ebook Polszczyzna mówiona inteligencji Halina Kurek

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2008

Pani Profesor Halina Kurek – jedna z najlepszych socjolingwistek obecnej doby – od ćwierćwiecza prowadzi systematyczne studia nad polszczyzną mówioną inteligencji. Największe zasługi położyła w badaniu wymowy inteligencji zamieszkałej w aglomeracji krakowskiej oraz w małych miasteczkach regionu krośnieńskiego [...].

Obecnie doczekaliśmy się znakomitej syntezy książkowej, przedstawiającej polszczyznę inteligencji – zarówno tzw. starej, jak i tzw. nowej (pochodzenia chłopskiego i robotniczego), które już się w określonym stopniu zintegrowały – w aspekcie synchronicznym i diachronicznym, a co więcej, zarysowującej prognozę rozwojową tejże polszczyzny [...].

Książka Profesor Haliny Kurek, podejmująca temat olbrzymiej wagi nie tylko dla rozwoju językoznawstwa, ale i społeczeństwa polskiego, zachowująca właściwe proporcje między oglądem teoretycznym podjętego zagadnienia, a dokumentacją materiałową i napisana pięknym, jasnym stylem [...], ukazuje w całej pełni wysoki poziom świadomości badawczej Autorki, łączący naukowy dystans z postawą współodpowiedzialności akademickiego polonisty za obecny stan polszczyzny mówionej inteligencji, która powinna utrzymać tradycyjną chlubną rolę depozytariusza wzorca wymowy [...].

Książkę kończy obszerne, świetnie zredagowane Zakończenie, słusznie opatrzone podtytułem Przemiany polszczyzny mówionej inteligencji polskiej [...], w którym Autorka podpowiada kodyfikatorom języka polskiego weryfikację dawnych reguł ortofonicznych z myślą dostosowania ich do najważniejszych, najsilniej utrwalonych zmian, zachodzących w wymowie inteligencji in gremio. Aby jednak można było zakończyć książkę takim apelem, musiały zostać wykonane żmudne, cierpliwe, długotrwałe i solidne badania rzeczywistej polszczyzny inteligencji, uwzględniające jej kierunki ewolucyjne, w których Profesor Halina Kurek ma również swoją historyczną kartę [...].

Z recenzji prof. dr hab. Marii Strycharskiej-Brzeziny

Spis treści ebooka Polszczyzna mówiona inteligencji

I. Wprowadzenie 9

1. Przemiany społeczno-ekonomiczne w Polsce po roku 1945 11
2. Pojęcie „inteligencja” – rozumienie i definicja terminu 13
3. Zarys problematyki badawczej 18

II. Zróżnicowanie przestrzeni wielkomiejskiej 21

1. Kulturowo-językowe zróżnicowanie przestrzeni wielkomiejskiej 23
2. Kraków jako przykład przestrzeni miejskiej zróżnicowanej kulturowo i językowo 29

III. Wariantywność polszczyzny mówionej 37

1. Socjolingwistyczne badania wariantywności polszczyzny mówionej – synchronia czy diachronia? 39
2. Cechy społeczno-demograficzne a zróżnicowanie polszczyzny mówionej 50
3. Kultura języka polskiego a wariantywność polszczyzny mówionej 59

IV. Wymowa inteligencji polskiej a współczesna norma ortofoniczna 67

1. Współczesna norma fonetyczna – obowiązujący wzorzec a rzeczywistość 69
2. Dlaczego na studiach filologicznych trzeba uczyć praktycznej fonetyki języka polskiego 78

V. Wymowa inteligencji polskiej a pismo 85

Wpływ języka pisanego na fonetykę polszczyzny mówionej miast 87

VI. Regionalizmy w polszczyźnie mówionej inteligencji 95

1. Pojęcie „regionalizm” – rozumienie i definicja terminu 97
2. Regionalizmy fonetyczne w polszczyźnie mówionej inteligencji krakowskiej 100

VII. Nowe tendencje w polszczyźnie mówionej inteligencji – wybrane zagadnienia 109

1. „Wymowa z jerami” 111
2. Tendencje rozwojowe samogłosek nosowych w języku mówionym inteligencji 118
3. Tendencje rozwojowe połączeń nk, ng w polszczyźnie mówionej inteligencji krakowskiej 128

VIII. Język ogólny inteligencji polskiej a gwara 139

1. Gwara jako czynnik integrujący i dezintegrujący społeczność wielkomiejską (na przykładzie Krakowa) 141
2. Dialektyzmy fonetyczne w polszczyźnie inteligencji humanistycznej pochodzenia chłopskiego 150
3. Polszczyzna mówiona „inteligencji chłopskiej” (na przykładzie regionu krośnieńskiego) 159
4. Tożsamość a język „nowej” inteligencji polskiej 168

IX. Polszczyzna mówiona księży 173

1. Odpowiedzialni za słowo, czyli o oficjalnej odmianie polszczyzny mówionej księży 175
2. Wymowa w dyskursie publicznym (na przykładzie homiletyki i mediów) 189
3. Rola Kościoła w kształtowaniu współczesnej polszczyzny 195

X. Zakończenie 203

Przemiany polszczyzny mówionej inteligencji polskiej 205

XI. Bibliografia 215