ebook Język polski Wileńszczyzny i Kresów Północno-Wschodnich XVI-XX wieku Mirosław Skarżyński, Monika Szpiczakowska

Język polski na kresach północno-wschodnich, czyli na ziemiach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego zjednoczonego z Koroną w Rzeczpospolitą Obojga Narodów, wraz z językiem kresów południowo-wschodnich na terytorium Rusi Czerwonej tworzą dwa polskie dialekty kresowe, strukturalnie sobie bliskie, choć w różnych warunkach historycznych kształtowane. Łączy je to, że powstały w wyniku kontaktów, jakie zachodziły między ludnością polską a ludnością ruskojęzyczną. Różni zaś, że w przeciwieństwie do dialektów etnicznych wyrosły poza granicami polskiego terytorium etnograficznego. Ten właśnie czynnik zadecydował o wszystkich osobliwościach i odmiennościach dialektów kresowych od języka literackiego metropolii i gwar ludowych. Dialekty kresowe stały się swoistym fenomenem niespotykanym nigdzie indziej zarówno ze względu na sposób ich powstania, siłę i zakres oddziaływania, jak i na istotę swojej struktury.