-11%

ebook Drzewostan słowiański

Wydawca: Uniwersytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu

Rok wydania: 2018

Ludzie byli i są zafascynowani drzewami, dawniej uważali je za uosobienie bóstw, wierzyli w ich nadprzyrodzone moce, a lasy będące skupiskami drzew w większej liczbie budziły grozę, ale też dawały pożywienie, schronienie i opał, co wielokrotnie pozwalało przetrwać trudne okresy historyczne lub klimatyczne. Dziś także drzewa i lasy są obecne w świadomości językowej i kulturowej ludzkości. Głównie to właśnie drzewom nadąjemy miano pomników przyrody, ceniąc ich długowieczność i ważność dla danej społeczności. Drewno pozyskiwane z drzew stało się materiałem, który znacznie przyczynił się do rozwoju kultury, np. jako budulec, ale też jako główny składnik papieru z celulozy produkowanego na masową skalę od XIX wieku, co sprawiło, że przechowywanie, przekazywanie i przetwarzanie większych ilości informacji doprowadziło jak w czasach historycznych do ponownego skoku w rozwoju nauki, gospodarki a zwłaszcza kultury w XX wieku, czyniąc je bardziej dostępnymi dla przeciętnego mieszkańca ziemskiego globu. Słowianie na przestrzeni wieków szczególnie blisko byli związani z przyrodą, więc obecność motywów powiązanych z drzewami i lasem w językach, literaturach i kulturach narodów słowiańskich jest silnie zaakcentowana. Drzewostan słowiański jako tytuł jest tutaj rozumiany w dwojaki sposób: termin wywodzący się z nauk leśnych, mówiący o wzajemnym oddziaływaniu na siebie drzew znajdujących się na pewnym obszarze (w rozumieniu metaforycznym: oddziaływanie drzew na język, literaturę i kulturę narodów słowiańskich), ale także w drugim znaczeniu, które odnosi się do postrzegania drzew historycznie i współcześnie przez człowieka - twórcę.

Spis treści ebooka Drzewostan słowiański

Wstęp 7
Aleksander Wojciech Mikołajczak Drzewne i drewnopodobne przybory i materiały piśmienne w perspektywie antropologii kulturowej 11
Część I. SŁOWIAŃSKI DRZEWOSTAN JĘZYKOWY 27
Magdalena Baer Lipa jako okaz językowy widziany z polskiej i chorwackiej perspektywy 29
Goranka Blagus Bartolec, Ivana Matas Ivanković Drveće u hrvatskim poslovicama 41
Željka Čelić Od drveta se ne vidi šuma. Jezične karakteristike latinskih, hrvatskih i ruskih dendronima 53
Tetyana Fuderer Strani dendronimi u hrvatskom i ukrajinskom jeziku: dvojezični glosar dendronima stranog podrijetla kao prilog dopunjenom izdanju hrvatsko-ukrajinskog obostranog rječnika 63
Karina Giel Nazwy drzew i krzewów w słowniku obrazkowym – na materiale chorwackim i polskim, z uwzględnieniem łaciny i języka angielskiego 75
Lubomír Hampl Drzewa i ich owoce obecne w słowiańskiej sferze frazeologii 89
Jolanta Kur-Kononowicz O symbolice sosny w poezji słowiańskiej (ujęcie lingwistyczne) – wybrane przykłady 101
Snježana Lepir “Tree Proverbs” in Serbian and English: A Contrastive Approach 117
Надежда Николова За някои названия на плодни дървета в българската лингвокултура и употребата им в народната медицина 129
Dušan-Vladislav Paždjerski Kaszubskie nazwy drzew i wyrazów pochodnych w Słowniku pomorskim czyli kaszubskim Stefana Ramułta 143
Roman Sliwka Dendrologia nazwisk czeskich. O czeskich nazwiskach powstałych od nazw drzew i krzewów 153
Mariola Walczak-Mikołajczakowa Pseudonimy bułgarskich literatów utworzone od nazw drzew 171
Część II. SŁOWIAŃSKI DRZEWOSTAN KULTUROWO-LITERACKI 181
Ivančica Banković-Mandić, Arnalda Dobrić Lipa u povijesnoj i suvremenoj društvenoj svijesti Hrvata 183
Wojciech Browarny Dendrohistorie. Symboliczna kolonizacja drzew pomnikowych na Dolnym Śląsku 193
Marlena Brzozowska Drzewa w krajobrazie powiatu wysokomazowieckiego – wybrane aspekty 211
Rafał Dymczyk Symbolika cyprysów w słowiańskich klasztorach Świętej Góry Athos 227
Paweł Dziadul Apotropaiczna moc głogu i magiczno-rytualne praktyki przeciwko wampirom w serbskich narracjach ludowych 237
Anna Gawarecka „Nie było nas, był las“, czyli wieczna wojna w cieniu wiązów 249
Мая Иванова За дървото Александър от гл. ХII на Пространното житие на св. Константин-Кирил 269
Joanna Kobylańska Słowiańskie drzewo życia jako symbol współczesnego odrodzenia rodzimowierstwa na przykładzie Drogi do Nawi Tomasza Duszyńskiego 283
Kazimierz Maciąg Leśna „kalokagatija” Adama Kozłowieckiego (1874–1949) 291
Jan Pešina Husovy lípy, Žižkovy duby. Drzewa – pomniki przyrody jako czeskie miejsca pamięci 303
Adrian Pilarski Leśne demony i święte dęby – drzewa a mitologia Słowian w twórczości Karela Jaromira Erbena 319
Noty o autorach 333
Bibliographical Notes on Authors 339