ebook Polskie i rosyjskie czasowniki jedzenia. Studium leksykalno-semantyczne Agnieszka Gasz

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2019

Rozprawa sytuuje się w nurcie badań leksykalno-semantycznych. Celem pracy jest konfrontatywny opis polskich i rosyjskich czasowników fizjologicznych domeny jedzenia. Czasowniki oznaczające czynność jedzenia (zarówno w polskiej, jak i w rosyjskiej lingwistyce) pozostają stosunkowo słabo rozpoznaną i najmniej opisaną klasą wyrazów. W danym opracowaniu podjęto próbę ich skompletowania oraz poddania analizie semantycznej z wykorzystaniem narzędzi wypracowanych na gruncie semantyki strukturalnej, kognitywnej oraz kulturowej. Analiza przebiega odpowiednio w trzech etapach. Przeprowadza się ją odrębnie dla każdej grupy materiałowej. Poszczególne odcinki badania podsumowuje się, wyciągając wnioski porównawcze. Struktura pracy, oprócz wstępu i zakończenia, obejmuje dwie podstawowe części: teoretyczną oraz materiałową, na które składają się kolejne rozdziały i podrozdziały. Rozdział pierwszy jest poświęcony omówieniu stanu badań nad czasownikami jedzenia. W rozdziale drugim nakreślono ramowy projekt ich opisu. Natomiast szczegółową charakterystykę wybranej klasy czasowników (rozpatrywanej w trzech głównych ujęciach) zawiera rozdział trzeci (analityczny). Rezultaty przeprowadzonych badań porównawczych zestawiono w załącznikach. Mogą one znaleźć zastosowanie w dydaktyce akademickiej: przy opracowywaniu pomocy naukowych dla osób uczących się języka polskiego i rosyjskiego jako obcego, przy tworzeniu słowników (jednojęzycznych i dwujęzycznych), a także w praktyce przekładowej.

Agnieszka Gasz, doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, adiunkt w Zakładzie Językoznawstwa Konfrontatywnego i Translatoryki w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Spis treści ebooka Polskie i rosyjskie czasowniki jedzenia. Studium leksykalno-semantyczne

Spis treści

Wstęp / 7

R o z d z i a ł p i e r w s z y
Zarys problematyki badawczej / 11

Biologiczny i kulturowy wymiar jedzenia / 11

Uwagi wstępne / 11

Akt konsumpcji przez pryzmat komunikacji / 24

Uwagi końcowe / 31

Czasowniki jedzenia w perspektywie lingwistycznej / 32

Uwagi wstępne / 32

Prace teoretyczne i materiałowe / 35

Opracowania leksykograficzne / 56

Uwagi terminologiczne / 77

Uwagi końcowe / 82

R o z d z i a ł d r u g i
Projekt opisu czasowników jedzenia / 83

Czasowniki jedzenia jako przedmiot analizy językoznawczej / 83

Uwagi wstępne / 83

Metoda opisu czasowników jedzenia / 85

Szczegółowe problemy opisu czasowników jedzenia / 87

Źródła i zakres materiału / 90

Uwagi końcowe / 92

R o z d z i a ł t r z e c i
Charakterystyka polskich i rosyjskich czasowników jedzenia / 93

Uwagi wstępne / 93

Czasowniki jedzenia w modelu semantyki składnikowej i teorii pól leksykalnych / 93

Założenia metodologiczne / 93

Analiza składnikowa paradygmatyczna polskich czasowników jedzenia / 96

Analiza składnikowa paradygmatyczna rosyjskich czasowników jedzenia / 138

Wnioski porównawcze / 177

Analiza składnikowa syntagmatyczna polskich czasowników jedzenia / 201

Kontekst lewostronny / 203

Kontekst prawostronny / 215

Analiza składnikowa syntagmatyczna rosyjskich czasowników jedzenia / 248

Kontekst lewostronny / 249

Kontekst prawostronny / 260

Wnioski porównawcze / 293

Czasowniki jedzenia w modelu semantyki kognitywnej / 306

Założenia metodologiczne / 306

Semantyczno‑kognitywny opis czasownika jeść / 308

Semantyczno‑kognitywny opis czasownika есть / 320

Wnioski porównawcze / 329

Czasowniki jedzenia w modelu semantyki kulturowej / 333

Założenia metodologiczne / 333

Semantyczno‑kulturowy opis czasownika jeść / 337

Semantyczno‑kulturowy opis czasownika żreć / 342

Semantyczno‑kulturowy opis czasownika есть / 344

Semantyczno‑kulturowy opis czasownika жрать / 348

Wnioski porównawcze / 350

Semantyczno‑kulturowy opis wybranych polskich ekspresywnych czasowników
jedzenia / 354

Semantyczno‑kulturowy opis wybranych rosyjskich ekspresywnych czasowników
jedzenia / 358

Wnioski porównawcze / 361

Uwagi końcowe / 364

Zakończenie / 365

Załączniki / 371

Materiał źródłowy / 437

Bibliografia / 441

Wykaz polskich ekspresywnych czasowników jedzenia / 461

Wykaz rosyjskich ekspresywnych czasowników jedzenia / 465

Indeks nazw osobowych / 469

Summary / 479

Резюме / 480