza dla dyrektorów departamentów w bankach odpowiedzialnych za:

- zabezpieczenie akcji kredytowej,
- monitoring zabezpieczeń,
- realizację polityki bancassurance i wewnętrzny monitoring stosowania Rekomendacji U

Spis treści ebooka Ubezpieczenie jako instrument zabezpieczenia bankowych wierzytelności kredytowych

Wykaz skrótów , str. 11
Wprowadzenie , str. 15
Rozdział I. Fenomen współpracy bankowo-ubezpieczeniowej w obszarze ubezpieczeń spłaty kredytu , str. 21

Ramy współpracy bankowo-ubezpieczeniowej w obszarze ubezpieczeń spłaty kredytu , str. 21
1.1. Zjawisko bancassurance , str. 21
1.2. Podmioty stosunków prawnych nawiązywanych w ramach współpracy bankowo-ubezpieczeniowej w obszarze zabezpieczeń spłaty kredytu , str. 26
1.3. Obowiązujące regulacje dotyczące współpracy bankowo-ubezpieczeniowej , str. 29
1.4. Specyfika ubezpieczeń spłaty kredytu w kontekście współpracy bankowo-ubezpieczeniowej , str. 34
Ryzyka działalności kredytowej , str. 36
Zarządzanie ryzykiem kredytowym z wykorzystaniem ubezpieczeń spłaty kredytu , str. 39
3.1. Analiza zdolności kredytowej , str. 39
3.2. Identyfikacja ryzyka a zabezpieczenie spłaty kredytu , str. 41
3.3. Walory ubezpieczeń jako instrumentu zabezpieczenia spłaty kredytu , str. 42
Rola banku w nawiązywaniu stosunków ubezpieczenia spłaty kredytu , str. 45
Podsumowanie , str. 48

Rozdział II. Konstrukcja zabezpieczenia spłaty kredytu z wykorzystaniem umowy ubezpieczenia , str. 51

Umowa kredytu i zabezpieczenie jego spłaty , str. 51
1.1. Umowa kredytu , str. 51
1.2. Zabezpieczenie spłaty kredytu , str. 55
1.3. Zabezpieczenie spłaty kredytu sensu stricto , str. 57
Podstawy ustanowienia zabezpieczenia z wykorzystaniem umowy ubezpieczenia , str. 60
2.1. Ustanowienie zabezpieczenia spłaty kredytu jako obowiązek kredytobiorcy , str. 60
2.2. Specyfika ubezpieczeń jako form zabezpieczenia spłaty kredytu , str. 66
2.3. Umowa o ustanowienie zabezpieczenia , str. 69
2.4. Umowa zobowiązująca do ustanowienia zabezpieczenia w systemie prawnym RPA , str. 73
Zaspokojenie kredytodawcy przez ubezpieczyciela i jego konsekwencje dla stosunku kredytowego , str. 76
Spełnienie świadczenia przez ubezpieczyciela a wygaśnięcie zobowiązania z umowy kredytu , str. 88
4.1. Powierniczy charakter usytuowania banku w roli wierzyciela zakładu ubezpieczeń , str. 88
4.2. Wypłata świadczenia ubezpieczeniowego a przedterminowa spłata kredytu , str. 91
Obowiązek banku zaspokojenia się z przedmiotu zabezpieczenia , str. 95
Odpowiedzialność banku za realizację praw z przedmiotu zabezpieczenia , str. 101
Nieważność umowy kredytu a los prawny ubezpieczenia jego spłaty , str. 110
Podsumowanie , str. 116

Rozdział III. Umowa ubezpieczenia na życie jako instrument zabezpieczenia spłaty kredytu , str. 121

Umowa ubezpieczenia na życie kredytobiorcy , str. 121
1.1. Funkcje ochrony ubezpieczeniowej w umowie ubezpieczenia na życie kredytobiorcy , str. 121
1.2. Warunki adekwatności ochrony ubezpieczeniowej , str. 124
1.3. Charakter prawny umowy ubezpieczenia na życie jako ubezpieczenia spłaty kredytu na tle prawno-porównawczym , str. 131
Wskazanie uposażonego jako prawne zabezpieczenie spłaty kredytu , str. 138
2.1. Charakter prawny wskazania uposażonego , str. 138
2.2. Wskazanie uposażonego a przelew praw z umowy ubezpieczenia na życie , str. 141
2.3. Wskazanie uposażonego jako zabezpieczenie wierzytelności , str. 144
2.4. Postulaty de lege ferenda dotyczące wskazania zabezpieczającego , str. 147
Skutki prawne świadczenia uposażonemu kredytodawcy dla stosunku kredytowego , str. 150
Ochrona praw spadkobierców wobec realizacji prawnego zabezpieczenia wierzytelności kredytowej z wykorzystaniem umowy ubezpieczenia na życie , str. 156
Rozmiar zabezpieczonej wierzytelności kredytowej a sposób określenia sumy ubezpieczenia , str. 165
5.1. Suma ubezpieczenia a blankietowe odesłanie do salda kredytu , str. 165
5.2. Problem niedozwolonego charakteru postanowień umowy kredytu dla określenia wysokości sumy ubezpieczenia , str. 170
Podsumowanie , str. 184

Rozdział IV. Umowa ubezpieczenia majątkowego jako instrument zabezpieczenia spłaty kredytu , str. 187

Ubezpieczenie nieruchomości , str. 187
1.1. Ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych , str. 187
1.2. Ubezpieczenie od utraty wartości nieruchomości , str. 191
1.3. Ubezpieczenie nieruchomości a ubezpieczenie przedmiotu zabezpieczenia hipotecznego , str. 194
Inne ubezpieczenia majątkowe charakterystyczne dla stosunków kredytowych , str. 200
2.1. Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego , str. 200
2.2. Ubezpieczenie pomostowe , str. 205
2.3. Ubezpieczenie płatności (spłaty bieżących rat kredytu) , str. 210
Przelew wierzytelności z umowy ubezpieczenia majątkowego jako prawne zabezpieczenie spłaty kredytu , str. 214
3.1. Przedmiot przelewu , str. 214
3.2. Szczególne cechy przelewu wierzytelności ubezpieczeniowej , str. 221
3.3. Uwagi prawnoporównawcze na tle systemu prawnego RPA , str. 227
Regres ubezpieczeniowy w przypadku ubezpieczeń ryzyk własnych banku , str. 233
4.1. Niewykonanie umowy kredytu a regres ubezpieczeniowy , str. 233
4.2. Finansowanie kosztów ochrony ubezpieczeniowej przez kredytobiorcę a regres ubezpieczeniowy , str. 239
Podsumowanie , str. 246

Rozdział V. Dystrybucja i finansowanie ubezpieczeń spłaty kredytu , str. 251

Bank jako dystrybutor ubezpieczeń spłaty kredytu , str. 251
1.1. Dystrybucja krzyżowa umowy ubezpieczenia , str. 251
1.2. Analiza wymagań i potrzeb ubezpieczającego kredytobiorcy , str. 258
1.3. Bank jako pośrednik ubezpieczeniowy i zleceniobiorca usług płatniczych , str. 265
Ubezpieczenia ochrony spłaty kredytu (PPI) na rynku brytyjskim , str. 273
2.1. Payment protection insurance , str. 273
2.2. Działania nadzorczo-regulacyjne organów ochrony prawa w Wielkiej Brytanii , str. 276
Finansowanie kosztów ochrony ubezpieczeniowej przez kredytobiorcę , str. 282
3.1. Świadczenia należne bankowi z tytułu umowy kredytu , str. 282
3.2. Ubezpieczenia indywidualne kredytobiorcy , str. 285
3.3. Problem wysokości prowizji pośrednika w orzecznictwie brytyjskim , str. 287
3.4. Ubezpieczenia grupowe (na cudzy rachunek) , str. 293
3.5. Ubezpieczenia ryzyk własnych banku , str. 296
Finansowanie ochrony ubezpieczeniowej jako cel kredytu , str. 301
4.1. Mechanizm finansowania ochrony ubezpieczeniowej a stosunek ubezpieczenia , str. 301
4.2. Opłata na sfinansowanie składki ubezpieczeniowej zapłaconej przez ubezpieczający bank jako cel kredytu , str. 302
4.3. Kredytowanie kosztów składki ubezpieczeniowej sensu stricto , str. 308
4.4. Problem kredytowania składki ubezpieczeniowej w praktyce i orzecznictwie brytyjskim , str. 312
Podsumowanie , str. 315

Bibliografia , str. 321