ebook Kosmetologia i trychologia gerontologiczna. Claudia Musiał

Wydawca: PZWL

Rok wydania: 2024

Publikacja została przygotowana przez specjalistkę z zakresu kosmetologii oraz trychologii dr Claudię Musiał. Monografia holistycznie obejmuje tematykę starzenia się skóry – począwszy od nauk podstawowych aż po praktyczne techniki stosowane w kosmetologii i trychologii mające na celu spowolnienie tego procesu.

Znajdują się tutaj tematy dotyczące:
– anatomii i fizjologii skóry,
– biologii molekularnej,
– mikrobiomu skóry,
– epigenetyki,
– procesów starzenia się skóry,
– tytułowej kosmetologii i trychologii gerontologicznej,
– zabiegów estetycznych wspomagających zachowanie młodego i zdrowego wyglądu włosów oraz skóry,
– pielęgnacji przeciwstarzeniowej,
– roli diety w procesie starzenia się.

Publikacja zwraca uwagę na to, że proces starzenia się jest nieunikniony i dotyczy nas wszystkich. Zaznacza jednak, że u każdego przebiega w sposób indywidualny. Wskazuje, że dynamika tego procesu jest uzależniona nie tylko od warunków biologicznych, ale także fizjologicznych, środowiskowych oraz społecznych. Niniejsza książka daje Czytelnikowi wszystkie konieczne narzędzia do rozwoju w dziedzinach związanych z działaniami zapobiegającymi procesom starzenia się skóry. Publikacja jest skierowana do osób zainteresowanych zmianami dotyczącymi skóry oraz prewencją przeciwstarzeniową. Powinna stanowić obowiązkową pozycję dla każdego specjalisty pracującego ze skórą – kosmetologa, trychologa, dermatologa czy lekarza specjalizującego się w medycynie estetycznej.

Spis treści ebooka Kosmetologia i trychologia gerontologiczna.

Skróty XIX

1. Anatomia i fizjologia skóry 1
1.1. Budowa i funkcje skóry 1
1.1.1. Warstwa komórek podstawnych 3
1.1.2. Warstwa komórek kolczystych 3
1.1.3. Warstwa komórek ziarnistych 3
1.1.4. Warstwa jasna naskórka 4
1.1.5. Warstwa komórek rogowych 4
1.1.6. Skóra właściwa 6
1.1.6.1. Warstwa siateczkowata 6
1.1.6.2. Warstwa podbrodawkowata 6
1.1.6.3. Warstwa brodawkowata 6
1.2. Tkanka podskórna 7
1.3. Przydatki skóry 7
1.3.1. Włosy 7
1.3.1.1. Budowa mieszka włosowego 7
1.3.2. Paznokcie 9
1.4. Budowa i fizjologia skóry głowy oraz włosów 9
1.5. Unaczynienie skóry głowy 10
1.6. Unerwienie skóry 10
1.7. Biochemia kosmetologiczna 11
1.7.1. Keratyna 11
1.7.1.1. Aminokwasy 12
1.7.2. Filagryna 12
1.7.3. Kwas urokainowy 13
1.7.4. Kolagen 13
1.8. Biochemia trychologiczna 16

2. Biologia molekularna i komórkowa skóry 19
2.1. Skład molekularny skóry 19
2.1.1. Macierz międzykomórkowa 19
2.1.2. Proteoglikany 20
2.1.2.1. Rola proteoglikanów w mieszkach włosowych 22
2.1.2.2. Proteoglikany w procesie starzenia się 25
2.1.3. Glikozaminoglikany 26
2.1.4. Mechanizmy komórkowe oraz bezkomórkowe zachodzące w skórze w procesie starzenia 29
2.1.4.1. Starzenie komórkowe 32
2.1.5. Senescencja komórkowa 34
2.1.5.1. Skuteczność senolityczna składników aktywnych w badaniach laboratoryjnych 39
2.1.6. Komórki macierzyste skóry 40
2.1.6.1. Komórki macierzyste w starzeniu się skóry i włosów 42
2.1.6.2. Egzosomy 43
2.1.6.3. Glikobiologia a skóra 46
2.1.6.4. Glikacja w procesie starzenia się skóry 47
2.1.6.5. Neurotrofiny a starzenie się skóry 50

3. Mikrobiom skóry 51
3.1. Funkcja bariery skórnej 52
3.2. Stratum microbiotum 55
3.3. Skład mikrobiomu skóry 55
3.4. Rola mikrobiomu w zdrowiu skóry 56
3.5. Rola dysbiozy mikrobiomu w dermatozach 57
3.6. Rola dysbiozy mikrobiomu w starzeniu się skóry 58

4. Epigenetyka 61
4.1. Sygnały epigenetyczne 62
4.2. Epigenetyka w starzeniu się skóry 62
4.3. Metylacja DNA 64
4.4. Modyfikacja histonów 65
4.5. Sirtuiny 65

5. Proces starzenia się skóry 69
5.1. Procesy biologiczne zachodzące w trakcie starzenia się skóry 71
5.1.1. Stres oksydacyjny 72
5.1.1.1. Stres oksydacyjny w badaniach laboratoryjnych in vitro 76
5.1.2. Proteotom i uszkodzenia oksydacyjne w starzeniu się skóry 77
5.1.2.1. Proteomika w trychologii 79
5.1.3. Skracanie telomerów 80
5.1.4. Cytokiny w procesie starzenia się skóry 81
5.1.5. Angiogeneza w starzeniu się skóry 85
5.2. Poliformizm genetyczny w starzeniu się skóry 85
5.2.1. Ekspresja SSL-RNA w starzeniu się skóry 86

6. Kosmetologia gerontologiczna – starzenie się skóry 89
6.1. Czynniki wpływające na starzenie się skóry 89
6.1.1. Determinanty procesu starzenia się skóry 89
6.1.2. Czynniki endogenne w starzeniu się skóry 91
6.1.3. Czynniki egzogenne w starzeniu się skóry 94
6.1.3.1. Promieniowanie ultrafioletowe 94
6.1.3.2. Światło niebieskie 100
6.1.3.3. Promieniowanie podczerwone 102
6.1.3.4. Zanieczyszczenia środowiskowe 103
6.1.4. Koncepcja ekspozomu 107
6.1.4.1. Higiena snu a zdrowie skóry 110
6.1.4.2. Skala SCINEXA™ 112
6.1.5. Mechanizmy biochemiczne w starzeniu się skóry 113
6.1.5.1. Autofagia w starzeniu się skóry 115
6.1.5.2. Rola enzymu arNOX w procesie starzenia się 117
6.1.5.3. Teoria telomerowa w starzeniu się skóry 119
6.2. Krótka charakterystyka starzenia się skóry 119
6.2.1. Typy starzenia się skóry 121
6.3. Znaczenie translacyjne starzenia się skóry 122
6.4. Patobiologia starzenia się skóry i włosów 124
6.4.1. Starzenie chronologiczne 126
6.4.2. Fotostarzenie 128
6.4.3. Związek starzenia się z komórkami odpornościowymi skóry 132
6.4.3.1. Immunologia i infekcje w starzeniu się skóry 132
6.4.4. Mikrobiom a starzenie się skóry 135
6.5. Zmiany hormonalne w procesie starzenia się skóry 138
6.5.1. Implikacje hormonalne a proces starzenia się skóry 140
6.5.2. Choroby skóry związane z procesem starzenia się 143
6.5.3. Mikrozapalenie w starzeniu się skóry 145
6.5.3.1. Rola stanu zapalnego 146
6.6. Przyczyny powstawania i rodzaje zmarszczek 152
6.7. Utrata owalu twarzy 154
6.8. Przebarwienia starcze 155

7. Kosmetologia i trychologia holistyczna 157
7.1. Koncepcja anti-aging 158
7.2. Koncepcja positive pro-aging 158
7.3. Koncepcja slow aging 159
7.4. Koncepcja biotech beauty 159
7.5. Teorie starzenia się skóry 160
7.5.1. Senescencja komórkowa 162
7.6. Holistyka w pracy kosmetologa i trychologa 167
7.6.1. Aspekty psychosomatyczne w procesie starzenia się 168
7.6.2. Proces starzenia się wywołany leczeniem onkologicznym 169
7.6.2.1. Onkokosmetologia i onkotrychologia 171

8. Pielęgnacja przeciwstarzeniowa skóry 173
8.1. Zasady prawidłowej pielęgnacji skóry 173
8.2. Antyoksydanty w kosmetologii 174
8.2.1. Katechiny 175
8.2.2. Kwercetyna 176
8.2.3. Resweratrol 177
8.2.4. Glutation 178
8.2.5. Apigenina 178
8.2.6. Witamina C i jej pochodne 179
8.2.7. Kwas ferulowy 180
8.2.8. Koenzym Q10 181
8.2.9. Idebenon 182
8.2.10. Witamina A 182
8.2.11. Witamina E 183
8.2.12. Niacynamid 183
8.2.13. Astaksantyna 184
8.2.14. Kurkumina 185
8.2.15. Punicalagin 185
8.2.16. Genisteina 186
8.2.17. Kwas protokatechowy 187
8.2.18. Melatonina 187
8.2.19. Pycnogenol 188
8.3. Glikozaminoglikany i proteoglikany w kosmetologii 189
8.4. Retinoidy w zastosowaniu przeciwstarzeniowym 190
8.4.1. Retinol 193
8.4.2. Palmitynian retinylu 193
8.4.3. Propionian retinylu 194
8.4.4. Retinal 195
8.4.5. Izotretynoina 195
8.4.6. Tretynoina 195
8.4.7. Adapalen 195
8.4.8. Acytretyna 196
8.4.9. Tazaroten 196
8.4.10. Seletynoid G 196
8.5. Złuszczanie chemiczne w kosmetologii 197
8.5.1. Alfa-hydroksykwasy 197
8.5.2. Kwas migdałowy 198
8.5.3. Kwas mlekowy 198
8.5.4. Kwas glikolowy 198
8.5.5. Kwas cytrynowy 199
8.5.6. Kwas winowy 199
8.5.7. Beta-hydroksykwasy 200
8.5.8. Kwas salicylowy 201
8.5.9. Lipo-hydroksykwasy 201
8.5.10. Poli-hydroksykwasy 202
8.5.11. Glukonolakton 202
8.5.12. Galaktoza 202
8.5.13. Kwas laktobionowy 203
8.5.14. Kwas maltobionowy 203
8.5.15. Kwas trójchlorooctowy 203
8.6. Witaminy w preparatach kosmetycznych 204
8.6.1. Witamina C i jej pochodne w kosmetologii 204
8.6.2. Witamina E w kosmetykach 204
8.6.3. Witamina D w kosmetykach 205
8.6.4. Witamina F w kosmetykach 205
8.6.5. Witamina K w kosmetykach 205
8.6.6. Witamina B w kosmetykach 206
8.7. Peptydy w kosmetykach 206
8.7.1. Peptydy biomimetyczne 207
8.7.2. Peptydy sygnalizacyjne 208
8.7.3. Peptydy nośnikowe 208
8.7.4. Peptydy inhibitujące neuroprzekaźniki 208
8.7.5. Peptydy inhibitujące enzymy 209
8.7.6. Peptydy senoterapeutyczne 209
8.7.7. Peptydy przeciwdrobnoustrojowe 209
8.7.7.1. Biomimetyka 210
8.8. Produkty fermentacji 210
8.9. Przykładowe przeciwstarzeniowe składniki aktywne w preparatach kosmetycznych 212
8.10. Neurokosmetyki 214
8.10.1. „Mało potrzeba, aby się zdenerwować” 215

9. Zabiegi estetyczne 217
9.1. Estetyczne zabiegi nieinwazyjne 217
9.1.1. Peelingi chemiczne 219
9.1.2. Fototerapia 220
9.1.3. Terapia częstotliwością radiową 220
9.1.4. Terapia ultradźwiękowa 220
9.1.5. Terapia mikroprądowa 220
9.1.6. Mikrodermabrazja 221
9.1.7. Terapia próżniowa 221
9.1.8. Laseroterapia 221
9.2. Estetyczne zabiegi inwazyjne 221
9.2.1. Mezoterapia 222
9.2.2. Zabiegi autologiczne – komórki macierzyste i czynniki wzrostu 222
9.2.3. Neuromodulatory 222
9.2.4. Biostymulatory 223
9.2.5. Wypełniacze na bazie kwasu hialuronowego 223
9.2.6. Niechirurgiczny lifting za pomocą nici 223
9.2.7. Kosmetologia hi-tech 224
9.2.8. Ablacyjne i nieablacyjne fotoodmładzanie laserowe 225
9.2.9. Intensywne światło pulsacyjne 225
9.2.10. Radiofrekwencja 226
9.2.11. Egzosomy w terapii przeciwstarzeniowej 226
9.2.12. Cząsteczka PTT-6™ w regeneracji skóry 229
9.2.13. Biostymulacja i odmładzanie skóry metodą iniekcji 230
9.2.14. Toksyna botulinowa 233
9.2.15. Wypełniacze na bazie kwasu hialuronowego 233
9.2.16. Mezoterapia igłowa 234

10. Trychologia gerontologiczna – starzenie się skóry głowy i włosów 237
10.1. Gerontobiologia mieszków włosowych 238
10.1.1. Rola komórek macierzystych w starzeniu się mieszków włosowych 239
10.2. Starzenie się łodygi włosów 243
10.3. Przyczyny starzenia się skóry głowy i włosów 244
10.4. Stres oksydacyjny w starzeniu się skóry głowy i włosów 247
10.5. Przewlekły stan zapalny 248
10.6. Molekularne, komórkowe i biochemiczne aspekty procesu siwienia 250
10.7. Fizjologiczne łysienie starcze 255
10.8. Dermatozy skóry głowy związane z procesem starzenia się 256
10.9. Senescencja komórkowa a łysienie androgenowe 258
10.10. Mikrobiom owłosionej skóry głowy w procesie starzenia się 259

11. Pielęgnacja przeciwstarzeniowa skóry głowy i włosów 261
11.1. Prawidłowa pielęgnacja i prewencja przeciwstarzeniowa skóry głowy i włosów 261
11.1.1. Działanie antyoksydacyjne 262
11.1.2. Działanie wobec siwienia włosów 264
11.1.3. Działanie wobec senescencji komórkowej 265
11.1.4. Sylibum marianum 265
11.1.5. Rhododendron ferrugineum 265
11.1.6. Alcea rosea L. 266
11.1.7. Isatis tinctoria 266
11.1.8. Pozostałe bioaktywne związki senolityczne pochodzenia naturalnego 266
11.1.9. Działanie przeciw dysbiozie mikrobioty skóry głowy 266
11.2. Przykładowe przeciwstarzeniowe składniki aktywne w preparatach trychologicznych 267
11.2.1. Ajurweda w przeciwstarzeniowej pielęgnacji skóry głowy i włosów 268
11.2.2. Przegląd przeciwstarzeniowych zabiegów trychologicznych 270

12. Rola diety w procesie starzenia się w trychologii i kosmetologii 273
12.1. Znaczenie żywienia dla zdrowia skóry i włosów 274
12.1.1. Odpowiednie nawodnienie 274
12.1.2. Pierwiastki śladowe 274
12.1.3. Zaburzenia zbilansowania diety 275
12.1.4. Przeciwutleniacze 275
12.2. Nutraceutyki w procesie starzenia się 277
12.2.1. Suplementacja przeciwstarzeniowa 278
12.2.1.1. Astaksantyna 278
12.2.1.2. Kurkumina 279
12.2.1.3. Galusan epigallokatechiny (EGCG) 279
12.2.1.4. Krocyna i krocetyna 280
12.2.1.5. Resweratrol 280
12.2.1.6. Gingerole 281
12.2.1.7. Elagotaniny, kwas elagowy i urolityna A 281
12.2.1.8. Ubichinon 282
12.2.1.9. Pycnogenol 283
12.2.1.10. Astragalus 283
12.2.1.11. Trimetyloglicyna 283
12.2.1.12. Spermidyna 283
12.2.1.13. Piperyna 284
12.2.1.14. Pterostilben 284
12.2.1.15. L-teanina 284
12.2.1.16. S-adenozylometionina 284
12.2.1.17. L-ergotioneina 285
12.2.2. Senoterapeutyki 285
12.2.3. Geronauka – antysenescencyjne właściwości NAD+, NADH i NMN 289
12.3. Żywność indukująca proces starzenia się 292
12.3.1.1. Cukier 292
12.3.1.2. Żywność grillowana 293
12.3.1.3. Produkty smażone 293
12.3.1.4. Przetworzone mięsa 293
12.3.1.5. Margaryna 293
12.3.1.6. Żywność mrożona 293
12.3.1.7. Alkohol 294
12.4. Składniki przeciwstarzeniowe 294
12.4.1. Kwasy tłuszczowe 294
12.4.2. Polisacharydy 295
12.4.3. Peptydy kolagenowe 297
12.4.4. Antyoksydanty w diecie przeciwstarzeniowej 297
12.4.5. Polifenole 299
12.4.6. Witaminy 300
12.5. Rola żywienia w medycynie estetycznej i przeciwstarzeniowej 301
12.6. Dieta przeciwstarzeniowa 303
12.7. Dieta śródziemnomorska 305
12.8. Dieta DASH 306
12.9. Dieta MIND 307
12.10. Dieta okinawska 308
12.11. Rola mikrobiomu jelitowego w starzeniu się skóry 310
12.11.1. Oś jelita−mózg−skóra a proces starzenia 311
12.11.2. Efektywność probiotyków i prebiotyków w procesie starzenia się 314
12.17.2.1. Gerobiotyka 315
12.11.3. Rola kortyzolu w procesie starzenia się 316

Zakończenie 319

Piśmiennictwo 321

Skorowidz 349