ebook Sen, marzenie, zaświaty w literaturze i kulturze

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2017

Poddane oglądowi obiekty reprezentują zróżnicowane gatunki/formy wypowiedzi – od dramatów, poprzez inscenizacje, powieści, eseje, nowele, małe traktaty filozoficzne, pamiętniki, ankiety, wywiady i wiersze opisujące zjawiska oniryczne z perspektywy psychologii. Sen i zaświaty jawią się też jako przestrzeń chętnie zagospodarowywana z zachowaniem optyki religijnej, bez niej albo wręcz wbrew niej. Wszystkie te wizje podporządkowane są przekonaniu o istnieniu sił dobra i zła, które toczą z sobą nieustanny bój. W jego centrum sytuuje się człowiek. To zmagania ducha i materii, próby uchwycenia za pomocą doświadczenia mistycznego, lub bez niego, momentu przejścia od życia do śmierci i ze śmierci do życia. Umysł ludzki, postrzegany w zgromadzonych w tomie tekstach jako posiadający – zdawać by się mogło – nieograniczone możliwości, gdy w grę wchodzi doświadczanie mistycznych doznań Absolutu oraz kreowanie równoległych światów za sprawą wyobraźni, tworzywa artystycznego czy filozofii, zarazem odsłania ograniczenia, jakie niesie choroba (afazja) i starość (bliskość nieuchronnej śmierci).
Psychologia, obok filozofii, jawi się jako królowa nauk, która potrafi dość głęboko wniknąć i zadowalająco wyjaśnić sens sennego marzenia, poznać oniryczną wizję i towarzyszyć podczas odwiedzin zaświatów. Zawartość niniejszego tomu może być pomocna w ustaleniu, czego człowiek poszukuje we śnie. Ukazuje również wyjątkową siłę snu jako środka pozwalającego ludzkiej jaźni wydostać się ze świata jawy, by penetrować obszary niedostępne. Z kolei za sprawą instrumentarium dramatu przybliża odbiorcy wizję wytworzoną przez dramaturgów i reżyserów. Sen stanowi przepustkę w zaświaty dla takich wizjonerów, jak Pilch, Sapkowski, Hofmannsthal oraz służy mówieniu o kondycji człowieka i jego skrytych problemach.

Spis treści ebooka Sen, marzenie, zaświaty w literaturze i kulturze

Michał Kuran, Sen, marzenie i zaświaty w kulturze – wprowadzenie do monografii 7

W KRĘGU DOŚWIADCZEŃ ONIRYCZNYCH 25
Blandyna Pieprzyca,„Czegomibrak?” Biblijny sen króla Salomona(1 Krl 3,4–14, 2 Krn 1,7–12) przykładem najgłębszej introspekcji 27
Marcin Bogusz, Sny i wizje w Historia Karoli Magni et Rotholandi 35
Katarzyna Ossowska, O spokojnych i bezsennych nocach polskich pielgrzymów zwiedzających Ziemię Świętą w XVI wieku 55
Małgorzata Skwierczyńska, „Męczy mnie zmora!” – personifikacja porażenia przysennego 65
Paulina Urbańczyk, Sny po śmierci Boga – marzenia senne w obozie śmierci 73
Marek Dolewka, Adam Anczyk, Na krawędzi dnia: oniryczne inspiracje procesu twórczego na przykładzie zespołu Closterkeller 83
Katarzyna Szkaradnik, „Sen jest lepszy – nie ma w nim śmierci”. Transy, widzenia, koszmary w prozie Jerzego Pilcha 95
Maria Pawlicka, Kreacyjno-ilustracyjna rola snu w świecie przedstawionym sagi o wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego 109
Urszula Konarska, Gdy wszystko przechodzi w swoje przeciwieństwo, czyli próba uściślenia zasad funkcjonowania techniki onirycznej, na podstawie analizy Córki Łupieżcy Jacka Dukaja 117

WYOBRAŹNIA – WIZJA – IMAGINACJA – MISTYCYZM 131
Michał Wróblewski, Doświadczenia mistyczne w pracach Jerzego Prokopiuka 133
Krystian Saja, Piekło miasta na skale. O Totenhornie Kazimierza Truchanowskiego 141
Tomasz Florczyk, Zaświaty oszukane. Wołgą przez afazję Karoliny Wiktor jako liberacka podróż po krainie niemocy 151
Stanisław Godlewski, Wiem jak syna wychowałam. Motyw matki i poległego syna w polskiej dramaturgii współczesnej 157

W SFERZE ZAŚWIATÓW 167
Ewa Uniejewska, Szekspirowskie zmagania ducha i materii, czyli Hamlet w reż. Edwarda Gordona Craiga (Moskwa 1912) 169
Daria Polańska, UAM Poznań, Ucieczka od życia. Baśń 672 nocy Hugo von Hofmannsthala 179
Małgorzata Andrzejak-Nowara, Zaświaty Jerzego Jarockiego w Sprawie wg Samuela Zborowskiego Juliusza Słowackiego 187
Anna Kolak, Wizja sądu Bożego i zaświatów w Historii o Miłosiernej czyli Testamencie psa Ariano Suassuny 197
Agnieszka Matyniak, O znaczeniu romantycznych zaświatów w ujęciu Jarosława Marka Rymkiewicza (na podstawie szkicu Juliusz Juliusz Słowacki pyta o godzinę) 205
Klaudia Renusch, 44 próby własnej śmierci – o sennym tabu Tadeusza Kantora 223
Martyna Ciarkowska, Jak się umiera? Próba spełnienia wyobrażeń o śmierci na podstawie Dwóch sztuk (telewizyjnych) o śmierci Andrzeja Stasiuka 229

Bibliografia 237
Indeks osób 253
Indeks postaci 261