ebook Znajdź z polskim wspólny język Michalina Biernacka

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2016

Prezentowana publikacja to praktyczny poradnik dla nauczycieli języka polskiego jako obcego/drugiego, a szczególnie dla młodych lektorów, rozpoczynających zawodową karierę, zarówno polonistów, jak i neofilologów. Informuje o spodziewanych trudnościach w nauczaniu podsystemu fonicznego (norma językowa, błąd i sposoby korekty, tzw. miejsca trudne), omawia rolę, jaką fonetyka odgrywa w przyswajaniu innych podsystemów języka i podsumowuje wiedzę z zakresu kształcenia kompetencji fonologicznej uczących się (wraz z czynnikami implikującymi jej nabywanie).Szczególnie przyjrzano się fonetyce korektywnej, opisano podstawowe zasady nauczania, wybrane metody i techniki kształcenia słuchu mownego oraz wymowy cudzoziemców, a także sposoby wykorzystania niestandardowych technik pracy, np. logopedycznych, opartych na tekstach kultury czy podejściu komunikacyjnym.

Spis treści ebooka Znajdź z polskim wspólny język

WSTĘP 13

CZĘŚĆ I – ZAGADNIENIA TEORETYCZNE 17

1. KSZTAŁCENIE KOMPETENCJI FONOLOGICZNEJ UCZĄCYCH SIĘ JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO 19
1.1. Kompetencja fonologiczna 21
1.1.1. Kompetencja ortoepiczna 26
1.1.2. Kompetencja ortograficzna 28
1.2. Czynniki implikujące nabywanie kompetencji fonologicznej 29
1.2.1. Percepcja a percepcja mowy 29
1.2.1.1. Antycypacja 32
1.2.2. Słuch mowny 34
1.2.3. Pamięć 39
1.3. Wnioski 42

2. ROLA FONETYKI W PRZYSWAJANIU INNYCH PODSYSTEMÓW JĘZYKA 43
2.1. Podsystem graficzny 45
2.1.1. Ortografia 46
2.1.1.1. Wymowa a zapis samogłosek nosowych [ę / q] 49
2.1.1.2. Wymowa a zapis tzw. samogłosek nosowych wtórnych [ę / q / I / U / Y / A] 52
2.1.1.3. Wymowa a zapis upodobnień 53
2.1.1.4. Wymowa a zapis uproszczeń artykulacyjnych 56
2.1.1.5. Wymowa a zapis geminat 58
2.1.1.6. Wymowa a zapis miękkości 59
2.1.1.7. Wymowa a zapis zakończeń typu -i, -ii, -ji 60
2.1.1.8. Wymowa a zapis połączeń liter typu ai, ei, oi, ii, ói, ui, yi 62
2.1.1.9. Wymowa a zapis połączeń liter typu au, eu 62
2.1.1.10. Wymowa a zapis połączeń liter typu ao, ae, eo, oa, ua, uo 63
2.1.1.11. Wymowa a zapis h /ch, ż / rz, ó /u 63
2.1.2. Interpunkcja 65
2.2. Podsystem gramatyczny 68
2.2.1. Morfologia 68
2.2.1.1. Słowotwórstwo 68
2.2.1.2. Fleksja 70
2.2.1.2.1. Czasowniki 70
2.2.1.2.2. Rzeczowniki 72
2.2.1.2.3. Pozostałe klasy leksemów 73
2.2.1.3. Morfonologia 75
2.2.2. Składnia 77
2.3. Podsystem leksykalny 80
2.3.1. Homonimy 81
2.3.2. Synonimy i antonimy 84
2.3.3. Pola pojęciowe 85
2.4. Wnioski 86

CZĘŚĆ II – PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI DLA NAUCZYCIELI JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO 89

3. TRUDNOŚCI W NAUCZANIU FONETYKI JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO 91
3.1. Norma językowa a norma glottodydaktyczna 92
3.2. Błąd w nauczaniu fonetyki języka polskiego jako obcego 96
3.3. Cele i sposoby korekty błędów fonetycznych 99
3.4. Tak zwane miejsca trudne w obrębie systemu fonicznego 104
3.4.1. Typowe błędy w obrębie systemu wokalicznego 105
3.4.1.1. Samogłoski [i / y / e] 106
3.4.1.2. Samogłoski [o / u] 108
3.4.1.3. Samogłoski nosowe 109
3.4.2. Typowe błędy w obrębie systemu konsonantycznego 111
3.4.2.1. Spółgłoski trzech szeregów 111
3.4.2.2. Spółgłoski półotwarte 114
3.4.2.3. Spółgłoski wargowe 116
3.4.2.4. Spółgłoska [h] 117
3.4.3. Typowe błędy w obrębie półspółgłosek 118
3.4.4. Typowe błędy w obrębie połączeń głoskowych. . 119
3.4.4.1. Geminaty spółgłoskowe 119
3.4.4.2. Grupy spółgłoskowe 120
3.4.4.2.1. Uproszczenia artykulacyjne 120
3.4.4.2.2. Upodobnienia 122
3.4.5. Typowe błędy w obrębie systemu prozodycznego 123
3.4.5.1. Intonacja w wypowiedzeniach pytajnych i żądających 124
3.4.5.2. Akcent wyrazowy 126
3.5. Wnioski 127

4. FONETYKA KOREKTYWNA 129
4.1. Podstawowe zasady nauczania fonetyki języka polskiego jako obcego 130
4.1.1. Indywidualizacja nauczania 134
4.1.1.1. Motywacja 134
4.1.1.2. Modalność 136
4.1.1.3. Wiek 138
4.1.1.4. Predyspozycje i ograniczenia 140
4.1.2. Materiały fonodydaktyczne 144
4.1.2.1. Podręczniki 144
4.1.2.1.1. Podręczniki do nauczania fonetyki języka polskiego jako obcego 145
4.1.2.1.2. Podręczniki kursowe 146
4.1.2.2. Opracowania naukowe 146
4.1.3. Dobór treści nauczania 148
4.1.4. Problematyka transkrypcji fonetycznej 157
4.2. Metody nauczania fonetyki języków obcych 161
4.3. Typologia ćwiczeń fonetycznych 165
4.3.1. Fazy nauczania elementów fonicznych 165
4.3.1.1. Ćwiczenia kształtujące słuch mowny 169
4.3.1.1.1. Ćwiczenia dotyczące dźwięków mowy 170
4.3.1.1.2. Ćwiczenia dotyczące prozodii 175
4.3.1.2. Ćwiczenia artykulacyjne 176
4.3.1.2.1. Ćwiczenia dotyczące dźwięków mowy 177
4.3.1.2.2. Ćwiczenia dotyczące prozodii 184
4.3.2. Ćwiczenia logopedyczne 186
4.3.3. Ćwiczenia z wykorzystaniem tekstów kultury 191
4.3.3.1. Poezja i proza 192
4.3.3.2. Piosenki 195
4.3.3.3. Lingwołamki i zagadki 197
4.3.3.4. Dowcipy 200
4.3.4. Ćwiczenia komunikacyjne 202
4.4. Wnioski 206

ZAKOŃCZENIE 209
ALFABET FONETYCZNY 212
BIBLIOGRAFIA 217
WYKAZ TABEL I RYSUNKÓW 239