ebook Olimp

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2014

We wszystkich czasach, miejscach i kulturach istniały jakieś wyobrażenia doskonałości – zarówno człowieka (doskonałość estetyczna, etyczna), jak zbiorowości (idealna rodzina, idealne społeczeństwo, idealne państwo), a nawet metafizyki czy eschatologii. Przedstawiano idealne miejsca (Olimp, Eden), czasy (złoty wiek, Królestwo Boże), stany (olśnienie, natchnienie, nirwana), doskonałe postaci (bóstwa, anioły). Różnymi, często skrajnie odmiennymi sposobami dążono do osiągnięcia doskonałości, zrealizowania ideału. Inaczej doskonałość osiągnąć chcieli anachoreci, inaczej derwisze, jeszcze inaczej święci, filozofowie lub poeci. Bywały ideały szlachetne – i niebezpieczne, ideologie utopijne i zbrodnicze.

Ta rozmaitość wyobrażeń ideału, doskonałości przejawia się we wszystkich dziedzinach myśli i dziełach wyobraźni: w religii, filozofi i, poezji, sztuce, muzyce, a nawet w działalności praktycznej (idealna budowla, najwspanialszy ogród, najdoskonalszy przedmiot), w sposobie życia i postępowania.

Spis treści ebooka Olimp

Kazimierz Korus (UJ) Tęsknota za wolnością w zmysłowych obrazach Arystofanejskiej komedii 11

Krzysztof Bielawski (UJ) Prostota, oczywistość, materia. Olimp w greckiej wyobraźni religijnej i literackiej 29

Miłowit Kuniński (UJ, WSB–NLU, Nowy Sącz) Trudy filozoficznej wędrówki na szczyt 41

Kwiryna Ziemba (UG) Lęk przed naśladowaniem a wyobrażenia doskonałości w Państwie Platona 63

Andrzej Borowski (UJ) Paideia – dole i niedole cnoty 75

Maria Cieśla-Korytowska (UJ) Mistrz i uczeń 85

Andrzej Waśko (UJ) Siedziba Olimpijczyka. Dom Goethego w Weimarze jako rezydencja idealna 109

Iwona Puchalska (UJ) Miasto idealne – miasto jako ideał 121

Agnieszka Budzińska-Bennett (Schola Cantorum Basiliensis) Wizje Jeruzalem w anonimowych łacińskich pieśniach z dwunastowiecznej Akwitanii oraz u Hildegardy z Bingen 137

Leszek Polony (AM Kraków) Romantyczne Edeny Muzyki. Z dziejów pojęcia doskonałości w estetyce muzycznej XVIII i XIX wieku 151

Małgorzata Sokalska (UJ) Ideał artysty romantycznego, ideał artysty polskiego, czyli Fryderyk Chopin idealnie wytłumaczony 163

Alina Borkowska-Rychlewska (UAM) „Un’immagine sacro”. Ideał i doskonałość w operach Giuseppe Verdiego 185

Katarzyna Mroczkowska-Brand (UJ) Aktor za sztukę swą na Olimp zaproszony – czyli o szukaniu perfekcji w aktorstwie i konsekwencjach nie zawsze szczęśliwych, na przykładzie Rzymskiego aktora Phillipa Massingera i Na niby – naprawdę Lopego de Vegi 201

Grażyna Urban-Godziek (UJ) Jana Kochanowskiego elizejski krąg poetów samobójców i jego źródła literackie, czyli od eschatologii epickiej do elegijnej 211

Roman Dąbrowski (UJ) „Złote wieki Astrei” i „Adamowe rajskie ogrody”. Poeci oświeceniowi o złotym wieku i raju 229

Elżbieta Koziołkiewicz (UJ) Ideał żony, ideał męża, ideał małżeństwa 249

Jakub Czernik (UJ) Amerykański renesans i nowy ideał człowieka 269

Michał Kuziak (UW) Romantyczna somatyczność. Ideał i inne wcielenia 285

Magdalena Siwiec (UJ) Czas doskonały? O romantycznych przedstawieniach wieczności 303

Edyta Żyrek (UJ) Dziennikarz na literackim Olimpie? Ideał romantycznego literata-publicysty wobec ówczesnego ideału poety 321

Marek Stanisz (URz) Ideał sztuki według Andrzeja Towiańskiego 335

Olga Płaszczewska (UJ) „Ideał w sztuce” w koncepcjach dziewiętnastowiecznych myślicieli (J. Ruskin, H. Taine) 353

Katarzyna Trzeciak (UJ) Marmurowy faun, czyli monument, pismo i (nie)doskonałość rozwoju 369

Ewa Skorupa (UJ) Lavaterowski ideał doskonałości. Piękno u Orzeszkowej – teoria Lavatera czy greckie kalos kagathos? 381

Arent van Nieukerken (Universiteit van Amsterdam) Olimp i Walhalla w poezji holenderskiego pokolenia „Tachtigers” („poetów lat osiemdziesiątych”) 399

Anita Całek (UJ) Ludzie jak bogowie: koncepcje „człowieka przyszłości” w utopiach i antyutopiach od Herberta George’a Wellsa do Margaret Atwood 413

Marta Skwara (USz) Różewicz, Jeff ers, Larkin – strąceni z Miłoszowego Olimpu poezji? 431

Maciej Urbanowski (UJ) Apetyt na arcydzieło w polskiej krytyce literackiej po 1945 roku (Kijowski – Burek – Wencel) 449

Monika Schmitz-Emans (Ruhr-Universität Bochum) Anioły i światy anielskie: odbicia i przekształcenia tradycyjnych wyobrażeń. Michel Serres La légende des anges (1993), Raoul Schrott /Arnold Maria Dall’O Das Geschlecht der Engel, der Himmel, der Heiligen. Ein Brevier (2001) 469

Franciszek Ziejka (UJ) Panteony Narodowe w Europie 483

Grażyna Stachówna (UJ) Śmiertelni bogowie z filmowego Olimpu 505

Andrzej Hejmej (UJ) „Literatura absolutna” – interpretacja – hermeneutyka 517

Elżbieta Tabakowska (UJ) Przekład kongenialny, czyli wspinaczka na Olimp 529