ebook (Nie)przygotowani. Metafora szkoły w polskiej poezji współczesnej Kamila Czaja

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2018

Książka podejmuje temat wykorzystania w poezji wielkiej metafory ŻYCIE TO SZKOŁA. W celu możliwie szerokiego ujęcia tytułowego problemu w publikacji przywołano kilkaset wierszy i tekstów piosenek autorstwa kilkudziesięciu twórców — od utworów z dwudziestolecia międzywojennego, stanowiących istotną tradycję dla późniejszych ujęć, po tomiki reprezentantów roczników dziewięćdziesiątych. Pierwsza część, Etapy, poświęcona została sposobom użycia metafory szkoły w poezji dwóch okresów: lat 1945-1989 i po roku 1989. Chronologiczne ujęcie pozwala ukazać międzypokoleniowe podobieństwa i różnice w wykorzystaniu szkolnych elementów w funkcji metaforyzującej. W części drugiej (Tematy) zaprezentowano elementy szkolnej rzeczywistości (przybory, typy szkół i etapy edukacji, nauczycieli i uczniów, rozkład zajęć, sposoby kontroli osiągnięć), które budują metafory, umożliwiając zwerbalizowanie w poezji wielu doświadczeń egzystencjalnych (miłości i śmierci, przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, poznania samego siebie czy Innego). Zarówno ponadczasowość szkoły jako wielkiej metafory, jak i zmieniające się z czasem strategie metaforyzacji składają się na wielofunkcyjność tego rodzaju twórczych praktyk, które pozwalają uchwycić liczne aspekty życia.

Spis treści ebooka (Nie)przygotowani. Metafora szkoły w polskiej poezji współczesnej

Spis treści

Wykaz skrótów / 9
Wstęp(ny kurs) / 11
Metafora szkoły / 11
W polskiej poezji współczesnej / 18

CZĘŚĆ I. ETAPY
ROZDZIAŁ 1. Wychowanie do życia w reżimie: „wagarowicze” i „buntownicy” (1945–1989)
Praca domowa z wojny / 37
PRL – Państwo Regulujące Lekcje / 46
Apolityczne wiersze epoki politycznej / 49
Lekcje (nie tylko) religii / 58
Noblistka „w szkole świata” i w świecie szkoły / 62
Absolwenci – rocznik 1968 / 65
Buntownik z lekcji śpiewu / 79
Rok szkolny 1988/1989 / 82
Jak przeżyć szkołę: strategie / 83

ROZDZIAŁ 2. (Po)nowoczesny system edukacji: „starszaki” i „nowi” (po roku 1989)
„Oblewanie” wolności / 87
„Starszaki”, czyli (dys)kontynuacje / 91
Wieczny początkujący / 99
„Zawieszeni”, czyli „z kim się bawić?” / 103
„Nowi”, czyli „przeciw, a nawet za” / 109
„Poety‑belfra” lekcje sabotażu / 115
(De)scholaryzatorzy / 119

CZĘŚĆ II. TEMATY
ROZDZIAŁ 3. Przedmioty do przedmiotów, czyli wyprawka szkolna
Wyprawka przed wyprawą / 127
Poeci w mundurkach, z tornistrem przez świat / 127
Długopisy wierszopisów / 134
„Humor” zeszytów / 142
Ala ma kota i wzięcie / 147
Pakować się rozważnie / 164

ROZDZIAŁ 4. Informator kandydata, czyli typy szkół i etapy edukacji
„A życia ile się trzeba uczyć?” / 169
Przedszkolne „zabawy” / 170
Katalog szkół / 179
Niewygodna pierwsza klasa (i kolejne) / 186
Studia o poezji – poezja o studiach / 194
Kształcenie ustawiczne: blaski i cienie (z przewagą cieni) / 213
Od przedszkola do doktora (i dalej) / 218

ROZDZIAŁ 5. Studiowanie tableau, czyli nauczyciele i uczniowie
(Nie)zbadany nauczyciel / 221
Panowie (i panie) od umierania / 223
Nauczyciele (nie do) życia / 236
Kadra poza szkołą / 246
Z Innym w ławce / 250
„Nasze klasy” / 258
W uczniowskim stroju / 265
„Panody” i inne wiersze / 274

ROZDZIAŁ 6. Wszystko zgodnie z planem, czyli harmonogram zajęć
Rozpoczęcie (roku szkolnego). (Se)lekcje / 279
Lekcja 1: język polski / 284
Lekcja 2: historia / 300
Lekcja 3: religia / 307
Lekcja 4: języki obce / 310
Blok matematyczno‑przyrodniczy / 316
Po lekcjach. Zajęcia dodatkowe / 320
Czas na przerwę / 335
Dzień Wagarowicza, czyli (nie)usprawiedliwieni / 338
(Wieczne) wakacje / 343
Lekcja na całe życie / 347

ROZDZIAŁ 7. Sesja zwana życiem, czyli sposoby kontroli osiągnięć
„Klasówka z metafory” / 351
Kartki o kartkówkach (i wypracowaniach) / 352
Dyktat dyktand / 357
Pytanie o odpytywanie / 360
Egzegeza egzaminu / 369
Z dzienniczka / 390
„Śmierć na pięć?” / 394
Zakończenie. Powtórzenie wiadomości (dobrych i złych) / 399

Bibliografia / 405
Indeks utworów / 431
Indeks nazwisk / 445
Streszczenie / 457
Résume / 459
Summary / 461