ebook Zoomorfismos fraseológicos del español y del polaco: un estudio contrastivo desde el punto de vista de la lingüística cultur... Agnieszka Szyndler

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2015

Przedmiotem pracy jest analiza kontrastywna frazeologizmów zoonimicznych opartych na metaforze konceptualnej CZŁOWIEK TO ZWIERZĘ, występujących w języku hiszpańskim oraz polskim, a więc języków wpisanych w tę samą europejską ramę: system macro. Niemniej jednak fakt, iż kultura ta została ukształtowana poprzez wspólny system filozoficzno-religijny nie oznacza, że pomiędzy obiema społecznościami, polską i hiszpańską, nie istnieją różnice kulturowe, mające swoje odzwierciedlenie w formach językowych. Hipoteza ta ma swoje potwierdzenie w części analitycznej niniejszej pracy.

Autorka opierając się na założeniach lingwistyki kulturowej rozumianej jako dyscyplina interdyscyplinarna, pozwalająca na opis poszczególnych aspektów języka z perspektywy różnych wizji świata oraz stosowanie różnorodnych narzędzi badawczych w zależności od etapu badań (por. Wilk-Racięska, 2009) podjęła próbę analizy onomazjologicznej skonwencjonalizowanych jednostek frazeologicznych, podzielonych na sześć domen konceptualnych, pod kątem semantycznym (znaczenie konotacyjne i denotacyjne, motywacja, komponent wyobrażeniowy) oraz pragmatycznym (rola kontekstu komunikacyjnego w interpretacji i modyfikacji znaczenia frazeologicznego). W celu zachowania spójności metodologicznej Autorka opiera się na standardowej wersji języka hiszpańskiego, jedynie w nielicznych przypadkach, w celu pokazania różnic konceptualnych istniejących w obrębie jednego systemu micro, odwołuje się do amerykańskich wariantów języka hiszpańskiego.

Niniejsza praca ma charakter nowatorski gdyż Autorka wieloaspektowo analizuje motywację oraz figuratywność frazeologizmów zoomorficznych obu języków, odnosząc się zarówno do teorii semantyczno-leksykalnych, jak i do podejść kognitywnych i pragmatycznych. W ten sposób rozszerza dominującą w pracach frazeologicznych perspektywę semantyczną o odwołania o charakterze komunikacyjno-dyskursywnym.

Przedstawione w pracy badania i wnioski mogą zainteresować szerokie grono odbiorców, w szczególności językoznawców (nie tylko hispanistów), ale także etnologów, kulturoznawców, tłumaczy oraz studentów neofilologii.

Spis treści ebooka Zoomorfismos fraseológicos del español y del polaco: un estudio contrastivo desde el punto de vista de la lingüística cultur...

Índice

Abreviaturas y siglas utilizadas / 7
Introducción / 9
1. Fraseología desde el punto de vista de la lingüística cultural / 13
1.1. El lenguaje como hecho cultural / 13
1.2. La relación entre la fraseología y la cultura / 21
2. Breve historia de la investigación fraseológica / 29
2.1. La fraseología en la lingüística española / 31
2.2. La fraseología en la lingüística polaca / 35
2.3. Zoomorfismos fraseológicos / 39
3. El ámbito de la fraseología / 45
3.1. El concepto de fraseología y su estatus lingüístico / 45
3.2. El concepto de la UF y sus características lingüísticas / 49
3.2.1. Institucionalización y estabilidad / 52
3.2.2. Idiomaticidad / 55
3.2.3. Variación / 57
3.3. La clasificación de las UF / 59
4. El papel de la metáfora y la metonimia en la creación de las UF /65
4.1. La teoría conceptual de la metáfora (TCM) / 66
4.1.1. Los modelos icónicos y las archimetáforas / 73
4.2. El carácter metonímico de las UF / 76
5. La figuratividad e idiomaticidad en el marco de la lingüística cognitiva / 79
5.1. Factores de idiomaticidad en las UF / 84
5.1.1. La metáfora y la metonimia / 84
5.1.2. Mecanismos alternativos de idiomaticidad / 85
5.2. La figuratividad en el marco de la Teoría del Lenguaje Figurado Convencional (TLFC) / 89
5.2.1. El requisito de imagen / 91
5.2.2. El requisito de denominación adicional / 92
5.3. La idiomaticidad desde un enfoque pragmático / 94
5.3.1. Un modelo del significado fraseológico / 95
5.4. La reformulación del concepto de idiomaticidad / 98
5.4.1. El mecanismo de la reinterpretación / 99
5.4.2. El mecanismo de la opacidad / 102
6. La motivación fraseológica / 109
6.1. La relación entre la motivación y la idiomaticidad / 111
6.2. Hacia una nueva concepción de la motivación fraseológica / 114
6.2.1. Tipos de motivación según la TLFC / 118
6.2.1.1. La motivación de índole estructural / 119
6.2.1.2. La motivación de índole semántica / 121
6.2.1.3. Otros tipos especiales de motivación / 125
6.2.1.4. La mezcla de motivaciones / 128
7. Zoomorfismos que hacen referencia a facultades mentales / 131
7.1. Pautas metodológicas / 131
7.2. EL HOMBRE ES UN ANIMAL TONTO Y/O IGNORANTE / 135
7.3. EL HOMBRE ES UN ANIMAL RIDÍCULO / 159
7.4. EL HOMBRE ES UN ANIMAL ALOCADO / 166
7.5. EL HOMBRE ES UN ANIMAL INTELIGENTE / 171
8. Zoomorfismos que hacen referencia al movimiento Humano / 185
8.1. EL HOMBRE ES UN ANIMAL DE MOVIMIENTOS LENTOS Y/O SUAVES / 185
8.2. EL HOMBRE ES UN ANIMAL DE MOVIMIENTOS TORPES Y/O PESADOS / 198
8.3. EL HOMBRE ES UN ANIMAL DE MOVIMIENTOS RÁPIDOS Y/O CAÓ-
TICOS / 203
9. Zoomorfismos que hacen referencia al aspecto físico del ser Humano / 215
9.1. LOS OJOS Y LA VISTA / 215
9.2. EL PELO/LA CARA / 217
9.3. LA ESTATURA Y LA FUERZA FÍSICA / 218
9.4. LA BELLEZA Y LA FEALDAD / 221
9.5. LA SUCIEDAD Y LA REPUGNANCIA / 222
9.6. OTRAS CUALIDADES / 224
10. Zoomorfismos que hacen referencia a sensaciones físicas y actividades fisiológicas del ser Humano / 227
11. Zoomorfismos que hacen referencia a emociones / 235
11.1. EL HOMBRE ES UN ANIMAL ASUSTADO, MEDROSO / 235
11.2. EL HOMBRE ES UN ANIMAL AIRADO / 239
11.3. EL HOMBRE ES UN ANIMAL AVERGONZADO O DESORIENTADO / 245
11.4. EL HOMBRE ES UN ANIMAL FELIZ Y CONTENTO / 249
12. Zoomorfismos fraseológicos españoles en el discurso: ajustes pragmáticos / 251

Conclusiones / 275

Bibliografía / 285
Streszczenie / 309
Summary / 313