ebook Badanie podmiotowe i przedmiotowe w pediatrii

Wydawca: PZWL

Rok wydania: 2025

Niezwykle szybki rozwój wszystkich dziedzin medycyny, w tym medycyny wieku rozwojowego, opiera się w głównej mierze na wprowadzaniu coraz nowszych metod diagnostycznych i terapeutycznych.

Mimo to wciąż najważniejszym źródłem wiedzy o stanie zdrowia pacjenta jest dla lekarza umiejętne przeprowadzenie badania podmiotowego (wywiadu) i badania przedmiotowego. Kolejne, III już wydanie Badania podmiotowego i przedmiotowego w pediatrii zostało poprawione (zgodnie z aktualnymi zaleceniami) i uzupełnione. Zostały dodane dwa nowe rozdziały.

Nowe uaktualnione wydanie pomoże studentom lepiej przygotować się do zajęć i ułatwi przyswojenie praktycznych umiejętności w czasie ćwiczeń klinicznych. Publikacja z pewnością będzie również przydatna dla młodych lekarzy w czasie codziennej praktyki lekarskiej.

Spis treści ebooka Badanie podmiotowe i przedmiotowe w pediatrii

Wykaz wybranych akronimów XI

Przedmowa XIII

Wstęp – Anna Obuchowicz 1

1. Rozwój fizyczny, motoryczny i psychiczny zdrowego dziecka – Maria Kniażewska, Jolanta Pietrzak, Karolina Kowalcze 5
1.1. Okres noworodkowy – Jolanta Pietrzak 6
1.2. Okres niemowlęcy – Jolanta Pietrzak 15
1.3. Minipokwitanie – wyjątkowy czas w okresie niemowlęcym – Karolina Kowalcze 18
1.4. Okres poniemowlęcy – Maria Kniażewska 21
1.5. Okres przedszkolny – Maria Kniażewska 25
1.6. Okres wczesnoszkolny – przedpokwitaniowy – Maria Kniażewska 27
1.7. Okres pokwitaniowy – dojrzewanie płciowe – Maria Kniażewska 28

2. Szczepienia ochronne i zasady ich przeprowadzania u dzieci i młodzieży – Maria Kniażewska 33
2.1. Wstęp 33
2.2. Podstawowe zasady przeprowadzania szczepień 36
2.2.1. Informowanie o szczepieniach, kwalifikacja, cykle szczepień 36
2.2.2. Zalecane odstępy czasowe między szczepieniami 37
2.2.3. Przeciwwskazania do szczepień 38
2.2.4. Szczepienia obowiązkowe i zalecane 39
2.2.5. Niepożądane odczyny poszczepienne (NOP) 40
2.2.6. Szczepienia poekspozycyjne i szczepienia przed podróżami 41
2.2.7. Szczepienia kobiet ciężarnych jako profilaktyka zakażeń u noworodków 43
2.2.8. Sposoby zwalczania bólu związanego ze szczepieniem u najmłodszych dzieci 43

3. Prawa i obowiązki lekarza związane z udzielaniem świadczeń medycznych, ze szczególnym uwzględnieniem osób małoletnich – Karolina Kowalcze 45
3.1. Obowiązek udzielania pomocy medycznej 45
3.2. Zgoda na udzielenie świadczeń medycznych w przypadku pacjenta małoletniego 47
3.3. Tajemnica medyczna – regulacje prawne 48
3.4. Zwolnienie z tajemnicy medycznej 50
3.5. Obowiązek denuncjacji 52
3.6. Wprowadzenie standardów ochrony małoletnich – Ustawa Kamilka 55

4. Ogólne zasady nawiązywania kontaktu z chorym dzieckiem i jego rodzicami/opiekunami – Joanna Kula-Gradzik, Anna Obuchowicz 59
4.1. Nawiązywanie kontaktu z dzieckiem i jego rodzicem lub opiekunem w ramach opieki ambulatoryjnej 62
4.2. Nawiązywanie kontaktu z dzieckiem i opiekunem podczas udzielania świadczeń medycznych w szpitalnej Izbie Przyjęć, placówce Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej lub Szpitalnym Oddziale Ratunkowym 64
4.3. Nawiązywanie kontaktu z dzieckiem i jego opiekunem w czasie hospitalizacji 66
4.4. Zasady nawiązywania kontaktu z chorym dzieckiem przy uwzględnieniu jego grupy wiekowej 67

5. Badanie podmiotowe – wywiad – Anna Obuchowicz 73

6. Badanie przedmiotowe 83
6.1. Uwagi ogólne – Anna Obuchowicz 83
6.2. Stan ogólny pacjenta – Anna Obuchowicz, Wacław Nowak 84
6.2.1. Wrażenie ogólne 84
6.2.2. Stan świadomości 84
6.2.3. Ułożenie ciała 86
6.2.4. Sposób poruszania się 86
6.2.5. Nawiązywanie kontaktu z otoczeniem 87
6.2.6. Ocena, czy dziecko sprawia wrażenie chorego 87
6.2.7. Ocena zgodności rozwoju psychofizycznego z wiekiem metrykalnym 88
6.3. Budowa ciała 88
6.4. Stan odżywienia 89
6.5. Skóra 91
6.5.1. Zabarwienie powłok skórnych 91
6.5.2. Wykwity skórne 92
6.5.3. Ciepłota i wilgotność skóry 93
6.5.4. Elastyczność skóry 94
6.5.5. Przydatki skóry – włosy i paznokcie 94
6.5.6. Obrzęki 96
6.6. Węzły chłonne 96
6.6.1. Ocena 97
6.7. Układ kostno-stawowy 98
6.7.1. Układ kostny 98
6.7.2. Układ stawowy 100
6.7.3. Kręgosłup 102
6.7.4. Stopy 104
6.8. Ocena poszczególnych części ciała oraz znajdujących się w ich obrębie narządów 104
6.8.1. Badanie głowy – Wacław Nowak, Anna Obuchowicz 104
6.8.1.1. Część mózgowa czaszki 104
6.8.1.2. Część twarzowa czaszki 107
6.8.2. Badanie szyi – Wacław Nowak, Jacek Zeckei 119
6.8.2.1. Tarczyca 120
6.8.2.2. Krtań 121
6.8.2.3. Tchawica 121
6.8.3. Badanie klatki piersiowej i układu oddechowego – Małgorzata Krzywiecka 121
6.8.4. Badanie układu krążenia – Małgorzata Krzywiecka 128
6.8.4.1. Badanie tętna 140
6.8.4.2. Pomiar ciśnienia tętniczego (RR) 141
6.8.5. Badanie brzucha – Celina Bukowska 144
6.8.5.1. Wątroba 149
6.8.5.2. Pęcherzyk żółciowy 151
6.8.5.3. Śledziona 151
6.8.5.4. Trzustka 153
6.8.5.5. Jelita 153
6.8.5.6. Wyrostek robaczkowy 153
6.8.5.7. Nerki 154
6.8.5.8. Pęcherz moczowy 154
6.8.6. Badanie zewnętrznych narządów moczowo-płciowych – Celina Bukowska 155
6.8.6.1. Skale oceny faz rozwojowych okresu dojrzewania płciowego 156
6.9. Badanie neurologiczne – Anna Obuchowicz 157
6.9.1. Badanie neurologiczne dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym 157
6.9.1.1. Ocena stanu świadomości 158
6.9.1.2. Badanie objawów oponowych 158
6.9.1.3. Ocena napięcia mięśniowego 160
6.9.1.4. Badanie siły mięśniowej 161
6.9.1.5. Badanie nerwów czaszkowych 162
6.9.1.6. Badanie odruchów fizjologicznych 168
6.9.1.7. Badanie odruchów patologicznych 171
6.9.1.8. Ocena równowagi i zborności 172
6.9.1.9. Badanie czucia 175
6.9.2. Badanie neurologiczne niemowląt 177
6.9.2.1. Badanie dziecka leżącego na plecach 177
6.9.2.2. Badanie dziecka będącego w pozycji pionowej 182
6.9.2.3. Badanie dziecka leżącego na brzuchu 182
6.9.2.4. Badanie dziecka w podwieszeniu poziomym 183

Aneks 185

Piśmiennictwo 213

Skorowidz 217