- -5%
ebook Fizjologia wysiłku
Paweł Cięszczyk
Wydawca:
PZWL
Rok wydania:
2024
Fizjologia wysiłku to nowoczesny bogato ilustrowany podręcznik, uwzględniający najnowsze zagadnienia z zakresu fizjologii w sporcie. Publikacja jest wypełniona unikatowymi rycinami i grafikami stanowiąc niezbędne kompendium wiedzy na temat fizjologii wysiłku sportowego opisanego w sposób przystępny i zrozumiały.
Zespół znamienitych Autorów podręcznika w sposób kompleksowy opracował miedzy innymi zagadnienia takie jak:
• wydatek energetyczny,
• zmęczenie mięśni,
• opóźniona bolesność mięśniowa,
• skurcze mięśni wywołane wysiłkiem,
• zmiany czynnościowe w układzie krążeniowo-oddechowym podczas wysiłku fizycznego,
• zasady treningu sportowego,
• adaptacja w następstwie treningu oporowego,
• adaptacja do treningu tlenowego i beztlenowego,
• wysiłek fizyczny w hipoksji i hiperbarii,
• wysiłek w warunkach wysokiej oraz niskiej temperatury otoczenia,
• wydolność tlenowa i metody jej diagnozowania,
• wydolność beztlenowa i metody jej diagnozowania.
Publikację dedykujemy studentom Akademii Wychowania Fizycznego, lekarzom zajmującym się rehabilitacją medyczną, nauczycielom wychowania fizycznego, trenerom sportowym i instruktorom klubów fitness i osobom rekreacyjnie uprawiającym sport.
Zespół znamienitych Autorów podręcznika w sposób kompleksowy opracował miedzy innymi zagadnienia takie jak:
• wydatek energetyczny,
• zmęczenie mięśni,
• opóźniona bolesność mięśniowa,
• skurcze mięśni wywołane wysiłkiem,
• zmiany czynnościowe w układzie krążeniowo-oddechowym podczas wysiłku fizycznego,
• zasady treningu sportowego,
• adaptacja w następstwie treningu oporowego,
• adaptacja do treningu tlenowego i beztlenowego,
• wysiłek fizyczny w hipoksji i hiperbarii,
• wysiłek w warunkach wysokiej oraz niskiej temperatury otoczenia,
• wydolność tlenowa i metody jej diagnozowania,
• wydolność beztlenowa i metody jej diagnozowania.
Publikację dedykujemy studentom Akademii Wychowania Fizycznego, lekarzom zajmującym się rehabilitacją medyczną, nauczycielom wychowania fizycznego, trenerom sportowym i instruktorom klubów fitness i osobom rekreacyjnie uprawiającym sport.
Spis treści ebooka Fizjologia wysiłku
1. Budowa i funkcje mięśni szkieletowych Eryk WACKA, Barbara MORAWIN, Agnieszka ZEMBROŃ-ŁACNY 11.1. Wprowadzenie 1
1.2. Anatomia i histologia mięśni szkieletowych 1
1.2.1. Włókna mięśniowe 3
1.2.2. Miofibryle i budowa sarkomeru 4
1.3. Mechanizm skurczu mięśnia 8
1.4. Typy włókien mięśniowych 11
1.4.1. Charakterystyka włókien typu I i typu II 11
1.4.2. Rodzaj włókien a aktywność fizyczna 12
1.4.3. Określanie typu włókien 14
1.4.4. Rekrutacja włókien mięśniowych 14
1.5. Energia do skurczu mięśnia 16
1.6. Rodzaje skurczów mięśni 16
1.7. Powstawanie siły w mięśniach szkieletowych 19
2. Energetyka skurczu mięśniowego i wysiłku fizycznego Jakub KRYŚCIAK, Tomasz PODGÓRSKI, Marcin ANDRZEJEWSKI 21
2.1. Metabolizm komórkowy 21
2.2. Substraty energetyczne 22
2.3. Kontrolowanie tempa produkcji energii 25
2.4. Magazynowanie energii – wysokoenergetyczne fosforany 27
2.5. Podstawowe systemy energetyczne 30
2.5.1. Beztlenowe systemy energetyczne 31
2.5.2. Oksydacyjny system energetyczny 37
2.5.3. Interakcja systemów energetycznych 53
2.6. Metabolizm wysiłków statycznych 55
3. Kontrola nerwowa pracujących mięśni Barbara MORAWIN, Agnieszka ZEMBROŃ-ŁACNY 57
3.1. Wprowadzenie 57
3.2. Organizacja układu nerwowego 57
3.3. Integracja sensoryczno-motoryczna (czuciowo-ruchowa) 61
3.3.1. Odruchy bezwarunkowe 63
3.3.2. Odruchy warunkowe 63
3.3.3. Łuk odruchowy 63
3.3.4. Czas reakcji 63
3.4. Unerwienie mięśni 65
3.5. Jednostka motoryczna 65
3.6. Rola receptorów wewnątrzmięśniowych i receptorów ścięgnistych w kontroli mięśni 69
3.6.1. Receptory wewnątrzmięśniowe 70
3.6.2. Receptory ścięgniste 71
3.7. Złącze nerwowo-mięśniowe 72
3.7.1. Struktura złącza nerwowo-mięśniowego 73
3.7.2. Mechanizm przekaźnictwa sygnału w złączu nerwowo-mięśniowym 74
3.8. Potencjał spoczynkowy i czynnościowy miocytu 76
3.8.1. Potencjał spoczynkowy 76
3.8.2. Potencjał czynnościowy 79
3.8.3. Pobudliwość i rodzaje bodźców 80
3.9. Zmęczenie nerwowo-mięśniowe 81
3.9.1. Zmęczenie ośrodkowe 81
3.9.2. Zmęczenie obwodowe 82
4. Hormonalna kontrola wysiłku fizycznego Magdalena DZITKOWSKA-ZABIELSKA, Zbigniew JOST, Paweł CIĘSZCZYK 85
4.1. Układ hormonalny 85
4.2. Gruczoły endokrynne i ich hormony 89
4.3. Hormonalna regulacja metabolizmu podczas wysiłku fizycznego 95
4.3.1. Hormony przysadki mózgowej 96
4.3.2. Hormony nadnerczy 97
4.3.3. Hormony tarczycy 98
4.3.4. Hormony trzustki 99
4.3.5. Hormony płciowe 101
4.4. Hormonalna regulacja płynów ustrojowych i elektrolitów podczas wysiłku fizycznego 102
4.5. Hormonalna regulacja spożycia kalorii 105
4.5.1. Hormony przewodu pokarmowego 105
4.5.2. Hormony tkanki tłuszczowej 106
4.6. Wewnątrzwydzielnicza funkcja mięśni szkieletowych 108
5. Wydatek energetyczny Paweł CHMURA, Jan CHMURA 115
5.1. Wprowadzenie 115
5.2. Bilans energetyczny 115
5.3. Pomiar wydatku energetycznego 116
5.3.1. Kalorymetria bezpośrednia 116
5.3.2. Kalorymetria pośrednia 118
5.3.3. Izotopowe pomiary wydatku energetycznego 126
5.4. Szacowanie wydatku energetycznego 127
5.4.1. Monitory pracy serca 128
5.4.2. Krokomierze i akcelerometry 130
5.4.3. Metody samodzielnego raportowania 131
5.5. Przewidywanie wydatku energetycznego 132
5.5.1. Równania predykcyjne: chodu i biegania 132
5.5.2. Równanie predykcyjne: ergometry rowerowe 134
5.6. Wydatek energetyczny w spoczynku i podczas wysiłku fizycznego 135
5.6.1. Podstawowe i spoczynkowe tempo metabolizmu 136
5.6.2. Tempo metabolizmu podczas wysiłku submaksymalnego 138
5.6.3. Maksymalny pobór tlenu (VO2max) 139
5.6.4. Udział metabolizmu beztlenowego w wysiłkach tlenowych 142
5.6.5. Próg beztlenowy 146
5.6.6. Próg psychomotoryczny zmęczenia 149
5.6.7. Ekonomia wysiłku 152
5.6.8. Koszt energetyczny różnych aktywności 154
6. Mechanizmy rozwoju zmęczenia oraz opóźnionej bolesności mięśni szkieletowych Sebastian KLICH, Adam KAWCZYŃSKI 157
6.1. Wprowadzenie 157
6.2. Przyczyny zmęczenia 157
6.3. Zmęczenie mięśniowe – mechanizmy 158
6.3.1. Fosfokreatyna 158
6.3.2. Glikogen mięśniowy 159
6.3.3. Mleczan oraz jony wodorowe 161
6.4. Opóźniona bolesność mięśniowa 162
6.4.1. Etapy rozwoju opóźnionej bolesności mięśniowej 163
6.4.2. Uszkodzenie struktury błony komórkowej jako preludium opóźnionej bolesności mięśniowej 163
6.4.3. Przeciwdziałanie skutkom opóźnionej bolesności mięśniowej 164
7. Układ sercowo-naczyniowy Łukasz RADZIMIŃSKI 167
7.1. Wprowadzenie 167
7.2. Krew 168
7.2.1. Erytrocyty 168
7.2.2. Leukocyty 169
7.2.3. Płytki krwi 169
7.2.4. Osocze 169
7.2.5. Rola krwi w organizmie człowieka 170
7.2.6. Grupy krwi 174
7.3. Serce 176
7.3.1. Przepływ krwi przez serce 178
7.3.2. Kontrola pracy mięśnia sercowego 180
7.4. Charakterystyka układu sercowo-naczyniowego 181
7.4.1. Ciśnienie tętnicze krwi 181
7.4.2. Częstość skurczów serca 182
7.4.3. Objętość wyrzutowa serca 182
7.4.4. Pojemność minutowa serca 183
7.4.5. Tętniczo-żylna różnica w wysyceniu krwi tlenem 183
8. Czynność układu oddechowego Radosław LASKOWSKI, Maciej CHROBOCZEK, Zbigniew JOST, Sylwester KUJACH 185
8.1. Fizjologia oddychania 185
8.1.1. Podział czynnościowy dróg oddechowych 186
8.1.2. Mechanika oddychania 186
8.1.3. Etapy oddychania zewnętrznego 188
8.1.4. Regulacja oddychania 194
8.2. Reakcje układu oddechowego na wysiłek fizyczny 196
8.2.1. Wentylacja minutowa płuc a wysiłek fizyczny 196
8.2.2. Hiperwentylacja 198
8.3. Adaptacje układu oddechowego w odpowiedzi na trening fizyczny 199
8.3.1. Wentylacja płuc 199
8.3.2. Dyfuzja pęcherzykowa 200
8.4. Pomiar czynności układu oddechowego (ergospirometria) 201
8.4.1. Zastosowanie ergospirometrii 201
8.4.2. Wydolność tlenowa 201
8.4.3. Diagnoza chorób układu oddechowego i serca 204
8.4.4. Planowanie programów treningowych 204
9. Zmiany czynnościowe w układzie sercowo-naczyniowym i układzie oddechowym podczas wysiłku fizycznego Marcin ANDRZEJEWSKI, Katarzyna DOMASZEWSKA, Jakub KRYŚCIAK 205
9.1. Wprowadzenie 205
9.2. Wpływ wysiłku dynamicznego na czynność układu sercowo-naczyniowego 205
9.2.1. Częstość skurczów serca 206
9.2.2. Objętość wyrzutowa serca 214
9.2.3. Pojemność minutowa serca 219
9.2.4. Ciśnienie tętnicze krwi 224
9.2.5. Wysiłkowa redystrybucja przepływu krwi 226
9.2.6. Sercowo-naczyniowy dryf w wysiłkach długotrwałych 229
9.3. Wpływ wysiłku statycznego na czynność układu sercowo-naczyniowego 230
9.4. Wpływ wysiłku fizycznego na zmiany ilościowe i jakościowe w obrazie morfologicznym krwi 233
9.4.1. Zmiany objętości osocza 234
9.4.2. Wysiłkowa zmiana w obrazie czerwonokrwinkowym 235
9.4.3. Wysiłkowa zmiana w obrazie białokrwinkowym 236
9.4.4. Wysiłkowa zmiana w układzie krzepnięcia krwi, fibrynolizie oraz liczbie płytek krwi 238
9.5. Wpływ wysiłku fizycznego na czynność układu oddechowego 239
9.5.1. Wpływ wysiłku dynamicznego na czynność układu oddechowego 240
9.5.2. Wpływ wysiłku statycznego na czynność układu oddechowego 247
9.6. Manewr Valsalvy 248
9.7. Restytucja powysiłkowa układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego 249
9.7.1. Restytucja powysiłkowa układu sercowo-naczyniowego 250
9.7.2. Restytucja powysiłkowa układu oddechowego 254
10. Zasady treningu sportowego Zbigniew JASTRZĘBSKI 257
10.1. Terminologia 257
10.1.1. Obciążenia treningowe 258
10.1.2. Etapy szkolenia sportowego 260
10.1.3. Siła mięśniowa 262
10.1.4. Moc mięśniowa 263
10.1.5. Wytrzymałość mięśniowa 264
10.1.6. Moc tlenowa 266
10.1.7. Moc beztlenowa 267
10.2. Podstawowe kryteria treningu sportowego 269
10.2.1. Zasady indywidualizacji i specjalizacji 269
10.2.2. Zasada periodyzacji 273
10.2.3. Zasady treningu progresywnego obciążenia 279
10.3. Programy treningu siłowego (oporowego) 280
10.3.1. Rodzaje treningu oporowego 282
10.3.2. Trening oporowy z użyciem wolnego ciężaru i przyrządu do ćwiczeń 282
10.3.3. Trening ekscentryczny 284
10.3.4. Trening ze zmiennym oporem 284
10.3.5. Trening izokinetyczny 285
10.3.6. Trening plyometryczny 285
10.3.7. Stymulacja elektryczna mięśnia szkieletowego 287
10.3.8. Trening mięśni tułowia 287
10.3.9. Trening rekreacyjno-sportowy w grupach ćwiczebnych 288
10.4. Programy treningu tlenowego i beztlenowego 289
10.4.1. Metoda treningu interwałowego 290
10.4.2. Metoda treningu ciągłego 291
10.4.3. Trening interwałowy o wysokiej intensywności 293
10.4.4. Trening kombinowany 294
11. Adaptacja w następstwie treningu oporowego Michał WILK, Adam ZAJĄC 299
11.1. Wprowadzenie 299
11.2. Podstawy programowania treningu oporowego 305
12. Adaptacja do treningu tlenowego i beztlenowego Zbigniew JASTRZĘBSKI 309
12.1. Adaptacja do treningu tlenowego 309
12.1.1. Adaptacja układu sercowo-naczyniowego do treningu wytrzymałości tlenowej 311
12.1.2. Adaptacja układu oddechowego do treningu wytrzymałości tlenowej 321
12.1.3. Podstawowe wskaźniki określające poziom wytrzymałości tlenowej 323
12.1.4. Ocena wydolności krążeniowo-oddechowej 327
12.2. Adaptacja do treningu beztlenowego 330
12.2.1. Adaptacja układu mięśniowego 330
12.2.2. Adaptacje w systemach energetycznych 330
12.2.3. Adaptacje w systemie adenozyno-5′-trifosforan–fosfokreatyna 331
12.2.4. Adaptacje w systemie glikolitycznym 332
12.2.5. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności beztlenowej 336
12.3. Adaptacja do treningu interwałowego o wysokiej intensywności 339
12.3.1. Przykłady indywidualnych reakcji organizmu (HR) u sportowców realizujących trening interwałowy o wysokiej intensywności 341
12.4. Specyfika treningu indywidualnego 342
13. Wysiłek fizyczny w hipoksji Tomasz CISOŃ, Ewa ŚLIWICKA 351
13.1. Warunki środowiskowe na wysokości 351
13.2. Fizjologiczno-biochemiczne reakcje na hipoksję ostrą 353
13.2.1. Układ oddechowy 353
13.2.2. Układ sercowo-naczyniowy 354
13.3. Fizjologiczno-biochemiczne reakcje na hipoksję przewlekłą 355
13.3.1. Adaptacja hematologiczna 356
13.3.2. Adaptacja układu oddechowego 357
13.3.3. Regulacja równowagi kwasowo-zasadowej 357
13.3.4. Zmiana masy ciała 358
13.3.5. Metabolizm mięśniowy 358
13.4. Problemy medyczne związane z przebywaniem na dużych wysokościach 360
13.4.1. Ostra choroba wysokościowa 360
13.4.2. Wysokościowy obrzęk mózgu 362
13.4.3. Wysokościowy obrzęk płuc 363
13.4.4. Oddychanie okresowe 363
13.5. Wydolność fizyczna w warunkach niedotlenienia wysokościowego 363
13.5.1. Wysiłki krótkotrwałe o maksymalnej mocy 364
13.5.2. Wysiłki długotrwałe 364
13.6. Rodzaje treningu wysokościowego 366
13.6.1. Koncepcja treningu „mieszkaj wysoko – trenuj wysoko” 368
13.6.2. Koncepcja treningu „mieszkaj wysoko – trenuj nisko” 368
13.6.3. Koncepcja treningu „mieszkaj nisko – trenuj wysoko” 369
13.7. Wykorzystanie hipoksji we wspomaganiu leczenia chorób cywilizacyjnych 370
13.7.1. Hipoksja w profilaktyce i wspomaganiu leczenia chorób układu sercowo-naczyniowego 371
13.7.2. Hipoksja we wspomaganiu leczenia schorzeń układu oddechowego 371
13.7.3. Hipoksja w profilaktyce i wspomaganiu leczenia otyłości 372
13.7.4. Hipoksja w profilaktyce i wspomaganiu leczenia cukrzycy typu 2 372
13.7.5. Hipoksja w poprawie jakości życia osób starszych 372
13.7.6. Hipoksja w zaburzeniach neurologicznych 373
14. Wysiłek w warunkach wysokiej oraz niskiej temperatury otoczenia Adam KAWCZYŃSKI, Sebastian KLICH, Krystian OGŁY 375
14.1. Regulacja temperatury ciała 375
14.1.1. Wprowadzenie 375
14.1.2. Regulacja temperatury ciała 375
14.1.3. Metaboliczna produkcja ciepła 376
14.1.4. Wymiana ciepła 376
14.1.5. Kondukcja 376
14.1.6. Konwekcja 376
14.1.7. Promieniowanie 377
14.1.8. Produkcja potu 377
14.1.9. Wilgotność a utrata ciepła 378
14.1.10. Termoregulacja 378
14.2. Reakcja układu sercowo-naczyniowego na wysiłek w podwyższonej temperaturze 379
14.2.1. Niedobór płynów w organizmie 379
14.2.2. Procedura wstępnego schładzania organizmu 380
14.2.3. Produkcja potu 381
14.2.4. Zagrożenia związane z wysiłkiem w wysokiej temperaturze 381
14.2.5. Adaptacja do wysiłku w wysokiej temperaturze 382
14.3. Wysiłek w warunkach niskiej temperatury otoczenia 386
14.3.1. Adaptacja organizmu do niskiej temperatury 386
14.3.2. Praktyczna aplikacja 388
15. Zalecenia ćwiczeń dla zdrowia i sprawności fizycznej Paweł CHMURA, Jan CHMURA 389
15.1. Brak ruchu zagrożeniem dla naszego zdrowia 389
15.2. Korzyści zdrowotne wynikające z regularnej aktywności fizycznej 390
15.3. Aktywność fizyczna a funkcje poznawcze 391
15.4. Rekomendacje dotyczące aktywności fizycznej 393
15.4.1. Bezpieczna aktywność fizyczna 401
15.5. Badanie stanu zdrowia 401
15.5.1. Testy sprawności fizycznej w aspekcie zdrowia 403
15.5.2. Kliniczne testy wysiłkowe 406
15.6. Zalecenia dotyczące ćwiczeń 408
15.6.1. Częstość wykonywania ćwiczeń 409
15.6.2. Intensywność ćwiczeń 410
15.6.3. Czas trwania ćwiczeń 411
15.6.4. Rodzaj ćwiczeń 411
15.6.5. Objętość ćwiczeń 412
15.6.6. Progresja obciążeń 414
15.7. Monitorowanie intensywności wysiłku 416
15.7.1. Treningowa częstość skurczów serca 416
15.7.2. Strefy treningowe częstości skurczów serca 417
15.7.3. Metoda rezerwy poboru tlenu 419
15.7.4. Równoważnik metaboliczny 420
15.7.5. Ocena postrzeganego wysiłku 424
15.8. Programowanie ćwiczeń 427
15.8.1. Rozgrzewka 428
15.8.2. Ćwiczenia rozciągające i rozluźniające 430
15.8.3. Trening tlenowy 432
15.8.4. Trening oporowy (siłowy) 433
15.8.5. Ćwiczenia neuromotoryczne 433
15.9. Ćwiczenia i rehabilitacja osób chorych 434
16. Trening sportowy Łukasz RADZIMIŃSKI, Rafał BURYTA 437
16.1. Optymalizacja procesu treningowego 437
16.2. Obciążenia treningowe 438
16.2.1. Klasyfikacja obciążeń treningowych 440
16.2.2. Kontrola obciążeń treningowych 441
16.2.3. Rejestracja obciążeń treningowych 442
16.3. Periodyzacja procesu treningowego 445
16.3.1. Periodyzacja klasyczna 446
16.3.2. Periodyzacja blokowa 447
16.3.3. Cykle treningowe 447
16.3.4. Okres przygotowawczy 448
16.3.5. Okres startowy 449
16.3.6. Okres przejściowy 449
16.4. Zespół przetrenowania 450
16.4.1. Autonomiczny układ nerwowy 451
16.4.2. Przetrenowanie a gospodarka hormonalna 452
16.4.3. Przewidywanie i wykrywanie przetrenowania 452
16.4.4. Profilaktyka i postępowanie po przetrenowaniu 453
16.5. Przerwa treningowa i jej wpływ na poziom wybranych zdolności motorycznych 454
16.5.1. Wydolność tlenowa 455
16.5.2. Siła mięśniowa 457
16.5.3. Szybkość 457
16.6. Wspomaganie regeneracji powysiłkowej w treningu sportowym 458
17. Środki ergogeniczne w sporcie Andrzej POKRYWKA, Piotr ŻMIJEWSKI, Olga SURAŁA 463
17.1. Wprowadzenie 463
17.2. Czym są środki ergogeniczne w sporcie? 467
17.3. Środki ergogeniczne, których pozytywne działanie zostało dostatecznie udowodnione 468
17.3.1. Kreatyna 469
17.3.2. Substancje o właściwościach buforujących – wodorowęglan sodu i β-alanina 474
17.3.3. Kofeina 480
17.3.4. Sok z buraka. Azotany – prekursory tlenku azotu 484
17.4. Środki ergogeniczne, których działanie wymaga dowodów 485
17.4.1. Iryzyna 485
17.4.2. Polifenole 486
17.4.3. Sestryny 487
17.5. Korzyści i działania niepożądane stosowania suplementów 488
17.6. Środki i metody zabronione w sporcie 492
17.6.1. Środki anaboliczne 493
17.6.2. Hormon wzrostu 495
17.6.3. β2-Agoniści 495
17.6.4. Modulatory hormonów i metabolizmu 496
17.6.5. Erytropoetyna 501
17.6.6. Doping krwią 502
17.6.7. Stymulanty 503
17.6.8. Narkotyki 504
17.6.9. Glikokortykoidy 504
17.7. Podsumowanie 505
18. Wydolność fizyczna w wieku rozwojowym Andrzej KLIMEK 507
18.1. Wprowadzenie 507
18.2. Rozwojowe zmiany budowy i składu ciała 508
18.2.1. Rozwojowe zmiany narządu ruchu 509
18.2.2. Rozwojowe zmiany mechanizmów zaopatrzenia tlenowego 509
18.2.3. Zmiany wydolności aerobowej w wieku rozwojowym 510
18.2.4. Zmiany wydolności anaerobowej w wieku rozwojowym 514
18.3. Wpływ regularnej aktywności fizycznej na organizm dzieci i młodzieży 517
18.3.1. Skład ciała 517
18.3.2. Wydolność tlenowa 519
18.3.3. Wydolność beztlenowa 519
18.4. Sport dzieci i młodzieży 520
18.5. Podsumowanie 521
18.5.1. Zmiany wydolności fizycznej w wieku rozwojowym 521
19. Dymorfizm płciowy w poziomie wydolności fizycznej Andrzej KLIMEK 523
19.1. Wprowadzenie 523
19.2. Dymorfizm płciowy w budowie i składzie ciała 524
19.2.1. Hormony 524
19.2.2. Tkanka tłuszczowa 525
19.2.3. Przemiany energetyczne organizmu 525
19.3. Różnice międzypłciowe w poziomie wydolności aerobowej 525
19.3.1. Wpływ masy i składu ciała na wielkość maksymalnego poboru tlenu 527
19.3.2. Sprawność mechanizmów odpowiedzialnych za dostarczanie tlenu do pracujących mięśni 527
19.4. Różnice międzypłciowe w poziomie wydolności anerobowej 529
19.5. Dymorfizm płciowy w sporcie 531
19.6. Podsumowanie 532
20. Zagadnienia specyficzne dla sportu kobiet Anna SZUMILEWICZ, Ewa KWIATKOWSKA 535
20.1. Wprowadzenie 535
20.2. Sport a cykl menstruacyjny i płodność 536
20.2.1. Sport wyczynowy a zaburzenia miesiączkowania 536
20.2.2. Wpływ aktywności fizycznej na zmiany płodności kobiet 542
20.3. Sport w ciąży i po porodzie 548
20.3.1. Fizjologiczne zmiany w ciąży w kontekście uczestnictwa w sporcie 550
20.3.2. Wpływ aktywności fizycznej matki na płód 557
20.3.3. Aktywność fizyczna po porodzie 559
20.4. Mięśnie dna miednicy a sport kobiet 563
20.4.1. Budowa i funkcje mięśni dna miednicy u kobiet 563
20.4.2. Sport, ćwiczenia mięśni dna miednicy a wysiłkowe nietrzymanie moczu 565
20.5. Triada sportsmenek czy raczej zespół względnego niedoboru energii w sporcie? 568
20.6. Zaburzenia żywienia i odżywiania 570
20.7. Zmiany w tkance kostnej wraz z wiekiem a sport 572
20.8. Sport a menopauza i okres pomenopauzalny 573
20.9. Podsumowanie 575
21. Fizjologia starzenia się i wysiłek fizyczny osób starszych Barbara MORAWIN, Anna TYLUTKA, Agnieszka ZEMBROŃ-ŁACNY 579
21.1. Wprowadzenie 579
21.2. Zmiany w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym zachodzące z wiekiem 582
21.3. Zmiany w układzie oddechowym zachodzące z wiekiem 585
21.4. Zmiany w układzie sercowo-naczyniowym związane z wiekiem 585
21.5. Zmiany w mięśniach szkieletowych zachodzące z wiekiem 587
21.6. Zmiany w układzie immunologicznym związane z wiekiem 592
21.7. Zmiany w pozostałych układach i narządach postępujące z wiekiem 596
21.8. Aktywność fizyczna jako profilaktyka zaburzeń funkcji układów i narządów w starszym wieku 596
22. Żywienie, skład ciała i otyłość Barbara MORAWIN, Anna TYLUTKA, Agnieszka ZEMBROŃ-ŁACNY 601
22.1. Żywienie 601
22.2. Skład ciała 610
22.2.1. Laboratoryjne metody oceny składu ciała 614
22.2.2. Terenowe metody oceny składu ciała 616
22.2.3. Skład ciała a wyniki sportowe i konsekwencje zdrowotne 620
22.3. Otyłość 622
23. Choroby sercowo-naczyniowe. Wpływ aktywności fizycznej na układ sercowo-naczyniowy Edyta DĄBROWSKA, Zuzanna LEWICKA-POTOCKA, Alicja DĄBROWSKA-KUGACKA 627
23.1. Epidemiologia chorób sercowo-naczyniowych 627
23.2. Miażdżyca i choroba niedokrwienna serca 628
23.2.1. Miażdżyca 628
23.2.2. Choroba niedokrwienna serca 630
23.2.3. Objawy choroby wieńcowej 632
23.3. Udar mózgu 632
23.4. Nadciśnienie tętnicze 634
23.5. Niewydolność serca 636
23.6. Wady zastawkowe 637
23.7. Zaburzenia rytmu serca 638
23.7.1. Migotanie przedsionków 639
23.7.2. Częstoskurcze nadkomorowe 640
23.7.3. Arytmie komorowe 641
23.8. Kardiomiopatie 643
23.8.1. Kardiomiopatia przerostowa 643
23.8.2. Kardiomiopatia rozstrzeniowa 643
23.8.3. Inne rodzaje kardiomiopatii 643
23.9. Wpływ wysiłku fizycznego na przebudowę serca 645
23.10. Wpływ wysiłku fizycznego na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego, śmiertelności sercowo-naczyniowej i śmiertelności całkowitej 647
23.11. Nagła śmierć sercowa podczas uprawiania aktywności fizycznej 649
23.12. Rehabilitacja kardiologiczna 652
24. Wydolność tlenowa i metody jej diagnozowania Jakub KRYŚCIAK, Marcin ANDRZEJEWSKI 657
24.1. Czynniki determinujące wydolność tlenową 659
24.2. Metody diagnozowania poziomu wydolności tlenowej 661
24.2.1. Maksymalny pobór tlenu i metody jego wyznaczania 662
24.2.2. Próg przemian anaerobowych i metody jego wyznaczania 674
24.2.3. Testy nielaboratoryjne służące do oceny poziomu wydolności tlenowej 692
24.2.4. Maksymalna prędkość tlenowa i metody jej wyznaczania 708
25. Wydolność beztlenowa i metody jej diagnozowania Marcin ANDRZEJEWSKI, Jakub MARYNOWICZ, Jakub KRYŚCIAK 713
25.1. Wydolność beztlenowa i czynniki ją determinujące 713
25.2. Metody oceny poziomu wydolności beztlenowej 716
25.2.1. Metody oceny poziomu wydolności fosfagenowej 717
25.2.2. Metody łączące ocenę poziomu wydolności fosfagenowej oraz glikolitycznej 737
25.2.3. Metody oceny poziomu wydolności glikolitycznej 745
Skorowidz 749
Szczegóły ebooka Fizjologia wysiłku
- Wydawca:
- PZWL
- Rok wydania:
- 2024
- Typ publikacji:
- Ebook
- Język:
- polski
- Format:
- mobi,epub
- ISBN:
- 978-83-01-23807-0
- ISBN wersji papierowej:
- 978-83-01-23679-3
- Wydanie:
- 1
- Autorzy:
- Paweł Cięszczyk
- Miejsce wydania:
- Warszawa
- Liczba Stron:
- 762
Recenzje ebooka Fizjologia wysiłku
-
Reviews (0)
Na jakich urządzeniach mogę czytać ebooki?
Na czytnikach Kindle, PocketBook, Kobo i innych
Na komputerach stacjonarnych i laptopach
Na telefonach z systemem ANDROID lub iOS
Na wszystkich urządzeniach obsługujących format plików PDF, Mobi, EPub
- -5%
-5%
199,00 zł
189,30 zł
@CUSTOMER_NAME@
@COMMENT_TITLE@
@COMMENT_COMMENT@