Za darmo

ebook Znaczenie przejrzystości w polityce fiskalnej Radosław Piwowarski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2011

Przejrzystość polityki fiskalnej wymusza racjonalne ekonomicznie zacho¬wania na politykach, przez co umożliwia efektywniejsze funkcjonowanie instytucji sektora finansów publicznych. Sprzyja też podejmowaniu trudnych decyzji gospodarczych. Dlatego potrzebne są prace, których przedmiotem jest poprawa zdrowia finansów publicznych. Konieczne jest zrozumienie racjonalnie i długofa¬lowo prowadzonej polityki fiskalnej nie tylko przez profesjonalistów, ale także przez polityków, którzy podejmują decyzje ją kształtujące.

Upowszechnianie wiedzy o narzędziach służących poprawie stanu finansów publicznych i o doświadczeniach ich stosowania w innych krajach powinno temu sprzyjać. Istotna jest również szeroka edukacja ekonomiczna społeczeństwa, która pozwala obywatelom dokonywać trafnych wyborów politycznych. Wszystkim tym aspektom poświęcona jest w mniejszym lub większym stopniu niniejsza książka. Osią pracy jest przejrzystość polityki fiskalnej, która z jednej strony warunkuje prowadzenie efektywnej i racjonalnej polityki, a z drugiej pozwala też na trafniejszą jej ocenę.

Spis treści ebooka Znaczenie przejrzystości w polityce fiskalnej

Wstęp 7

Rozdział I – Przejrzysta polityka fiskalna 13

Wprowadzenie 13

1. Definicje oraz charakterystyki przejrzystej polityki fiskalnej 13

2. Standardy organizacji międzynarodowych 18
2.1. OECD – Najlepsze praktyki przejrzystości budżetu 20
2.2. MFW – Kodeks przejrzystości polityki fiskalnej 21
2.3. Zakres pojęcia przejrzystości 24

3. Definicja przejrzystości polityki fiskalnej 26

4. Obszary oddziaływania i determinanty przejrzystości polityki fiskalnej 27

4.1. Dług publiczny, deficyt budżetowy oraz wydatki sektora publicznego 27
4.2. Podatki 31
4.3. Informacja 32
4.4. Czynniki społeczne i polityczne 35

5. Podsumowanie 37

Rozdział II – Modelowanie wpływu przejrzystości w polityce fiskalnej 39

Wprowadzenie 39

1. Podstawowe twierdzenia stosowane w modelach teorii ekonomii polityki 40

1.1. Rodzaje głosowania: reguła większościowego głosowania i teoria medianowego wyborcy 42
1.2. Instytucje – model agencji, głosowanie probabilistyczne 46

2. Dwuokresowy model uwzględniający umiejętności i karierę polityka 47

3. Modele wpływu przejrzystości na poziom akumulacji deficytu budżetowego i długu publicznego 51

3.1. Wpływ przejrzystości na wielkość deficytu budżetowego – model M. Shi i J. Svenssona 52
3.2. Wpływ przejrzystości na wielkość długu publicznego – model J.E. Alta i D.D. Lassena 57

4. Podsumowanie 64

Rozdział III – Narzędzia przejrzystej polityki fiskalnej 65

Wprowadzenie 65

1. Teoretyczne źródła polityki opartej na regułach 66

1.1. Reguły fiskalne 67
1.2. Kryteria wyboru 70

2. Nowe zarządzanie publiczne 73

2.1. Charakterystyczne idee, obszary i sposoby analizy 74
2.2. Politycy a administracja publiczna 75
2.3. Odpowiedzialność w sektorze publicznym 78
2.4. Zlecanie zadań firmom zewnętrznym 82
2.5. Krytyka nowego zarządzania publicznego 83

3. Budżetowanie i księgowość 84

3.1. Budżet zadaniowy 88
3.2. Memoriałowe i kasowe standardy rachunkowości 89

4. Podsumowanie 91

Rozdział IV – Międzynarodowe przykłady przejrzystej polityki fiskalnej – rozwiązania praktyczne 93

Wprowadzenie 93

1. Nowa Zelandia 93

1.1. Zarządzanie sektorem publicznym – podstawy prawne 97
1.2. Ustawa o odpowiedzialności fiskalnej 98
1.3. Struktura administracyjna państwa – cele i zadania 100
1.3.1. Ustrój polityczny – najważniejsze podmioty 100
1.3.2. Ministrowie – zadania, cele, narzędzia 102
1.3.3. Sposób funkcjonowania systemu – ustalenie celów i zadań poszczególnych podmiotów 103
1.3.4. Proces budżetowy 104
1.4. Odpowiedzialność podmiotów 106

2. Wielka Brytania 108

2.1. Ramy instytucjonalne prowadzonej polityki fiskalnej 108
2.2. Reguły fiskalne 110
2.2.1. Złota reguła 111
2.2.2. Reguła zrównoważonych inwestycji 112
2.3. Kodeks stabilności fiskalnej 114
2.3.1. Rachunkowość i budżetowanie 115
2.3.2. Raportowanie 116

3. Australia 116

3.1. Ramy prowadzonej polityki fiskalnej 117
3.2. Funkcjonowanie automatycznych stabilizatorów koniunktury 119

4. Podsumowanie 120

Rozdział V – Przejrzystość polityki fiskalnej w Polsce 123

Wprowadzenie 123

1. Ramy instytucjonalne i prawne finansów publicznych 123

2. Przejrzystość polityki fiskalnej w świetle raportów MFW 127

2.1. Raport ROSCs z 2001 roku 127
2.2. Załączniki z lat 2003 i 2004 131

3. Przejrzystość budżetu państwa 133

3.1. Ustawa budżetowa 134
3.2. Proces budżetowy 138

4. Przejrzystość strony dochodowej polityki fiskalnej 142

5. Przejrzystość strony wydatkowej polityki fiskalnej 148

6. Indeks przejrzystości fiskalnej 151

6.1. Metodologia indeksu przejrzystości fiskalnej 151
6.2. Wartość indeksu przejrzystości fiskalnej 153

7. Podsumowanie 159

Zakończenie 161
Załączniki 167
Bibliografia 183
Spis tabel i rysunków 191