Za darmo

ebook Małżeństwo Piotr Szukalski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2014

Celem pracy „Małżeństwo: początek i koniec” jest spojrzenie na małżeństwo – zarówno na jego początek, jak i koniec – z perspektywy demograficznej. Obiektem zainteresowania niniejszego studium jest zatem sprawdzenie, jak w powojennej Polsce zmieniało się podejście do formowania i rozpadu związku małżeńskiego poprzez analizę „twardych” danych liczbowych, mówiących o częstości występowania najważniejszych zdarzeń demograficznych w sferze małżeńskości, takich jak zawieranie związku małżeńskiego, rozwody, separacje, owdowienia.
Przeprowadzona w pracy analiza wskazuje na zachodzący proces zmian podejścia tak do formowania, jak i rozpadu małżeństw. Zmniejszająca się atrakcyjność małżeństwa jako instytucji społecznej współwystępuje z coraz częstszym odwoływaniem się do nietradycyjnych form zakończenia związku – rozwodu i separacji. Zmiany te zachodziły w całym, powojennym okresie, aczkolwiek poszczególne podokresy odznaczały się różnym tempem zmian. Największą dynamiką odznaczały się w tym przypadku lata 1960. oraz okres ostatniego ćwierćwiecza. Patrząc z perspektywy ostatnich dwóch dekad, można powiedzieć, iż widoczne wcześniej przemiany podejścia do małżeństwa uległy jedynie przyspieszeniu, choć jednocześnie bez wątpienia pojawiły się na masową skalę niedopuszczalne wcześniej możliwości odwołania się do alternatywnych form życia małżeńskiego-rodzinnego, związane z brakiem formalizowania łączącej dwie dorosłe osoby intymnej więzi.

Spis treści ebooka Małżeństwo

Wprowadzenie 7

1. Społeczno-ekonomiczny kontekst zmian instytucji małżeństwa w powojennej Polsce
1.1. Zmiany funkcji i form intymnych związków między dwojgiem dorosłych 11
1.2. Wpływ kryzysów społecznych na zachowania matrymonialne 18
1.3. Korzyści płynące z życia związku małżeńskim 22
1.4. Małżeństwo jako szczególny typ kariery rodzinnej 25
1.5. Źródła danych o początkach i końcu małżeństwa 26
1.6. Podsumowanie rozdziału pierwszego 28
Literatura 29

2. Narzeczeństwo
2.1 Wprowadzenie 32
2.2. Wyniki badań własnych 34
2.3. Podsumowanie rozdziału drugiego 41
Literatura 42

3. Małżeństwa nowo zawarte
3.1. Wprowadzenie 43
3.2. Skłonność do zawierania małżeństw 44
3.3. Wiek nowożeńców 51
3.4. Różnica wieku między nowożeńcami 52
3.5. Małżeństwa naprawcze 65
3.6. Małżeństwa binacjonalne 70
3.7. Małżeństwa wyznaniowe 77
3.8. Małżeństwa powtórne 89
3.9. Małżeństwa w „szczególnym” wieku 105
3.10. Sezonowość małżeństw 109
3.11. Podsumowanie rozdziału trzeciego 112
Literatura 113

4. Rozwody
4.1. Wprowadzenie 116
4.2. Ewolucja rozwodowości w badanym okresie 116
4.3. Wybrane charakterystyki rozwodzących się par 122
4.4. Podstawowe dane o dzieciach dotkniętych rozwodem rodziców 126
4.5. Przestrzenne zróżnicowanie rozwodów 131
4.6. Podsumowanie rozdziału czwartego 133
Literatura 133

5. Separacje
5.1. Wprowadzenie 134
5.2. Częstość separacji 135
5.3. Wybrane charakterystyki małżeństw separowanych 138
5.4. Separacje zniesione 141
5.5. Zróżnicowanie terytorialne 143
5.6. Podsumowanie rozdziału piątego 145
Literatura 146

6. Owdowienia
6.1. Wprowadzenie 147
6.2. Częstość owdowienia we Francji 147
6.3. Długookresowe zmiany częstości owdowienia w Polsce – ujęcie modelowe 149
6.4. Skala wdowieństwa jako pośrednia informacja o owdowieniach 155
6.5. Owdowienie w świetle danych bieżącej ewidencji ludności 157
6.6. Wpływ owdowienia na stan zdrowia i umieralność 160
6.7. Podsumowanie rozdziału szóstego 162
Literatura 163

7. Bilans małżeństw w powojennej Polsce
7.1. Wprowadzenie 165
7.2. Czynniki oddziałujące na bilans małżeństw 167
7.3. Bilans małżeństw w Polsce 168
7.4. Przyczyny rozwiązania małżeństw w powojennej Polsce 171
7.5. Liczba małżeństw istniejących 173
7.6. Bilans małżeństw w ujęciu regionalnym 175
7.7. Podsumowanie rozdziału siódmego 181
Literatura 183

Aneks I Struktura stanu cywilnego ludności Polski według spisów powszechnych z lat 1921-2011 184