ebook Felieton polityczny w świetle teorii perswazji językowej (Политический фельетон в свете теории речевого воздействия)... Żana Sładkiewicz

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Rok wydania: 2013

Książka poświęcona jest kompleksowej analizie strategii i taktyk perswazji językowej, stosowanych we współczesnej felietonistyce politycznej polskiej oraz rosyjskiej.

W ostatnich dekadach polityczny przekaz medialny stał się ważnym przedmiotem badań lingwistycznych zarówno w Polsce, jak na świecie. Zauważa się jednak w kraju brak opracowań z zakresu felietonistyki w aspekcie teorii dyskursu, pragmatycznego projektowania wypowiedzi oraz mechanizmów tworzenia tekstu. Przeprowadzenie niniejszych badań podyktowane zostało potrzebą zaprezentowania polskiemu Czytelnikowi opisu różnych aspektów interpretacji psycholingwistycznej faktów politycznych oraz zastosowania mechanizmów językowej perswazji z punktu widzenia globalnej intencji komunikacyjnej nadawcy felietonu.

Badania lingwistyczne przeprowadzono na obszernym materiale 860 różnorodnych tekstów z zakresu współczesnej felietonistyki politycznej, wyekscerpowanych samodzielnie ze źródeł rosyjsko- i polskojęzycznych, pochodzących z lat 1999–2012. Novum niniejszej pracy stanowi wielokierunkowa analiza lingwistyczna zastosowanych w felietonie politycznym strategii i taktyki, sam felieton zaś potraktowany został jako złożony gatunek publicystyczny, polidyskursywny, sytuujący się na styku trzech rodzajów dyskursu: politycznego, publicystycznego (medialnego) oraz satyrycznego. Specyfika prezentowanych badań zawiera się w lingwistycznym opisie felietonu politycznego jako gatunku w aspekcie teorii dyskursu i lingwistyki tekstu, szczegółowej analizie mechanizmów zmierzających do przekształcenia informacji w tekst satyryczny, w określeniu optymalnej organizacji taktyczno-strategicznej tekstu satyrycznego, należącego do dyskursu medialno-politycznego, w celu zamierzonego oddziaływania światopoglądowego oraz uzyskania u odbiorcy pożądanych reakcji. Przestudiowanie stworzonego przez autorkę korpusu współczesnych felietonów politycznych umożliwiło wyodrębnienie, analizę i opis następujących strategii tekstotwórczych: nazewnictwa i oceny, dyskredytacji, autoprezentacji, fascynacji, ekspresywnej oraz fatycznej.

Spis treści ebooka Felieton polityczny w świetle teorii perswazji językowej (Политический фельетон в свете теории речевого воздействия)...

Введение 9
Глава I. ДИСКУРСИВНЫЕ И ЖАНРОВЫЕ ХАРАКТЕРИСТИКИ СОЦИАЛЬНО- ПОЛИТИЧЕСКОГО ФЕЛЬЕТОНА 15

1.1. Понятие дискурса. Дискурс и текст 15
1.2. Типология дискурса 31
1.3. Социально-политический фельетон в дискурсивном пространстве 35
1.3.1. Понятие полидискурсивности 35
1.3.2. Персуазивный дискурс 37
1.3.3. Фельетон как жанр политического дискурса 43
1.3.4. Фельетон как жанр публицистического дискурса 48
1.3.5. Фельетон как жанр смехового дискурса 55
1.4. Жанрообразующие признаки социально-политического фельетона 64
1.4.1. Сущность понятия «жанр». Типология жанров 64
1.4.2. Генезис фельетона как жанра 68
1.4.3. Жанровые признаки политического фельетона 73
1.5. Коммуникативные стратегии и тактики как способ организации фельетонного текста 95
Выводы по главе I 113

Глава II. ОБЪЕКТНАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ ФЕЛЬЕТОНА: СТРАТЕГИИ ИМЕНОВАНИЯ, ОЦЕНОЧНОСТИ И ДИСКРЕДИТАЦИИ 116

2.1. Стратегии именования и оценочности 116
2.2. Стратегия дискредитации 134
2.2.1. Тактическая реализация стратегии дискредитации 136
Тактика обвинения 136
Тактика прямого или скрытого упрека 139
Тактика оскорбления 140
Тактика издевки и насмешки 144
Тактика угрозы 146
Тактика профессиональной / гражданской дискредитации 146
Тактика дискредитации коммуникативной компетенции 153
Тактика умаления противника 158
Тактика диффамации через осмеяние 160
2.2.2. Политическая метафорика в свете стратегии дискредитации 162
2.2.3. Дискредитация путем травестирования идеологем, мифологем и штампов 202
2.2.4. Лингвистический абсурд как средство дискредитации политической действительности 247
Выводы по главе II 279

Глава III. СУБЪЕКТНАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ ФЕЛЬЕТОНА: СТРАТЕГИИ САМОПРЕЗЕНТАЦИИ И ФАСЦИНАЦИИ 282

3.1. Стратегия авторской самопрезентации 285
Тактика интеграции (категория «свой круг») 285
Тактика солидаризации 288
Тактика единения / сближения с адресатом 289
Тактика оппозиционирования 296
Тактика «перевоплощения» 303
Тактика самобичевания 317
Тактика депрециации образа повествователя 318
Тактика самоопровержения 318
Тактика экстраполяции «чужого» мнения 319
Тактика автономинирования 320
3.2. Фасцинативные и эмоционально-настраивающие стратегии. Стилистическая тональность текста 322
3.2.1. Агрессивная тональность 326
3.2.2. Ироническая тональность 346
Выводы по главе III 382

Глава IV. СТРУКТУРНО-КОМПОЗИЦИОННАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ ФЕЛЬЕТОНА РЕАЛИЗАЦИЯ ФАТИЧЕСКОЙ СТРАТЕГИИ 385

4.1. Фатическая стратегия: структурно-композиционный аспект 389
4.2. Фатическая стратегия:лингво-риторический аспект 403
4.3. Фатическая стратегия: визуально-графический аспект 415
4.3.1. Креолизация 420
4.3.2. Метаграфемика 451

Выводы по главе IV 464
Заключение 466
Библиография 473
Приложение. Перечень использованных фельетонов 498