ebook Powikłania w chirurgii jamy brzusznej

Wydawca: PZWL

Rok wydania: 2011

Ryzyko powikłań wiąże się z każdą nową techniką chirurgiczną i jest wynikiem nabywania doświadczenia, zastosowania odpowiedniego sprzętu oraz istnienia charakterystycznych dla każdej metody komplikacji. Powikłania odróżnia się od innych negatywnych skutków operacji, jak np. niepowodzenie wyleczenia oraz negatywne następstwo zabiegu. Każdy negatywny skutek operacji, którego nie można zaliczyć do wyżej wymienionych, stanowi powikłanie. Na częstość występowania powikłań po leczeniu chirurgicznym ma wpływ wiele czynników, wśród których szczególne znaczenie mają: ocena wskazań i czynników ryzyka, prawidłowość leczenia chorób współistniejących oraz doświadczenie zespołu chirurgicznego. W książce w kompleksowy sposób omówiono najczęstsze powikłania występujące w chirurgii jamy brzusznej zarówno przy konkretnych zabiegach operacyjnych, jak i wspólne dla wielu typów zabiegów. W kolejnych rozdziałach przedstawione zostały przyczyny poszczególnych powikłań, sposoby ich rozpoznania i leczenia, a także zapobiegania ich wystąpieniu.

Spis treści ebooka Powikłania w chirurgii jamy brzusznej

Zamiast wstępu - Jan Kulig, Wojciech Nowak, Janusz Legutko 13
Piśmiennictwo 15

1. Powikłania chirurgii powłok jamy brzusznej i powikłania rany operacyjnej - Rafał Solecki, Andrzej Matyja 17

1.1. Przepukliny brzuszne 18
1.2. Powikłania wczesne 20
1.2.1. Powikłania wczesne miejscowe 20
1.2.2. Powikłania wczesne ogólne 25
1.3. Powikłania późne 27
1.3.1. Powikłania późne miejscowe 27
1.3.2. Powikłania późne ogólne 32
Piśmiennictwo 32

2. Powikłania po zabiegach operacyjnych na przełyku - Jan Kulig, Antoni Czupryna, Piotr Kołodziejczyk, Wojciech Kawiorski 35

2.1. Powikłania po zabiegach rekonstrukcyjnych przełyku wykonywanych z powodu guzów nowotworowych oraz krytycznych zwężeń narządu. 36
2.1.1. Powikłania śródoperacyjne 37
2.1.2. Powikłania pooperacyjne wczesne 38
2.1.3. Powikłania pooperacyjne późne 39
2.2. Powikłania po zabiegach resekcji uchyłków przełyku 39
2.3. Powikłania po zabiegach korekcyjnych przełyku w grupie schorzeń czynnościowych 40
2.3.1. Powikłania po operacyjnym leczeniu achalazji 41
2.3.2. Powikłania po operacyjnym leczeniu choroby refluksowej przełyku 49
Piśmiennictwo 52

3. Powikłania chirurgii żołądka, w tym powikłania chirurgii bariatrycznej - Jan Kulig, Piotr Kołodziejczyk, Jacek Sobocki, Antoni M. Szczepanik, Zbigniew Kopański 55

3.1. Czynniki ryzyka powikłań 55
3.2. Powikłania wczesne 57
3.2.1. Nieszczelność zespolenia przełykowo-jelitowego i przełykowo-żołądkowego 57
3.2.2. Nieszczelność kikuta dwunastnicy 60
3.2.3. Przeciek chłonki w klatce piersiowej 61
3.2.4. Krwotok 62
3.2.5. Odma opłucnowa 63
3.2.6. Uszkodzenie drzewa oskrzelowego 63
3.2.7. Zaburzenia ze strony układu krążenia 63
3.2.8. Zaburzenia ze strony układu oddechowego 64
3.2.9. Zaburzenia opróżniania żołądkowego 64
3.2.10. Przetoka trzustkowa, przeciek zespolenia jelitowo-jelitowego, ropień podprzeponowy 65
3.3. Powikłania późne i następstwa zabiegów chirurgicznych resekcji żołądka 66
3.3.1. Zwężenie zespolenia 66
3.3.2. Zespół pętli Roux (Roux syndrome) 66
3.3.3. Zespół poposiłkowy (dumping syndrome) 67
3.3.4. Biegunka po zabiegu wagotomii 67
3.3.5. Żółciowe zapalenie błony śluzowej żołądka 67
3.3.6. Zespół pętli doprowadzającej 68
3.3.7. Zespoły niedożywienia, niedoborów i niedokrwistość 69
3.3.8. Ostre zapalenie trzustki i kamica pęcherzyka żółciowego 69
3.4. Powikłania w materiale własnym 69
3.5. Powikłania chirurgii bariatrycznej 70
3.5.1. Wskazania do zabiegów bariatrycznych 70
3.5.2. Ogólna charakterystyka zabiegów bariatrycznych 71
3.5.3. Czynniki ryzyka powikłań 72
3.5.4. Powikłania wczesne 72
3.5.5. Powikłania późne 74
3.5.6. Powikłania odległe 76
Piśmiennictwo 78

4. Powikłania chirurgii jelita cienkiego i dwunastnicy - Stanisław Kłęk, Andrzej Matyja, Piotr Kulig, Tomasz Kowalczyk 81

4.1. Pooperacyjna przetoka przewodu pokarmowego 81
4.2. Uszkodzenie jelita podczas zabiegu 87
4.3. Zwężenie jelita cienkiego i dwunastnicy 88
4.4. Powikłania ileostomii 89
4.5. Powikłania jejunostomii odżywczej 90
Piśmiennictwo 90

5. Zespół krótkiego jelita - Stanisław Kłęk, Andrzej Matyja, Tomasz Kowalczyk, Piotr Kulig 91

5.1. Etiologia 92
5.2. Objawy 94
5.3. Chirurgiczne postępowanie zapobiegawcze 96
5.4. Leczenie w okresie późnym 97
Piśmiennictwo 98

6. Wczesna niedrożność pooperacyjna i późna niedrożność zrostowa - Antoni M. Szczepanik, Piotr Kołodziejczyk, Janusz Legutko 99

6.1. Pooperacyjne porażenie perystaltyki 99
6.2. Przedłużająca się niedrożność porażenna 101
6.3. Wczesna pooperacyjna niedrożność jelita cienkiego 103
6.4. Wczesna pooperacyjna niedrożność jelita grubego 108
6.5. Późna niedrożność zrostowa 108
Piśmiennictwo 111

7. Powikłania po operacjach okrężnicy i odbytnicy - Czesław Osuch, Piotr Richter, Marian Kratochwil, Mirosław Szura, Andrzej Gryglewski, Tomasz Gach, Zbigniew Kopański 113
7.1. Powikłania śródoperacyjne i wczesne 114
7.1.1. Krwawienia 114
7.1.2. Uszkodzenie narządów położonych wewnątrz- i zewnątrzotrzewnowo 117
7.1.3. Zaburzenia funkcji pęcherza moczowego 121
7.1.4. Zaburzenia czynności seksualnych 122
7.1.5. Nieszczelność zespolenia, przetoka kałowa 122
7.1.6. Zwężenie zespolenia 125
7.1.7. Uszkodzenie zwieraczy - nietrzymanie gazów i stolca 126
7.2. Powikłania późne 127
7.2.1. Powikłania okołostomijne 127
7.2.2. Powikłania po operacjach odbytu 129
Piśmiennictwo 131

8. Powikłania po resekcji trzustki - Jan Kulig, Wojciech Nowak, Marek Sierżęga 133

8.1. Epidemiologia powikłań, śmiertelność 133
8.2. Czynniki ryzyka powikłań 134
8.3. Profilaktyka powikłań 134
8.4. Powikłania wczesne 135
8.4.1. Przetoka trzustkowa 135
8.4.2. Przedłużone zaleganie żołądkowe 138
8.4.3. Ropień wewnątrzbrzuszny 139
8.4.4. Krwawienie 140
8.4.5. Inne powikłania 141
8.5. Powikłania późne 142
Piśmiennictwo 142

9. Pooperacyjne ostre zapalenie trzustki - Marek Sierżęga, Jan Kulig, Wojciech Nowak 145

9.1. Epidemiologia powikłania, śmiertelność 145
9.2. Objawy 146
9.2.1. Rozpoznanie kliniczne 146
9.2.2. Diagnostyka obrazowa 147
9.2.3. Pozostałe metody diagnozowania chorych 148
9.3. Leczenie 149
9.3.1. Postępowanie zachowawcze 149
9.3.2. Leczenie operacyjne 149
9.4. Zapobieganie 150
Piśmiennictwo 150

10. Powikłania chirurgii wątroby - Wojciech Nowak, Antoni M. Szczepanik 153
10.1. Przedoperacyjna ocena ryzyka powikłań 154
10.2. Powikłania śródoperacyjne 155

10.2.1. Krwawienie śródoperacyjne 155
10.2.2. Uszkodzenie tętnic wątrobowych i żyły wrotnej 158
10.2.3. Zator powietrzny 159
10.2.4. Uszkodzenie dróg żółciowych 159
10.3. Powikłania pooperacyjne 160
10.3.1. Okołowątrobowy zbiornik żółci - biloma 160
10.3.2. Przetoka żółciowa 161
10.3.3. Zwężenie dróg żółciowych 161
10.4. Techniki miejscowego niszczenia guzów wątroby i ich powikłanie ... 162
10.4.1. Krioablacja zmian w wątrobie 162
10.4.2. Ablacja falami o częstotliwości radiowej (RFA) 162
Piśmiennictwo 163

11. Powikłania cholecystektomii i uszkodzenia dróg żółciowych - Mirosław Szura, Jan Kulig, Aleksander Zając 165
11.1. Rodzaje uszkodzeń dróg żółciowych 166
11.1.1. Uszkodzenia przewodu pęcherzykowego oraz wyciek żółci 166
11.1.2. Uszkodzenia zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych 167
11.1.3. Uszkodzenia wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych 174
11.2. Zwężenia dróg żółciowych 175
11.3. Czynniki ryzyka oraz mechanizmy powstawania uszkodzeń dróg żółciowych 176
11.3.1. Niebezpieczna anatomia 176
11.3.2. Niebezpieczna patologia 177
11.3.3. Niebezpieczna chirurgia 178
11.4. Diagnostyka uszkodzeń dróg żółciowych 179
11.4.1. Objawy 179
11.4.2. Badania obrazowe 180
11.5. Leczenie uszkodzeń dróg żółciowych 181
11.5.1. Metody minimalnie inwazyjne 181
11.5.2. Leczenie chirurgiczne 183
11.5.3. Wyniki leczenia 188
Piśmiennictwo 189

12. Powikłania po endoskopowych zabiegach na drogach żółciowych - Aleksander Zając, Wojciech Milanowski 191

12.1. Powikłania zabiegów endoskopowych 192
12.1.1. Ostre zapalenie trzustki 193
12.1.2. Krwawienie do przewodu pokarmowego 194
12.1.3. Perforacja 196
Piśmiennictwo 198

13. Perforacja jatrogenna dwunastnicy - Stanisław Kłęk 201

13.1. Etiologia i rozpoznanie 201
13.2. Leczenie 202
Piśmiennictwo 203

14. Powikłania w chirurgii małoinwazyjnej - Mirosław Szura 205

14.1. Powikłania związane z zaburzeniami fizjologicznymi 206
14.2. Konwersja do laparotomii 207
14.3. Powikłania śródoperacyjne 207
14.3.1. Powikłania związane z uzyskiwaniem odmy wewnątrzotrzewnowej 207
14.3.2. Krwawienie z powłok ściany jamy brzusznej 213
14.3.3. Uszkodzenie jelit 213
14.3.4. Uszkodzenia dużych naczyń 214
14.3.5. Uszkodzenia mniejszych naczyń 215
14.4. Powikłania związane z użyciem elektrokoagulacji 215
14.5. Powikłania związane z usuwaniem tkanek 216
14.5.1. Zagubienie materiału w obrębie jamy brzusznej 216
14.5.2. Rozerwanie lub rozkawałkowanie usuniętego narządu 216
14.5.3. Uszkodzenia naczyń w powłokach 217
14.6. Przepuklina pooperacyjna 217
14.7. Powikłania związane z poprzednimi zabiegami 217
Piśmiennictwo 220

15. Powikłania adrenalektomii - Jan Kulig, Piotr Szybiński, Joanna Jędrys, Wojciech Nowak 221

15.1. Powikłania wczesne 222
15.1.1. Krwawienie z uszkodzonych naczyń 223
15.1.2. Uszkodzenie narządów 223
15.2. Wielkość guza a powikłania 224
15.3. Typ guza a specyficzne powikłania 224
15.3.1. Guz chromochłonny (phaeochromocytoma) 224
15.3.2. Guzy kory nadnerczy wydzielające glikokortykosteroidy 225
15.4. Powikłania odległe 226
15.4.1. Zespół Nelsona 226
15.4.2. Wszczepy w miejscu po trokarach 226
15.4.3. Przepukliny w miejscu po trokarach 227
Piśmiennictwo 227

16. Powikłania po przeszczepie wątroby - Tomasz Kruszyna 229

16.1. Pierwotne niepodjęcie czynności przez przeszczepioną wątrobę 233
16.2. Pierwotna dysfunkcja przeszczepionej wątroby 235
16.3. Przeciek żółci 237
16.4. Zwężenie zespolenia żółciowego 242
16.5. Zwężenie dróg żółciowych poza miejscem zespolenia żółciowego. Cholangiopatia niedokrwienna 245
16.6. Zakrzepica tętnicy wątrobowej 249
16.7. Zwężenie i zakrzepica żyły wrotnej 252
16.8. Zaburzenia odpływu żylnego z przeszczepionej wątroby 252
16.9. Zespoły podkradania 253
16.10. Ostre odrzucanie przeszczepionej wątroby 255
16.11. Przewlekłe odrzucanie przeszczepionej wątroby 256
16.12. Powikłania neurologiczne 256
16.13. Nowotwory po przeszczepieniu wątroby 259
16.13.1. Rak skóry 260
16.13.2. Potransplantacyjna choroba limfoproliferacyjna 261
16.13.3. Mięsak Kaposiego 264
16.14. Zakażenia po przeszczepieniu wątroby 264
16.14.1. Zakażenia bakteryjne 265
16.14.2. Zakażenia wirusowe 266
16.14.3. Zakażenia grzybicze 269
16.15. Powikłania krążeniowe i metaboliczne 270
16.16. Powikłania oddechowe 271
Piśmiennictwo 271

17. Powikłania chirurgiczne po przeszczepieniu nerki - Grzegorz Mocny, Wojciech Nowak, Jan Kulig 273

17.1. Rodzaje powikłań 274
17.2. Powikłania śródoperacyjne 276
17.2.1. Krwawienie z wnęki nerki 276
17.2.2. Krwawienie z zespoleń naczyniowych 276
17.2.3. Krwawienie ze ściany pęcherza moczowego 277
17.2.4. Zakrzepica żyły nerkowej 277
17.2.5. Zakrzep tętnicy nerkowej 277
17.3. Powikłania pooperacyjne 278
17.3.1. Krwawienie z rany i okolicy okołonerkowej 278
17.3.2. Krwiak okołonerkowy i okołopęcherzowy 279
17.3.3. Wysięk i gromadzenie się chłonki w okolicy okołonerkowej 280
17.3.4. Zakażenia w ranie operacyjnej i okolicy okołonerkowej 281
17.3.5. Pooperacyjne powikłania naczyniowe 283
17.3.6. Powikłania urologiczne 286

Piśmiennictwo 289
Skorowidz 291