ebook Zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym Emil Kowalik

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2020

Odkryj wnikliwą analizę zakresu kognicji sądu wieczystoksięgowego, zawartą w ebooku "Zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym" autorstwa Emila Kowalika, wydanego przez Wolters Kluwer w 2020 roku. Ta fascynująca publikacja skupia się na kluczowych aspektach postępowania wieczystoksięgowego i ich znaczeniu dla bezpieczeństwa obrotu prawnego nieruchomościami.

Zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym jest przedstawiony na tle podstawowych instytucji ksiąg wieczystych oraz procedur prawnych. Autor, Emil Kowalik, zręcznie łączy teoretyczne rozważania z praktycznym zastosowaniem wiedzy w działaniach sądowych.

Odpowiednio ukształtowany zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego odgrywa istotną rolę dla zapewnienia bezpieczeństwa obrotu prawnego nieruchomościami. Jest to równowaga pomiędzy szybkością i sprawnością postępowania wieczystoksięgowego a koniecznością ustalenia prawdziwości wpisów w księdze wieczystej. Sąd wieczystoksięgowy dysponuje niezbędnymi instrumentami prawnymi, które pozwalają na dokładną ocenę zmian stanu prawnego nieruchomości oraz identyfikację ewentualnych przeszkód do jej ujawnienia w księdze wieczystej.

Ta publikacja jest przeznaczona dla szerokiego grona odbiorców, w tym sędziów, referendarzy sądowych, adwokatów, radców prawnych, notariuszy oraz wszystkich uczestników rynku nieruchomości. Ebook jest dostępny w wydaniu elektronicznym, co pozwala na łatwe i szybkie korzystanie z zawartych w nim informacji.

Wybierz najlepsze ebooki dostępne na rynku, takie jak "Zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym" i ciesz się wygodnym czytaniem ebooków w formacie PDF. Sklep z e-bookami oferuje szeroki wybór publikacji cyfrowych, które możesz łatwo kupić i pobrać na swoje urządzenie.

Odkryj bogaty katalog ebooków, w tym bestsellery literatury pięknej oraz najlepsze e-booki z różnych dziedzin. Znajdziesz tu także ebooki do pobrania bezpośrednio po zakupie, co umożliwia szybkie rozpoczęcie lektury.

Spis treści ebooka Zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym

Wykaz skrótów .................................................................................. 13

Wstęp ................................................................................................... 17

Rozdział 1

Bezpieczeństwo obrotu prawnego nieruchomościami ............. 31

1.1. Wprowadzenie ........................................................................ 31

1.2. Filozofi cznoprawna koncepcja bezpieczeństwa

prawnego ................................................................................. 33

1.2.1. Leksykalne ujęcie pojęcia bezpieczeństwa ............... 33

1.2.2. Bezpieczeństwo jako prawo człowieka ..................... 37

1.2.3. Pojęcie bezpieczeństwa prawnego ............................. 40

1.2.4. Zasada zaufania obywateli do państwa

i&nbsp,stanowionego przez nie prawa ................................. 42

1.2.5. Problem sprawiedliwości i&nbsp,niesprawiedliwości

prawa ............................................................................. 45

1.2.6. Wnioski ......................................................................... 50

1.3. Pojęcie obrotu prawnego nieruchomościami ..................... 51

1.3.1. Pojęcie i&nbsp,rola rynku nieruchomości .......................... 51

1.3.2. Nieruchomość jako podstawowa kategoria

prawa&nbsp,wieczystoksięgowego ....................................... 56

1.3.3. Część nieruchomości jako przedmiot prawa

ujawnionego w&nbsp,księdze wieczystej ............................ 62

1.3.4. Prawne formy władania nieruchomościami

a&nbsp,obrót prawny nieruchomościami ........................... 64

1.3.5. Umowa jako podstawa obrotu prawnego

nieruchomościami ....................................................... 71

1.3.6. Wnioski ......................................................................... 74

1.4. Zapewnienie bezpieczeństwa obrotu prawnego

nieruchomościami jako&nbsp,przejaw realizacji

konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa

prawnego ................................................................................. 74

1.4.1. Pojmowanie konstytucyjnych zasad prawnych ...... 74

1.4.2. Zasada demokratycznego państwa prawnego ......... 79

1.4.3. Państwo prawne w&nbsp,świetle orzecznictwa

Trybunału Konstytucyjnego ...................................... 84

1.4.4. Bezpieczeństwo prawne a&nbsp,pewność prawa ............... 87

1.4.5. Szybkość i&nbsp,sprawność postępowania

wieczystoksięgowego a&nbsp,pewność obrotu

nieruchomościami ....................................................... 89

1.4.6. Wnioski ......................................................................... 97

1.5. Konstytucyjna ochrona własności i&nbsp,prawo

do&nbsp,prywatności a&nbsp,księgi wieczyste ....................................... 98

1.5.1. Konstytucyjne pojęcie prawa własności

i&nbsp,jego&nbsp,ochrona ............................................................... 98

1.5.2. Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych

a&nbsp,konstytucyjna ochrona własności .......................... 101

1.5.3. Konstytucyjna zasada ochrony prawa

do&nbsp,prywatności ............................................................. 110

1.5.4. Jawność formalna ksiąg wieczystych ........................ 111

1.5.5. Formalna zasada jawności ksiąg wieczystych

a&nbsp,konstytucyjna ochrona prawa do prywatności ...... 119

1.5.6. Wnioski ......................................................................... 123

1.6. Podsumowanie ....................................................................... 124

Rozdział 2

Istota ksiąg wieczystych i&nbsp,postępowania

wieczystoksięgowego ........................................................................ 127

2.1. Wprowadzenie ........................................................................ 127

2.2. System ksiąg wieczystych ...................................................... 128

2.2.1. Powstanie i&nbsp,ewolucja polskiego systemu

wieczystoksięgowego ................................................... 128

2.2.2. Przedmiot ksiąg wieczystych. Realny system

ksiąg&nbsp,wieczystych ......................................................... 137

2.2.3. Funkcje ksiąg wieczystych ......................................... 144

2.2.4. Elektroniczna księga wieczysta.................................. 149

2.2.5. Wpis w&nbsp,księdze wieczystej .......................................... 151

2.2.6. Wnioski ......................................................................... 156

2.3. Zasady ksiąg wieczystych ...................................................... 157

2.3.1. Rodzaje zasad ksiąg wieczystych ............................... 157

2.3.2. Charakterystyka zasad ustrojowych

i&nbsp,materialnoprawnych ksiąg wieczystych ................. 159

2.3.3. Zasada jawności materialnej ksiąg wieczystych

a&nbsp,domniemania związane z&nbsp,wpisem ......................... 161

2.3.4. Zasada pierwszeństwa prawa wpisanego

przed&nbsp,niewpisanym ..................................................... 167

2.3.5. Zasada pierwszeństwa praw wpisanych ................... 170

2.3.6. Wnioski ......................................................................... 172

2.4. Ujęcie kognicji sądu wieczystoksięgowego ......................... 173

2.4.1. Problemy proceduralne postępowania

wieczystoksięgowego ................................................... 173

2.4.2. Wpis dokonany uprzednio jako punkt

wyjścia ujawnienia zmiany stanu prawnego

nieruchomości .............................................................. 177

2.4.3. Porównanie stanu prawnego ujawnionego

w&nbsp,księdze wieczystej ze stanem prawnym

przedstawionym w&nbsp,żądaniu wniosku ....................... 180

2.4.4. Zakres czasowy skuteczności wpisu.

Moc&nbsp,wsteczna wpisu .................................................... 185

2.4.5. Ochrona praw uczestników w&nbsp,postępowaniu

wieczystoksięgowym ................................................... 190

2.4.6. Wnioski ......................................................................... 193

2.5. Niezgodność stanu prawnego nieruchomości

ujawnionego w&nbsp,księdze wieczystej z&nbsp,rzeczywistym

stanem prawnym .................................................................... 194

2.5.1. Charakter i&nbsp,cel postępowania

wieczystoksięgowego ................................................... 194

2.5.2. Stan prawny ujawniony w&nbsp,księdze wieczystej ......... 197

2.5.3. Sposoby usunięcia niezgodności pomiędzy stanem

prawnym nieruchomości ujawnionym w&nbsp,księdze

wieczystej a&nbsp,rzeczywistym stanem prawnym ............ 203

2.5.4. Stosunek&nbsp,postępowania wieczystoksięgowego

do&nbsp,postępowania o&nbsp,usunięcie niezgodności stanu

prawnego ujawnionego w&nbsp,księdze wieczystej

z&nbsp,rzeczywistym stanem prawnym ............................. 207

2.5.5. Charakter prawny roszczenia o&nbsp,uzgodnienie stanu

prawnego nieruchomości ujawnionego w&nbsp,księdze

wieczystej z&nbsp,rzeczywistym stanem prawnym .......... 210

2.5.6. Wnioski ......................................................................... 214

2.6. Podsumowanie ....................................................................... 215

Rozdział 3

Elementy kognicji sądu wieczystoksięgowego ............................ 217

3.1. Wprowadzenie ........................................................................ 217

3.2. Struktura kognicji sądu w&nbsp,postępowaniu

wieczystoksięgowym ............................................................. 219

3.2.1. Ustawowe ramy kognicji sądu

wieczystoksięgowego ................................................... 219

3.2.2. Dwutorowość postępowania o&nbsp,ujawnienie

zmiany stanu prawnego nieruchomości

a&nbsp,zasada&nbsp,legalizmu ....................................................... 223

3.2.3. Pojęcie podstawy wpisu a&nbsp,pojęcie podstawy

rozstrzygnięcia wniosku o&nbsp,wpis ................................ 228

3.2.4. Podstawa rozstrzygnięcia w&nbsp,postępowaniu

wieczystoksięgowym a&nbsp,kognicja sądu

wieczystoksięgowego ................................................... 231

3.2.5. Kognicja sądu wieczystoksięgowego

w&nbsp,kontekście&nbsp,przeszkód do wpisu ............................. 233

3.2.6. Wnioski ......................................................................... 238

3.3. Badanie treści i&nbsp,formy wniosku wieczystoksięgowego

oraz treści księgi wieczystej .................................................. 239

3.3.1. Forma i&nbsp,treść wniosku wieczystoksięgowego .......... 239

3.3.2. Badanie formy&nbsp,wniosku wieczystoksięgowego

składanego przez wnioskodawcę............................... 244

3.3.3. Badanie treści wniosku przez sąd

wieczystoksięgowy....................................................... 247

3.3.4. Wnioski wieczystoksięgowe składane

przez&nbsp,podmioty wymienione w&nbsp,art.&nbsp,626 4 k.p.c. ....... 251

3.3.5. Badanie treści księgi wieczystej ................................. 256

3.3.6. Wnioski ......................................................................... 259

3.4. Analiza formy dokumentów stanowiących podstawę

wpisu ........................................................................................ 260

3.4.1. Forma dokumentu stanowiącego podstawę

wpisu ............................................................................. 260

3.4.2. Badanie formy aktu notarialnego ............................. 268

3.4.3. Badanie formy aktów administracyjnych ................ 272

3.4.4. Badanie formy orzeczeń sądowych ........................... 275

3.4.5. Forma pozostałych dokumentów stanowiących

podstawę wpisu ............................................................ 279

3.4.6. Wnioski ......................................................................... 283

3.5. Ocena treści dokumentów stanowiących podstawę

wpisu ........................................................................................ 284

3.5.1. Pojęcie treści dokumentów......................................... 284

3.5.2. Ocena treści dokumentu w&nbsp,formie aktu

notarialnego ................................................................. 289

3.5.3. Badanie treści aktów administracyjnych ................. 293

3.5.4. Analiza przez sąd wieczystoksięgowy treści

orzeczeń sądu ............................................................... 297

3.5.5. Badanie merytoryczne treści innych

dokumentów ................................................................. 301

3.5.6. Wnioski ......................................................................... 302

3.6. Podsumowanie ....................................................................... 303

Rozdział 4

Proceduralne ujęcie kognicji sądu wieczystoksięgowego

a&nbsp,bezpieczeństwo obrotu prawnego nieruchomościami ........... 305

4.1. Wprowadzenie ........................................................................ 305

4.2. Związanie sądu wieczystoksięgowego stanem

rzeczy istniejącym w&nbsp,momencie złożenia wniosku

o&nbsp,wpis&nbsp,w&nbsp,księdze wieczystej .................................................. 309

4.2.1. Stan rzeczy z&nbsp,chwili orzekania jako podstawa

rozstrzygnięcia sprawy w&nbsp,procesie cywilnym ......... 309

4.2.2. Poglądy doktryny opowiadające się

za&nbsp,odpowiednim stosowaniem art.&nbsp,316 &sect,&nbsp,1 k.p.c.

w&nbsp,postępowaniu wieczystoksięgowym ..................... 313

4.2.3. Argumenty odnoszące się do art.&nbsp,626 1 &sect,&nbsp,3&nbsp,k.p.c.

oraz &sect,&nbsp,93 austriackiej ustawy hipotecznej ................ 315

4.2.4. Stosowanie w&nbsp,postępowaniu wieczystoksięgowym

art.&nbsp,316 &sect,&nbsp,1 k.p.c. w&nbsp,orzecznictwie Sądu

Najwyższego ................................................................. 318

4.2.5. Ograniczona kognicja sądu wieczystoksięgowego

jako podstawa działania sądu

wieczystoksięgowego ................................................... 326

4.2.6. Wnioski ......................................................................... 330

4.3. Wpływ kolejności składania wniosków o&nbsp,wpis

na&nbsp,dokonywanie przez sąd wieczystoksięgowy

wpisów&nbsp,w&nbsp,księdze wieczystej ................................................ 331

4.3.1. Chwila złożenia wniosku wieczystoksięgowego ..... 331

4.3.2. Charakter prawny wniosku wieczystoksięgowego

i&nbsp,skutki jego złożenia ................................................... 333

4.3.3. Stanowisko doktryny dotyczące kolejności

rozpatrywania wniosków ........................................... 336

4.3.4. Rozbieżności w&nbsp,orzecznictwie Sądu Najwyższego

co do kolejności rozpatrywania wniosków

o&nbsp,wpis&nbsp,w&nbsp,księdze wieczystej ....................................... 339

4.3.5. Zasada rozpatrywania wniosków

wieczystoksięgowych według kolejności

ich&nbsp,wpływu ................................................................... 342

4.3.6. Wnioski ......................................................................... 349

4.4. Możliwości uwzględniania przez sąd wieczystoksięgowy

okoliczności znanych mu z&nbsp,urzędu ...................................... 350

4.4.1. Pojęcie faktów znanych sądowi z&nbsp,urzędu ................. 350

4.4.2. Stanowiska doktryny aprobujące i&nbsp,przeciwne

stosowaniu art.&nbsp,228 &sect,&nbsp,2 k.p.c. w&nbsp,postępowaniu

wieczystoksięgowym ................................................... 353

4.4.3. Stanowisko judykatury dotyczące możliwości

uwzględniania przez sąd wieczystoksięgowy

faktów znanych mu z&nbsp,urzędu ..................................... 362

4.4.4. Możliwość oddalenia wniosku o&nbsp,wpis w&nbsp,księdze

wieczystej z&nbsp,powodu znanej sądowi urzędowo

przeszkody do dokonania wpisu ............................... 368

4.4.5. Wnioski ......................................................................... 373

4.5. Zdolność badania przez sąd wieczystoksięgowy

skuteczności materialnoprawnej zdarzeń mających

stanowić podstawę wpisu ...................................................... 374

4.5.1. Ograniczone możliwości przeprowadzenia

postępowania dowodowego ....................................... 374

4.5.2. Obowiązek badania skuteczności materialnej

czynności prawnej ....................................................... 378

4.5.3. Ważność czynności prawnej stanowiącej

podstawę wpisu ............................................................ 384

4.5.4. Możliwość dokonywania przez sąd

wieczystoksięgowy wykładni czynności

prawnej .......................................................................... 387

4.5.5. Uwzględnienie podstawy wadliwego wpisu ............ 389

4.5.6. Wnioski ......................................................................... 392

4.6. Podsumowanie ....................................................................... 392

Zakończenie ....................................................................................... 395

Summary ............................................................................................ 411

Akty normatywne ............................................................................. 419

Literatura ............................................................................................ 431