ebook Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza - tom IV Alicja Pstyga

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Rok wydania: 2010

Tom jest pokłosiem IV międzynarodowej konferencji naukowej z cyklu Słowo – z perspektywy językoznawcy i tłumacza, zorganizowanej przez Zakład Translatoryki i Komunikacji Międzykulturowej Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Różnorodność treści oraz form składających się na tom prac uzasadnia zatem nie tylko szeroka tematyka, ale przede wszystkim formuła konferencji – otwarta, jak poprzednie, na różnorodne zainteresowania badawcze. Układ tomu w przybliżeniu odzwierciedla podział tematyczny – trzy kręgi zagadnień tworzą bowiem dominantę tomu. Są to konteksty międzyjęzykowe i międzykulturowe, językowe i kulturowe problemy ekwiwalencji przekładowej oraz problemy przekładu literackiego. Poszczególne części – zgodnie z zamierzeniami organizatorów konferencji – prezentując różne aspekty, składają się na opracowanie monograficzne. W części pierwszej zostały umieszczone artykuły traktujące o problemach ogólnych, w których autorzy poprzez prezentację zagadnień szczegółowych wskazują na problemy ważkie, wprowadzając do kolejnych części tomu, ściśle już związanych z przekładem. Z szerokiego spektrum problematyki ekwiwalencji przekładowej (w obrębie różnych par języków) jako odrębna część wydzielone zostały teksty traktujące o przekładzie literackim.

Spis treści ebooka Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza - tom IV

Słowo wstępne (Alicja Pstyga) 9

KONTEKSTY MIĘDZYJĘZYKOWE I MIĘDZYKULTUROWE 11

Jolanta Maćkiewicz. Okrągły stół i the Round Table, czyli metonimia w komunikacji międzykulturowej 13
Viara Maldjieva. Chrześcijanin / христианин / християнин. Zakres znaczeniowy leksemów w języku polskim, rosyjskim i bułgarskim 23
Михаил Юрьевич Федосюк Добродушные, но безалаберные: Концепт русского обыденного сознания «русские» по данным Национального корпуса русского языка 35
Krystyna Szcześniak. Dąb w zamowach i lekarowaniu białoruskim 47
Исаму ямада. К вопросу о выражении актуального членения в японском языке и способах его выражения при переводе на польский язык 63
Зоя Новоженова. Польские вкрапления в русском дискурсе 73
Tatiana Siniawska‑Sujkowska. Obcość w dialogu kultur: Polska i Rosja 81
Maria Mocarz. Intertekst w kulturze – z perspektywy przekładu przewodników turystycznych 87
Artur Bracki. Pragmatyka językowa a typ interferencji w obrębie języków blisko spokrewnionych – sposoby realizacji skrótów myślowych w wypowiedziach osób bilingwalnych 95
Юлиа Водимовна Николаева. Пособие Pоссия – италия: диалог культур: чему и как учить в процессе межкультурной коммуникации 105
Ана Матусевич. Советизмы в актуальном публичном дискурсе – на материале современной русской прессы 113

JĘZYKOWE I KULTUROWE PROBLEMY EKWIWALENCJI PRZEKŁADOWEJ 119

Adam Szeluga. Kod kulturowy jako wyznacznik poziomu ekwiwalencji w procesie translacji w perspektywie lingwistyki kognitywnej 121
Ирина Владимировна Островерхая, Светлана Сергеевна. Ваулина Особенности экспликации модального глагола мочь в английском переводе (на материале романа Л.Н. Толстого Анна Каренина) 129
Ewa Rogowska‑Cybulska. Rola derywatów słowotwórczych w przekładzie z języka polskiego na kaszubski (na przykładzie i księgi Pana Tadeusza) 137
Alicja Pstyga. Z badań nad przekładem tekstów medialnych 147
Iwona Nowakowska-Kempna. Nowe zjawiska w bułgarskiej translacji 155
Hanna Urszula Wadas-Woźny. Лингвистические трудности перевода: номинативное переиначивание (перифраза) 163
Hanna Dymel‑Trzebiatowska. Inne życie inaczej, czyli o przymusie naturalizacji na przykładzie tłumaczenia szwedzkiej książki obrazkowej 171
Regina Wyżkiewicz‑Maksimow. Tłumaczenie przysłów motywowanych kulturowo (na przykładzie języka serbskiego i chorwackiego) 179
Katarzyna Bednarska. Przekład słoweńskich, czeskich i polskich związków frazeologicznych na przykładzie frazeologizmów zawierających zoonimy i fitonimy 187
Małgorzata Wideł-Ignaszczak. Religionim jako jednostka języka religijnego – zagadnienia przekładu z języka polskiego na język rosyjski 195
Maryla Potrzyszcz‑Doraczyńska. Конституция российской федерации в переводе на польский язык. Терминологические вопросы 203
Joanna Pamięta‑Borkowska. Problematyka przekładu terminologii infernalnej na podstawie tłumaczenia własnego fragmentów słownika Hortus daemonum – ogród demonów. Słownik mitologii infernalnej średniowiecza i renesansu A.Je. Makhova 211
Wanda Stec. Nazwy roślin w Mistrzu i Małgorzacie Michaiła A. Bułhakowa: uwagi terminologiczno‑przekładowe 219
Marcin Zabawa. W tradycyjnym domu żona sprząta i gotuje vs. He cooked lunch for me: o (nie)stereotypowym postrzeganiu świata w polskich i angielskich słownikach 225
Tomasz Szutkowski. O projekcie rosyjsko‑polskiego słownika frazeologii onomastycznej 233

PROBLEMY PRZEKŁADU LITERACKIEGO 241

Jerzy Treder. tłumaczenia na kaszubski i z kaszubskiego (w przeszłości i dziś) 243
Ольга Десюкевич. Переводы алеся рязанова на польский язык 255
Anna Bednarczyk. Brzmienie, znaczenie i skojarzenia (Krzysztof Kamil Baczyński – Deszcze i Дожди) 265
Grzegorz Ojcewicz. Inicjalne Да / Так jako impulsy kontemplacyjne w twórczości poetyckiej Matki Marii (Skobcowej) 277
Dorota Rojszczak‑Robińska. Słowo z perspektywy twórcy Rozmyślania przemyskiego – tłumacza, kompilatora, autora, teologa 291
Jarosław Karzarnowicz. Najdawniejsze wschodniosłowiańskie przekłady Legendy o św. Aleksym 299
Klaudia Koczur‑Lejk. Jeszcze raz o Warwasie Mikołaja Reja 307
Claudio Salmeri. Przekład idealny – między mitem a rzeczywistością. Refleksje nad polskim tłumaczeniem powieści Imię Róży 315
Jacek Duda. Stylizacja dialektalna w serbsko‑chorwackim tłumaczeniu Chłopów W.S. Reymonta 323
Paulina Boguta. Kobiecy sposób opisania świata w prozie Tatiany Tołstoj. Problemy przekładu 329
Monika Krajewska. Sidorow na wiosnę, jesień na podsumowanie (refleksja translatoryczna) 335
Magdalena Zaorska. Tłumaczenie tekstu dramatycznego na język sceny (z doświadczenia rosyjskiej myśli teatrologicznej) 347