Za darmo

ebook Jedna Rosja w systemie politycznym Federacji Rosyjskiej Michał Słowikowski

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2018

Punktem wyjścia w dyskusji na temat miejsca i roli Jednej Rosji w systemie politycznym Federacji Rosyjskiej w latach 2001-2016 jest założenie, że w obrębie rodziny partii autorytarnych mamy do czynienia ze szczególnym typem partii. Podstawą jego wyodrębnienia są: bezpośrednie związki z obozem władzy - faktycznym ośrodkiem podejmowania decyzji politycznych w obrębie danego systemu politycznego i udział w procesie stabilizowania reżimu autorytarnego. Ten typ partii autorytarnych jest wewnętrznie zróżnicowany, co wynika z rzeczywistego wkładu partii w stabilizację systemu autorytarnego i stopnia ich instytucjonalizacji, w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym, przede wszystkim w obszarze autonomii decyzyjnej i systemowości. W związku z tym wyodrębnić można typ partii dominującej i „partii władzy”. Jedna Rosja w ciągu 15 lat swego istnienia nie nabrała wyraźnych cech typu idealnego partii dominującej. Zdecydowanie bliżej było jej w omawianym okresie do typu idealnego „partii władzy”, mimo że różniła się dość wyraźnie od „partii władzy” istniejących w rosyjskim systemie politycznym w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Biorąc pod uwagę stopień jej instytucjonalizacji i zakres faktycznie sprawowanych przez nią funkcji, można przyjąć, że mamy w jej przypadku do czynienia z dominującą „partią władzy”.

Spis treści ebooka Jedna Rosja w systemie politycznym Federacji Rosyjskiej

Wstęp 9

Rozdział 1. WYMIARY DOMINACJI PARTII POLITYCZNYCH WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH AUTORYTARNYCH 39
1. Główne wątki analizy politologicznej w odniesieniu do zjawiska „partii władzy” w Rosji 43
1.1. „Partia władzy”: wyjątkowe rosyjskie doświadczenia polityczne? 48
1.2. „Partia władzy” jako produkt rosyjskiej kultury politycznej 49
1.3. Dualistyczna natura „partii władzy” w Rosji 52
1.4. Podejście ewolucyjne w studiach nad „partią władzy” w Rosji 56
2. Konceptualizacja pojęcia „partia władzy” z uwzględnieniem cech istotnościowych systemów politycznych obszaru poradzieckiego 58
2.1. Dywersyfikacja rodziny „partii władzy” na obszarze poradzieckim: przyczyny i próby operacjonalizacji zjawiska 63
2.2. Dominujące i niedominujące „partie władzy” na obszarze poradzieckim 66
3. Problem dominacji partii politycznych we współczesnych systemach autorytarnych 70
3.1. Wymiary dominacji partii politycznych w ujęciu Giovanniego Sartoriego 72
3.2. Sartoriański model systemu partii hegemonicznej 77
4. Główne wątki współczesnej narracji politologicznej w odniesieniu do partii dominujących w systemach autorytarnych 80
4.1. Ustalenia teoretyczno-definicyjne w odniesieniu do partii dominujących w systemach autorytarnych 80
4.2. Miejsce systemów partii hegemonicznej w rodzinie współczesnych autorytaryzmów 87
4.3. Funkcje partii dominujących w systemach autorytarnych 89
4.4. Geneza partii dominujących w systemach autorytarnych 94
5. Znaczenie wyborów i legitymacji społecznej z punktu widzenia funkcjonowania partii dominujących w systemach autorytarnych 99
5.1. Wybory w systemach autorytarnych: bilans zysków i strat 99
5.2. Społeczny wymiar legitymizacji systemu partii hegemonicznej 104
6. Miejsce „partii władzy” w rodzinie partii autorytarnych 107
6.1. Stan badań w zakresie zjawiska dominacji partii politycznych w systemach autorytarnych 107
6.2. W poszukiwaniu analogii dla „partii władzy” poza obszarem poradzieckim 111
6.3. W stronę budowy modelu analizy wymiarów dominacji partii politycznych w systemach autorytarnych 115
Podsumowanie 122

Rozdział 2. ZAGADNIENIA EWOLUCJI, KLASYFIKACJI I STABILNOŚCI ROSYJSKIEGO SYSTEMU POLITYCZNEGO W LATACH 2001–2016 125
1. Przemiany współczesnych systemów niedemokratycznych 126
2. Ewolucja rosyjskiego reżimu politycznego: między typem idealnym skonsolidowanego i nieskonsolidowanego autorytaryzmu 142
2.1. Konsolidacja autorytaryzmu w Rosji w latach 2001–2016: nadużycia wyborcze, przemoc i konflikty w łonie elity władzy 147
2.2. „Anomalie wyborcze” w Rosji 160
2.3. Dywersyfikacja regionalnych reżimów politycznych Rosji 163
3. Cechy istotnościowe rosyjskiego reżimu politycznego 173
3.1. Wzrost znaczenia struktur siłowych i militaryzacja polityki w Rosji pod rządami Władimira Putina 174
3.2. Instytucjonalizacja rosyjskiego systemu politycznego i wzrost znaczenia substytutów politycznych 179
3.3. Miejsce rosyjskiego autorytaryzmu w istniejących typologiach reżimów niedemokratycznych 187
4. Wymiary stabilności rosyjskiego autorytaryzmu 193
4.1. Antynomiczny model stabilnego i niestabilnego autorytaryzmu 193
4.2. Społeczny wymiar legitymacji rosyjskiego autorytaryzmu 198
4.3. Kłamstwo i strach w kontekście stabilności rosyjskiego autorytaryzmu 216
Podsumowanie 222

Rozdział 3. INSTYTUCJONALIZACJA JEDNEJ ROSJI W LATACH 2001–2016 225
1. „Partia władzy” w rosyjskim systemie politycznym w latach 90. XX w. 226
1.1. Ewolucja modelu „partii władzy” 227
1.2. Perspektywy rozwoju „partii władzy” w rosyjskim dyskursie akademickim 230
1.3. Miejsce partii w rosyjskim systemie politycznym – słabość i siła 232
1.4. „Partie władzy”/„substytuty partii politycznych” w rosyjskich regionach 236
1.5. Nasz Dom – Rosja jako przykład „partii władzy” 238
2. Instytucjonalizacja Jednej Rosji w systemie politycznym Federacji Rosyjskiej w latach 2001–2016 244
2.1. Etapy instytucjonalizacji Jednej Rosji 245
2.2. Analiza wymiaru ilościowego dominacji Jednej Rosji kształtującej się w procesie jej instytucjonalizacji 252
2.3. Autonomia decyzyjna Jednej Rosji 257
2.3.1. Problem dominacji ośrodków zewnętrznych w życiu partii i awansu w hierarchii partyjnej 261
2.4. Zasoby administracyjne w służbie Jednej Rosji 271
2.4.1. Nadużywanie zasobów instytucjonalnych na korzyść Jednej Rosji na przykładzie prawyborów w partii 278
2.4.2. „Lokomotywy wyborcze” partii – zasoby ustawodawcze i instytucjonalne w służbie Jednej Rosji 287
2.4.3. Zasoby finansowe Jednej Rosji na tle ogólnych zasad i praktyki finansowania partii politycznych w Rosji 287
2.5. Legitymizacja zewnętrzna Jednej Rosji: wpływ związków Władimira Putina z partią na kształtowanie się jej społecznego wizerunku 300
Podsumowanie 313

Rozdział 4. FUNKCJE JEDNEJ ROSJI W SYSTEMIE POLITYCZNYM FEDERACJI ROSYJSKIEJ 315
1. Przewodzenie wspólnocie politycznej 320
1.1. Tożsamość programowo-ideologiczna Jednej Rosji 321
1.2. Aktywność ustawodawcza Jednej Rosji w Dumie Państwowej 332
1.3. Współpraca Jednej Rosji z partiami opozycji prosystemowej 343
2. Rozszerzanie bazy społecznego poparcia reżimu 353
3. Kooptacja i rekrutacja elit z udziałem Jednej Rosji 360
4. Ogólnorosyjski Front Narodowy: partner czy rywal Jednej Rosji? 372
Podsumowanie 379

Rozdział 5. MIĘDZY CENTRALIZACJĄ A DECENTRALIZACJĄ STRUKTURY JEDNEJ ROSJI – MIEJSCE I ROLA PARTII W PROCESIE KSZTAŁTOWANIA SIĘ RELACJI CENTRUM – REGIONY 383
1. Przemiany w obrębie systemu stosunków federacyjnych w Rosji w latach 1990–2016 391
2. Status Jednej Rosji w kontekście ewolucji formalno-prawnych zasad rywalizacji partyjno-wyborczej na szczeblu regionalnym i stosunków Kreml – elity regionalne 401
2.1. Wzrost znaczenia Jednej Rosji w regionalnych systemach politycznych w toku ewolucji ustawodawstwa partyjno-wyborczego w latach 2001–2009 402
2.2. Wpływ ewolucji stosunków Kreml – elity regionalne na status Jednej Rosji 413
2.3. Jedna Rosja w obliczu prób modernizacji systemu partyjno-wyborczego po roku 2012 423
3. Problem systemowości Jednej Rosji w wymiarze regionalnym 443
Podsumowanie 463

Zakończenie 469
Bibliografia 515
Bibliografia – publikacje elektroniczne 515
Wykaz tabel i rysunków 547
Od redakcji 549